TOP 100 OF THE 90s: 5. PREACHER

Writer: Garth Ennis
Artist: Steve Dillon
DC Comics (Vertigo)

Ακόμα κι αν δεν έχετε ασχοληθεί καθόλου με το θέμα, σίγουρα θα θυμάστε από τα θρησκευτικά του σχολείου, ότι ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης είχε την τιμωρία στο τσεπάκι του. Όποιος τολμούσε να πειράξει τον αγαπημένο του λαό, βρισκόταν αντιμέτωπος με την σχεδόν σαδιστική οργή, αλλά και την μεγάλη φαντασία του θεού. Ακρίδες, άγγελοι σφαγείς, στήλες άλατος, είναι μόνο μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους ο “εκπεσών” ερχόταν αντιμέτωπος με τις αμαρτίες του. Πολλές φορές δε, οι υποτελείς του καλούνταν να δείξουν την αφοσίωσή τους και να υποστούν υπομονετικά οποιοδήποτε μαρτύριο τους έστελνε, από κάποιο δικό του καπρίτσιο ή από κάποιο στοίχημα που μπορεί να είχε βάλει.

Το σημαντικό, και αυτό θέλω να κρατήσετε, είναι ότι εκείνος ο Θεός δε σήκωνε μύγα στο σπαθί του. Τιμωρούσε. Και τιμωρούσε με μεγάλη αποτελεσματικότητα. Όταν όμως ήρθε ο γιός του, η συνταγή άλλαξε. Εκείνος μιλούσε για αγάπη, μάγουλα και συγχωρέσεις. Υπήρξε ένα περιστατικό που ο Υιός έχασε την υπομονή του και τα έκανε λαμπόγυαλο στο ναό στην Ιερουσαλήμ, μαστιγώνοντας τους εμπόρους και ουρλιάζοντας “…μη κάμνετε τον οίκον του Πατρός μου οίκον εμπορίου”, αλλά αυτό ήταν, όπως θα το έλεγαν οι σύγχρονοι, μεμονωμένο περιστατικό.

Πατέρας και γιός μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετικές απόψεις στο management, αλλά θα πρέπει να εξετάσουμε το ζήτημα και από την πλευρά του πιστού, έτσι δεν είναι; Τα πράγματα εδώ αρχίζουν και μπλέκονται λίγο. Μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού, θα περίμενε κανείς  πώς θα κυκλοφορούσαμε στο δρόμο και θα αγαπούσαμε ο ένας τον άλλο, θα γυρνούσαμε τα μάγουλά μας και θα υπομέναμε όλες τις δυσκολίες που ο Σατανάς έστελνε προς το μέρος μας (γιατί ο Θεός αποκλείεται να το έκανε αυτό), ξέροντας ότι κάποια στιγμή θα ανταμειφθούμε, έστω και στην άλλη ζωή. Αυτό, που θα ήταν – επαναλαμβάνω  – και το αναμενόμενο, συμβαίνει στο περίπου. Όσοι έχουν επιλογή, όχι μόνο δεν γυρνάνε και το άλλο μάγουλο, αλλά αν υποψιαστούν ότι κάποιος έχει βάλει στόχο τα μαγουλάκια τους, θα του κόψουν το χέρι. Απεναντίας, όσοι δεν έχουν επιλογή, βλέπε οι αδύναμοι, αναγκαστικά υπομένουν τα πάνδεινα, ελπίζουν ότι κάποτε θα ανταμειφθούν, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχουν πρόβλημα, όπως επίσης δεν σημαίνει ότι δεν θα ήθελαν κάποιος άλλος να κάνει κάτι για το πρόβλημά τους.

Άμεση συνέπεια αυτού που μόλις είπα, είναι η γέννηση των υπερηρώων, αλλά δεν θα το τραβήξω τόσο πολύ και θα περιοριστώ στα της εκκλησίας, όπου συμβαίνει το εξής παράδοξο: Ενώ όλοι (λένε ότι) εκτιμούν πολύ έναν παπά, ο οποίος είναι πράος και ουσιαστικά οι πράξεις του συνάδουν με τις διδασκαλίες του Χριστού, δεν παύουν να επαινούν και να “παραδέχονται” τους πιο μαχητικούς εκπροσώπους της εκκλησίας. Σε κανέναν δεν κάνει εντύπωση ότι ένας ιερέας ευλογεί τους στρατιώτες που πάνε να πολεμήσουν, να διαπράξουν ουσιαστικά την μεγαλύτερη αμαρτία που θα μπορούσε κανείς να διαπράξει.

