INTERVIEW CORNER #11: Bill Griffith

Η επικαιρότητα είναι δύσκολο πράγμα να ακολουθήσεις. Όταν ξεκίνησα αυτή εδώ τη στήλη, ξεκαθάρισα στον εαυτό μου ότι θα αναζητούσα και θα παρουσίαζα καλλιτέχνες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκονται στην επικαιρότητα τις ημέρες που θα δημοσίευα τις συνεντεύξεις τους. Ακούγεται δύσκολο, αλλά δεν είναι και τόσο.

Κυρίως, γιατί η επικαιρότητα είναι αυτό που εμείς οι ίδιοι θέλουμε να είναι. Εμείς οι ίδιοι μπορούμε να επιλέξουμε τα νέα που μας ενδιαφέρουν και να κατατάξουμε ψηλά ή χαμηλά τα γεγονότα που επιθυμούμε. Με ένα προσωπικό ξεκαθάρισμα στα νέα που έρχονται στα μάτια μου ή τα αυτιά μου καθημερινά, θεωρώ ότι έχω καταφέρει να κρατάω τη στήλη αυτή επίκαιρη.

Το ίδιο καταφέρνει εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια και ο καλεσμένος αυτή της εβδομάδας, ο Bill Griffith, με το καθημερινό strip του, ZIPPY THE PINHEAD. Χάρη στο ZIPPY, το οποίο δημοσιεύεται σε περισσότερες από 200 εφημερίδες σε ολόκληρο τον κόσμο, ο Griffith καταφέρνει καθημερινά να σχολιάζει την επικαιρότητα με το δικό του τρόπο, δημιουργώντας τη ουσιαστικά ο ίδιος.

Για το ZIPPY δε νομίζω ότι έχω πολλά να πω. Ο πρωταγωνιστής του, ένας pinhead που ζει στον κόσμο του, καταφέρνει να σχολιάσει τα πάντα μέσω της αφέλειας και της υπέρμετρα οπτιμιστικής του διάθεσης. Πραγματικά, αν δεν έχει πέσει στα χέρια σας, αξίζει να το αναζητήσετε, ακόμη και στο site του δημιουργού, όπου βρίσκονται όλα τα strips.

Σταματάω, λοιπόν, την προσπάθεια να περιγράψω το strip του Griffith και να γράψω obscure προλόγους που μπορεί να βγάζουν νόημα, μπορεί και όχι, και σας αφήνω να διαβάσετε τις ενδιαφέρουσες απαντήσεις του θρυλικού δημιουργού για το comic του, την επικαιρότητα, τις νέες τεχνολογίες, αλλά και τα μελλοντικά του σχέδια.

Ποιες ήταν οι κυριότερες επιρροές σου απ’ τις πρώτες σου μέρες στο χώρο;

Ξεκίνησα να φτιάχνω comics χωρίς να έχω κάποιο σοβαρό υπόβαθρο. Όντας παιδί, διάβαζα κυρίως το SCROOGE MCDUCK, τo LITTLE LULU και το MAD. Έπειτα, το 1968, είδα στη Νέα Υόρκη το πρώτο τεύχος του ZAP COMIX. Λάτρεψα με τη μία τη δουλειά του Crumb. Ένα χρόνο μετά, ξεκίνησα να σχεδιάζω τα δικά μου comics, αλλά στην αρχή δεν ήμουν κι ιδιαίτερα δεξιοτέχνης, μιας και είχα χάσει το ενδιαφέρον μου για τα comics από τα 12 μου έως ότου έγινα 25 χρονών το 1969. Έμαθα πώς να φτιάχνω comics “επί του πιεστηρίου”.

To ZIPPY είναι ένα comic-strip στο οποίο μπορείς ουσιαστικά να γράψεις ό,τι θέλεις. Με ποιο τρόπο καθιστάς το γεγονός αυτό πλεονέκτημα για εσένα; Υπάρχει κάποιος τομέας με τον οποίο μέχρι στιγμής δεν έχεις καταπιαστεί;

