Top 20 Comic Book Movies: 1. AMERICAN SPLENDOR

Directed by: Shari Springer Berman, Robert Pulcini
Starring: Paul Giamatti, Hope Davis, Harvy Pekar, Joyce Brabner
Good Machine

Υπάρχουν ταινίες, υπάρχουν και ντοκιμαντέρ. Υπάρχουν ταινίες που είναι βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα, ταινίες φανταστικές και ταινίες που βασίζονται σε βιβλία ή σε comics. Υπάρχουν, τέλος, ταινίες που χρησιμοποιούν ηθοποιούς, κάποιες που περιέχουν και animation, ακόμη και ταινίες που κάποιοι άνθρωποι υποδύονται τον εαυτό τους.

Ναι, υπάρχουν πολλά είδη κινηματογραφικών ταινιών και το AMERICAN SPLENDOR ανήκει σε όλα! Βασισμένο σε ένα από τα καλύτερα αυτοβιογραφικά comics, στο ομότιτλο πόνημα του Harvey Pekar, το AMERICAN SPLENDOR αποτελεί, πρώτα απ’ όλα, μια εξαιρετική και ενδιαφέρουσα ταινία.

Η “πλοκή” εναλλάσσεται ανάμεσα στην αναπαράσταση της ζωής του Αμερικανού συγγραφέα και την αφήγηση και το σχολιασμό του ίδιου του Pekar, ο οποίος μοιάζει να σκηνοθετεί με τον τρόπο του τα πάντα. Στα ίδια πλατό που ο ηθοποιοί ξετυλίγουν το νήμα της ιστορίας κάνουν την εμφάνισή τους και animated σχέδια. Και όλα αυτά συνυπάρχουν σε μια αληθινή – μην ξεχνιόμαστε – ιστορία, χωρίς να ξενίζουν καθόλου. Το AMERICAN SPLENDOR, λοιπόν, αποτελεί, πρώτα απ’ όλα, μια πρωτότυπη μίξη πολλών τεχνοτροπιών και, όπως, είπα παραπάνω, μια εξαιρετική ταινία, χωρίς καν να λάβουμε υπόψη την υπόθεση και το κατά πόσο θα ικανοποιήσει τους fans του comic.

Και αφότου περάσουμε και σε αυτούς, θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουν κανένα δικαίωμα να μείνουν παραπονεμένοι. Η ταινία παρουσιάζει, όπως και το comic, σημαντικά ή ασήμαντα γεγονότα από τη ζωή του Pekar, μέσα από την αφήγηση του ίδιου του δημιουργού. Ο περιορισμένος, βέβαια, από το μήκος του σελιλόιντ χρόνος δεν επιτρέπει πολλές λεπτομέρειες, οπότε, στην ουσία, παρουσιάζονται οι καλύτερες, ας πούμε, στιγμές των AMERICAN SPLENDOR και OUR CANCER YEAR (του comic που έγραψε η γυναίκα του Pekar, Joyce Brabner, όταν ο συγγραφέας διαγνώστηκε με καρκίνο).

Παρόλο που ουσιαστικά μιλάμε για ελάχιστα (σε σχέση με τον όγκο του comic) αποσπάσματα της ζωής του Pekar, η ταινία σε χορταίνει, ισορροπώντας ανάμεσα σε γεγονότα που του άλλαξαν τη ζωή και σκόρπια καθημερινά στιγμιότυπα, τα οποία σίγουρα καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο, σε σύγκριση με το comic. Στην πρώτη κατηγορία πάντως, συγκαταλέγονται η γνωριμία του Pekar με τον Robert Crumb, η απόφασή του να δημιουργήσει κι αυτός το δικό του comic, η γνωριμία του με τη γυναίκα του, η ασθένειά του και η διαδικασία της θεραπείας του, καθώς και η υιοθέτηση της κόρης του. Στη δεύτερη προτιμήθηκαν στιγμιότυπα που φανερώνουν περισσότερο την προσωπικότητα και την ιδιοσυγκρασία του συγγραφέα, με αφήγηση πάντα από τον ίδιο.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια ταινία που εξιστορεί κοσμοϊστορικά γεγονότα στην ιστορία του Μέσου των comics ή μια απλή καθημερινή ιστορία ενός ανθρώπου που τυγχάνει να είναι και ένας από τους πλέον cult συγγραφείς; Η ιστορία αυτή παίρνει σάρκα και οστά από τους ηθοποιούς που υποδύονται κάποιους ρόλους ή από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές που την αφηγούνται; Και στο κάτω-κάτω, οι ηθοποιοί αυτοί ακολουθούν τις εντολές των σκηνοθετών ή αποτελούν πλέον σχέδια στα πάνελ του Pekar; Γιατί από ένα σημείο και μετά, το AMERICAN SPLENDOR ξεφεύγει από τα πρότυπα μιας οποιασδήποτε ταινίας, ακόμη και ενός ντοκιμαντέρ, και σου δίνει την εντύπωση ότι αποτελεί ένα ακόμη από τα comic του Αμερικανού συγγραφέα – μόνο που η τεχνοτροπία έχει ξεπεράσει την οποιαδήποτε σχεδιαστική νόρμα και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο guest artist και τα σχέδιά του είναι ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί του.

Με δυο λόγια, το AMERICAN SPLENDOR είναι μια εξαιρετική ταινία που θα μπορούσε να αποτελεί ένα ακόμη κεφάλαιο στα comics του Pekar. Και αν αυτό δεν είναι αρκετό να τη φέρει στην κορυφή του Top 20 Comic Book Movies του Comicdom, δε μπορώ, προσωπικά, να φανταστώ τι άλλο θα μπορούσε να είναι.

(Θωμάς Παπαδημητρόπουλος)

AMERICAN SPLENDOR Trailer