Γράφει ο στιχουργός: “I need a preacher breathing fire, to burn away my sins”¹ και αναρωτιέται ο συντάκτης γιατί ένας κανονικός ήρεμος παπάς που κυρήσσει την αγάπη δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά; Και αυτό, δεν είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα που όλοι λίγο-πολύ έχουμε συναντήσει  στις αλληλεπιράσεις μας με το pop culture. Ιερείς που σιχάθηκαν να κάθονται άπραγοι, ενώ κάποιοι άλλοι παραβαίνουν το νόμο του Κυρίου², καλόγριες που δεν αντέχουν άλλη εκμετάλλευση και γίνονται άγγελοι  θανάτου και Crusnik που δουλεύουν για το Βατικανό³ (για να πιάσουμε και την άλλη άκρη του Ωκεανού) θα μπορούσαν να εκληφθούν ως μια διαφορετική έκφραση μιας κοινής απαίτησης: Ο κόσμος θέλει τους τιμωρούς. Καλή η αγάπη, αλλά όταν κάποιος δεν θέλει να σεβαστεί, θα πληρώσει και θα πληρώσει με αίμα. Εντάξει, παραδέχομαι ότι το τράβηξα λίγο, για να κάνω εντύπωση, αλλά η παραπάνω είναι μια άποψη που μπορεί να ευσταθεί ωραιότατα.

Κάπου εκεί, παραμονεύει και το PREACHER. Έχει όλα τα εχέγγυα για να είναι ένα ακόμα bullet point σε μια λίστα με παραδείγματα  “Θείας Δίκης”, κάτι που θα μπορούσε να διαβάσει κάποιος από τους προαναφερθέντες καταπιεσμένους και να αναφωνίσει “ναι ρε π…!”. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Ο Ennis δε φλερτάρει απλά με τη βλασφημία, αλλά την αγκαλιάζει, την κάνει κτήμα του και την χρησιμοποιεί για να πει την ιστορία του. Παρουσιάζει ένα θεό, ο οποίος μετά από μια ανίερη συνένωση ενός αγγέλου με ένα δαίμονα, εγκαταλείπει τον Παράδεισο. Αντί να στείλει τους κομάντο αγγέλούς του να σπείρουν φωτιά και ατσάλι, όπως τις παλιές καλές μέρες, εξαφανίζεται σα ντρομαγμένο παιδάκι.

Ο “Καταραμμένος/Εκλεκτός” αυτή τη φορά δεν είναι κάποιος που έχει τα προσόντα του ήρωα, όπως δεν είναι και ο τυπικός αντι-ήρωας, αλλά ένας ημι-ξοφλημένος παπάς που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το κοπάδι του (sic) αν δεν καταναλώσει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Αυτός λοιπόν ο χαρακτήρας, αναλαμβάνει να σηκώσει το τεράστιο βάρος που του αναθέτει ο Ennis και, έχοντας γίνει το πιο δυνατό πλάσμα της δημιουργίας όλης ίσως, αποφασίζει να πάει να βρει τον εξαφανισμένο θεό. Αυτό θα γίνει σε μια ατμόσφαιρα που θυμίζει western με έναν αλκοολικό βρυκόλακα να κάνει το κερασάκι στο γλυκό.

Είναι η δεύτερη φορά που το PREACHER εμφανίζεται σε λίστα του Comicdom και αυτό, σας διαβεβαιώ, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι. Είμαι σίγουρος ότι αυτή τη στιγμή ένας μικρός τυπάκος με γυαλιά κάνει ασκήσεις αριθμολογίας στο κεφάλι σας και επιβεβαιώνει αυτό που λέω. Πώς είναι όταν γνωρίζεις από κοντά κάποιον από το αγαπημένο σου συγκρότημα και του λες: “Φίλε, η μουσική σου άλλαξε τη ζωή μου”! Ε, το ίδιο πράγμα έχουν κάθε δικαίωμα να πουν στον Garth Ennis όσοι έχουν διαβάσει το PREACHER.

1: HURRICANE YEARS – Alice Cooper – 1991
2: THE MINISTERS – Alumbra Films – 2009
3: TRINITY BLOOD – Sunao Yoshida – 2001

(Κώστας Λαμπρόπουλος)