Ναι, ο Zippy είναι ένας πολύ ευέλικτος χαρακτήρας. Είναι πολύ λίγα αυτά που δεν μπορεί να κάνει ή να πει. Μπορεί ακόμη και να ταξιδέψει στον χρόνο ή να γίνει προσωρινά superhero (“Z-Man”). Όταν τον πρωτοδημιούργησα (το 1967), δεν είχε παρά το ρόλο του “sidekick” (σ.μτφ.: φίλος) του τότε κεντρικού μου χαρακτήρα, του Mr. Toad. Ο Zippy ήταν το αντίθετο του Mr. Toad. Όταν ο Mr. Toad ήταν εγωκεντρικός, ο Zippy δεν είχε καθόλου εγωισμό. Όταν ο Mr. Toad ήταν τσαντισμένος, ο Zippy ήταν δεκτικός. Όταν ο Mr. Toad ήταν σκληρός, ο Zippy ήταν αθώος. Προσπαθώ ακόμη να εντυπωσιάσω τον εαυτό μου με το καθημερινό strip του ZIPPY. Όταν ο Zippy “ανακάλυψε” την ιδιαίτερη του πατρίδα, τo “Dingburg”, όπου όλοι οι κάτοικοι είναι pinheads όπως κι εκείνος, τότε το strip πήρε μία τελείως άλλη κατεύθυνση που κράτησε για όλα τα τελευταία χρόνια. Έχει ακόμη πολύ πλάκα για εμένα να εξερευνώ τις διαφορετικές προσωπικότητες των pinheads του Dingburg.

Από πού εμπνεύστηκες για να δημιουργήσεις τον Zippy κι από πού εμπνέεσαι για να συνεχίζεις καθημερινά με αυτόν έως σήμερα;

Η “έμπνευση” μου για τον Zippy προήλθε από μία πρόταση ενός φίλου μου cartoonist το 1970, του Robert Brand, ο οποίος μου ζήτησε να κάνω μία ιστορία για το comic του με τίτλο REAL PULP #1, στο στιλ των δικών μου YOUNG LUST, αλλά με την προτροπή “να την κάνω ακόμη πιο παράξενη”. Έτσι, έκανα την πρώτη ιστορία με τον Zippy χωρίς να έχω κατά νου να κάνω άλλες. Η μορφή του Zippy βασίστηκε στις φωτογραφίες του “Schlitzie”, ενός pinhead που είχε εμφανιστεί στην ταινία του 1932 με τίτλο FREAKS.

Συνεχίζω να σχεδιάζω το ZIPPY επειδή στο σημείο αυτό δεν ξέρω να κάνω και τίποτε άλλο. Χρησιμοποιώ το strip μου για να σατιρίσω τη σημερινή pop κουλτούρα και την πολιτική. Αισθάνομαι, επίσης, πως το καθημερινό αυτό strip είναι ένα είδος ημερολογίου, μια καταγραφή των σκέψεων, αλλά και των αντιδράσεων και των σκέψεων μου στο πώς εκτυλίσσεται η ζωή γύρω από εμένα.

Έχεις περιγράψει τα strips του ΖΙΡΡΥ ως κομμάτια jazz μουσικής ή ζωγραφικής επιφανειών, στα οποία δεν υπάρχει γραμμική προσέγγιση ή τοποθέτηση των στοιχείων. Είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο για εσένα να πεις τις ιστορίες σου με αυτόν τον τρόπο;

Απλά κάνω ό,τι μου βγαίνει φυσικά. Όλοι μας σκεφτόμαστε με μη γραμμικό τρόπο. Οι εσώτερές μας σκέψεις δεν είναι παρά ένα κουβάρι από πληροφορίες των ΜΜΕ και από φωνές τρίτων, καθώς κι απ’ τις φωνές του υποσυνείδητού μας. Ο Zippy δεν προσπαθεί να εκλογικεύσει όλον αυτό το χαμό. Απολαμβάνει το να βυθίζεται και να κολυμπάει σε αυτόν. Είναι πραγματικά πολύ γενναίος, γιατί, αν εμείς το κάναμε αυτό, θα τινάζαμε τα μυαλά μας στον αέρα. Όταν γράφω τους διαλόγους του Zippy, νιώθω λιγάκι λες και παίζω σαξόφωνο. Ο ρυθμός και η ροή των λέξεων είναι τόσο σημαντική όσο και το νόημα τους. Για την ακρίβεια, το νόημα πολλές φορές γλιστράει απροειδοποίητα από μία κρυφή πορτούλα. Δεν είναι θέμα, λοιπόν, το ότι αυτό είναι “εύκολο” για εμένα, αλλά το ότι μου βγαίνει φυσικά. Μοιάζει λίγο με τη δημιουργία ποίησης.

Ο Zippy the Ρinhead είναι ένας σουρεαλιστικός χαρακτήρας, αλλά κρατάει έναν δεσμό με την πραγματικότητα και τη σημερινή κοινωνία. Ποια πράγματα σου αρέσει περισσότερο να σχολιάζεις;

Δεν είναι ο Zippy σουρεαλιστικός, αλλά η ίδια η ζωή. Μάλλον μου αρέσει περισσότερο να κοροϊδεύω την pop κουλτούρα, τη μόδα, τη μουσική, την τηλεόραση, τις ταινίες, όλες αυτές τις κατασκευασμένες τάσεις που πηγαινοέρχονται στην καθοδηγούμενη απ’ τα ΜΜΕ κοινωνία μας. Στρέφομαι περιστασιακά προς την “άρχουσα τάξη” και τους παγκόσμιους ηγέτες, ιδιαίτερα όταν συμπεριφέρονται λες και είναι χαρακτήρες σε cartoon. Είχε πολύ πλάκα να σατιρίζω τον George Bush και τον Ronald Reagan, αλλά όχι τόσο τον Obama.

