ECONOMIX: HOW OUR ECONOMY WORKS (AND DOESN’T WORK), IN WORDS AND PICTURES

Writer: Michael Goodwin
Artist: Dan E. Burr
Abrams ComicArts

Δε ξέρω τι έφταιγε. Το νεαρό της ηλικίας μου,  κάτι πιθανές ελλείψεις στο τμήμα του εγκεφάλου, το εκπαιδευτικό σύστημα, τα βιβλία, τα ΜΜΕ, όλα τους; Από οικονομικά πάντως, δεν καταλάβαινα γρυ. Και ενώ έως τώρα, όταν οι συζητήσεις στην παρέα γυρνούσαν στα οικονομικά, εγώ γυρνούσα την πλάτη, βρήκα το ECONOMIX και φωτίστηκε, επιτέλους, το τούνελ.

ECONOMIX, λοιπόν. Και από κάτω – γλυκόπικρος τίτλος – HOW OUR ECONOMY WORKS (AND DOESN’T WORK). Ένα comic που, ξεκινώντας από τις αρχές του 19ου αιώνα και φτάνοντας έως και στο σήμερα, αναλύει τη ιστορία των οικονομικών συστημάτων. Χωρίς αοριστίες και ασάφειες, αλλά βασισμένος αυστηρά σε υπαρκτά πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα, ο Goodwin περιηγεί τον αναγνώστη στο παρελθόν του Kεφαλαίου, απαντώντας του έτσι στα “γιατί” και στα “πώς” (είναι άδειο το πορτοφόλι μου) του σήμερα.

Τριακόσιες σελίδες, λοιπόν, σχετικά με το χρήμα. Ακούγεται βαρετό; Ναι, πράγματι. Αλλά εδώ θα ήμασταν, αν ήταν όντως; Θα έθαβα καμία βλακεία της Zenescope πάλι (τι θέλω και μου τα θυμίζω)… Όχι. Το δημιούργημα των Goodwin και Burr είναι τουλάχιστον πολύ ενδιαφέρον, διότι το φρόντισαν από την κορυφή ως τα νύχια. Χωρίς βιασύνη να προχωρήσει το κείμενο, o writer δίνει χρόνο στο αναγνώστη να κατανοήσει ό,τι δυσνόητο του παρουσιάζει. Δεν παραλείπει να επεξηγήσει την περίπλοκη φράση ενός οικονομολόγου, να παραθέσει απλά, καθημερινά παραδείγματα, να κάνει και το χιουμοράκι του. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι όσο απλή γίνεται, χωρίς, όμως, να εκλαϊκεύει ή να δείχνει να μη σέβεται, το βάρος και τη σοβαρότητα του θέματος, για το οποίο έχει επιλέξει να γράψει.

Νομίζω είναι περιττό να πω πόσο βοηθούν τα σχέδια, στην κατανόηση. Γιατί, δε λέω, καλή είναι η εξήγηση για το μονοπώλιο και τον καπιταλισμό. Αλλά, όπως και να έχει, αν έχεις και ζωγραφισμένο τον φούρναρη να κάνει χρυσές δουλειές επειδή είναι ο μοναδικός φούρναρης στο χωριό, καταλαβαίνεις και κατιτίς παραπάνω (να σημειώσω εδώ, πως ήξερα και πιο πριν τι είναι το μονοπώλιο – παράδειγμα έφερα – μη μας πάρουν και για τόσο άσχετους). Η γραμμή του Burr είναι τόσο απλή και ευχάριστη, όσο χρειάζεται. Το σχέδιο, λιτό, χιουμοριστικό, όμορφο, δένει αρμονικότατα με το κείμενο. Σίγουρα, δεν είναι κάτι το εξαιρετικό, αλλά στο ECONOMIX, η ιστορία είναι ο μεγάλος σταρ. Θα ήταν αταίριαστο και κουραστικό να γεμίζει η σελίδα με απίθανα σχέδια. Less is more, στην περίπτωση. Ελπίζω, πάντως, σε μία μελλοντική, έγχρωμη εκδοχή του, γιατί καλό και το ασπρόμαυρο, αλλά αν μπει και χρώμα, θα απογειωθεί, that’s for sure.

Νote: εκτίμησα πολύ, τη δήλωση του Goodwin στην εισαγωγή. Εξήγησε πως ένα βιβλίο σχετικά με τα οικονομικά, οπωσδήποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί “ευαγγέλιο”, αλλά δεν είναι παρά μία ακόμη άποψη του συγγραφέα πάνω στην ιστορία, στα γεγονότα. Με αυτόν τον τρόπο, δεν αυτοπαρουσιάζεται ως παντογνώστης, αλλά απλά ως κάποιος που έκανε έρευνα και θέλει να μοιραστεί τις γνώσεις του, ώστε να ξεδιαλύνει την ομίχλη στο μυαλό κάποιων (βασικά αυτή είναι και η ιδιότητα του – δεν είναι οικονομολόγος).  Σε κάθε σελίδα που γυρνάω, μου γίνεται ξεκάθαρο πως το comic δημιουργήθηκε με πολύ μεράκι και αυτό κάνει ακόμα πιο ευχάριστο το διάβασμά του.

Ίσως υπερβάλλω, μα πιστεύω πως το ECONOMIX αποτελεί ένα must-have για μία βιβλιοθήκη. Όχι μόνο για όσους αδυνατούν να συμμετέχουν σθεναρά σε μία συζήτηση του στιλ “πώς φτάσαμε έως εδώ”, μα για όλους. Είναι καθησυχαστικό να μπορείς να καταλάβεις τι συμβαίνει γύρω σου, να μη χρειάζεται να βασιστείς στα λόγια του οποιουδήποτε που σου λέει τη βλακεία του σχετικά με την κρίση. Χαίρομαι κάθε φορά που συναντώ ένα καλό comic με εκπαιδευτικό χαρακτήρα (γιατί από σκουπίδια τέτοια, άλλο τίποτα) και νομίζω πως το ECONOMIX είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Άντε, να μπουν και στα σχολεία επιτέλους!