Υπάρχουν καθόλου στοιχεία του δικού σου χαρακτήρα στους χαρακτήρες του ΖΙΡΡΥ;

Ο Griffy, ένας χαρακτήρας που δημιούργησα το 1979, είναι συνειδητά μία αναπαράσταση του δικού μου χαρακτήρα, ιδιαίτερα της κυνικής και νευρωτικής πλευράς μου. Ο Griffy είναι ακόμη καλύτερος sidekick για τον Zippy απ’ ότι ο Mr. Toad. Χρησιμοποιώ τη σχέση μεταξύ του Griffy και του Zippy ως ένα τρόπο να εξερευνώ την δυαδικότητα της δικής μου προσωπικότητας, το λογικό και το παράλογο, το δυστυχισμένο και το ευτυχισμένο, το κυνικό και το δεκτικό.

Πόσο έχουν επηρεάσει οι νέες τεχνολογίες τη ζωή σου ως καλλιτέχνη; Θεωρείς πως θα μεταβάλλουν περαιτέρω τους τρόπους με τους οποίους φτιάχνονται και διαβάζονται τα comics;

Δεν την έχουν επηρεάσει ιδιαίτερα. Κάνω τον χρωματισμό στο Photoshop και η ιστοσελίδα του ZIPPY συμβάλλει σε πολύ σημαντικό βαθμό στο εισόδημα μου, αλλά και στον τρόπο επικοινωνίας με τους αναγνώστες. Το ίδιο ισχύει και για το Facebook. Ωστόσο, ακόμη σχεδιάζω το καθημερινό μου strip με πένα και μελάνι στο χαρτί. Όταν τελειώνει η μέρα, μου αρέσει η ικανοποίηση του να έχω δημιουργήσει κάτι το απτό. Με τα χρόνια, το χαρτί θα κρατήσει περισσότερο απ’ τα pixels. Έπειτα από δεκαετίες, η πλειοψηφία των comics που δημιουργούνται σήμερα μέσω υπολογιστή δεν θα είναι διαθέσιμα στους αναγνώστες. Η τεχνολογία αλλάζει με τέτοιους ταχύτατους ρυθμούς που αυτό που φτιάχνεται σήμερα ηλεκτρονικά θα είναι απροσπέλαστο στο μέλλον. Απ΄ την άλλη, αν το χαρτί διατηρηθεί καλά, θα μείνει εκεί να το κοιτάζεις για αιώνες.

Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;

Συγκεντρώνω επί του παρόντος σε βιβλίο τα περισσότερα underground comics μου από το 1970 έως το 1974. Το βιβλίο αυτό θα περιλαμβάνει επίσης και τα “απομνημονεύματά” μου απ’ τα χρόνια στο San Francisco, όντας συντελεστής του “πρώτου κύματος” των underground cartoonists. Αυτά που κάναμε στη δεκαετία του ’70 άνοιξαν το δρόμο για την έκρηξη των comics που συνεχίζεται από τότε. Στο βιβλίο αυτό θέλω να αναδείξω τη δική μου ελάχιστη συμβολή σε αυτό το φαινόμενο.

[Μετάφραση: Αλέξανδρος Τσαντίλας]

Current news is a tough act to follow. When I first started this column, I made it clear to myself that I would seek out and present artists that, one way or another, were involved in the current news that broke during the time when I would publish their interviews. It sounds hard, but it isn’t really all that difficult.

This is mostly due to the fact that current news are what we want them to be. We ourselves can choose the news that interest us the most and classify in a higher or lower order the events we desire. By doing a personal clean-up in all the news I get to see or hear, I believe I’m managing to keep this column pretty much up to the minute.

Bill Griffith, this week’s guest of our column, has been practically doing the same thing for the past 30 years with his daily strip ZIPPY THE PINHEAD. Thanks to Zippy, which is published in over 200 newspapers all over the world, Griffith manages to make a daily comment of the actuality in his very own style, practically reinventing reality all by himself.

I don’t think I have much to say about ZIPPY. It’s leading star, a pinhead that lives in his own world, comments on anything and everything based on his naivety and his over-the-top optimism. If you’ve never gotten your hands on it, then you’ll definitely be rewarded for seeking it out, even by visiting the creator’s website where all the strips are archived.

So, this is where I stop trying to describe Bill Griffith’s strip and writing obscure preambles that might make some sense – or maybe not¬¬ – and I leave you to read all the interesting answers provided by the legendary creator regarding his comic, the actuality, new technologies, as well as his future plans.

What were your main influences in your earlier days?

I started doing comics without much of a comics background. As a kid, I read mostly SCROOGE McDUCK, LITTLE LULU and MAD Magazine. Then, in 1968, I saw the first ZAP COMIX in New York. I loved Crumb’s work instantly. A year later, I began drawing my own comics, but I had very little skill at first, since I had lost interest in comics from the age of 12 until I was 25 in 1969. I learned how to make comics “in print”.

ZIPPY is a comic strip in which you can do almost anything. How do you take advantage of that? Is there anything you have yet to try doing?

Yes, Zippy is a very flexible character. There are very few things he cannot do or say. He can even travel in time or temporarily become a superhero (“Z-Man”). When I first created him (1971), he was a “sidekick” (friend) of my main character then, Mr. Toad. Zippy was Mr. Toad’s opposite. Where Toad was egocentric, Zippy had no ego. Where Toad was angry, Zippy was accepting. Where Toad was cruel, Zippy was innocent. I keep trying to surprise myself with the daily ZIPPY strip. Zippy’s “discovery” of his hometown, “Dingburg”, where everyone is a pinhead like him, has taken the strip in a new direction for the last few years. It’s still a lot of fun for me to explore all the different pinhead personalities in Dingburg.

What inspired you to create Zippy and what inspires you to continue daily to this day?

My “inspiration” for Zippy was a suggestion from a cartoonist friend in 1970, Roger Brand, that I do a story for his comic book REAL PULP #1, in the vein of my YOUNG LUST comics, but “make it weirder”. So I did the first ZIPPY story with no idea I would ever do another. I based the way Zippy looks on photos of “Schlitzie”, a pinhead who had also appeared in the 1932 movie FREAKS.

I keep doing ZIPPY because it’s all I know how to do at this point. I use my strip to satirize today’s pop culture and politics. I also feel as if my daily strip is a kind of diary, a record of what I’m thinking about and my reactions and opinions of life around me.

You have described the ZIPPY strips as jazz songs or painting surfaces, where there is no linear approach or positioning of the elements. Is this an easier or a more difficult way for you to tell your stories?

I just do what comes naturally. We all think in a non-linear fashion. Our inner thoughts are a jumble of media input and voices of other people, as well as the many voices of our subconscious mind. Zippy just doesn’t try to make rational sense out of all this turmoil. He delights in immersing himself in it, swimming in it. He’s really very brave. If we did this, our brains would explode. When I write Zippy dialog, I feel a little like I’m playing a saxophone. The rhythm and flow of the words is as important as the meaning. In fact, the meaning often enters through a side door, unexpectedly. It’s not so much “easy” for me, as it is natural. It’s a little like creating poetry.

Zippy the Pinhead may be a surreal character but he also has a bond with reality and today’s society. Which are the things you enjoy criticizing the most?

Zippy is not surreal. Life is surreal. I guess I enjoy mocking pop culture the most. Fashion, music, TV, movies, all the manufactured trends that come and go in our media-soaked society. Occasionally, I go after the “ruling class” and world leaders, especially if they already act like cartoon characters. George Bush and Ronald Reagan were lots of fun to satirize. Obama not so much.

Are there any parts of yourself in the characters of ZIPPY?

When I created the “Griffy” character in 1976, he very consciously represented me—especially the critical, neurotic part of me. Griffy is an even better “sidekick” for Zippy than Mr. Toad. I use the Zippy/Griffy relationship as a way of exploring the two aspects of my own personality. The rational and the irrational. The unhappy and the happy. The critical and the accepting.

Have the new technologies affected your life as an artist? Do you think that they will further change the way comics are made and read?

Not too much. I do color in Photoshop and the ZIPPY website has been a major income provider and way of connecting with readers. Same with Facebook.

But I still draw my strip every day in pen and ink on paper. I like the satisfaction of having produced a real thing at the end of the day. Paper will last longer than pixels, as the years go on. Most of the comics created on the computer today will be unavailable to readers decades from now. Technology is changing so rapidly, what is made electronically now will be impossible to access in the future. Paper, on the other hand, if it is properly preserved, will be there to look at for centuries.

What are your plans for the near future?

I’m putting together a book now of most of my underground comics from 1970-1994. It will also include a “memoir” of my years in San Francisco, as part of the “first wave” of alternative cartoonists. What we did in the 1970s paved the way for the explosion of comics that has been going on ever since. I want to show my small part of that in this book.

[Translated by Alexandros Tsantilas]