Top 10 Alan Moore Comics: 2. V FOR VENDETTA

Writer: Alan Moore
Artist: David Lloyd
Warrior Magazine, DC Comics

“People should not be afraid of their governments. Governments should be afraid of their people”.
V.

“When people are afraid of government, we call it tyranny. When government is afraid of people, we call it freedom”.
Thomas Jefferson

Βαθιά πολιτικό και άκρως φιλοσοφικό, το V FOR VENDETTA  αποτελεί ένα ιδεολογικό μανιφέστο επίκαιρο όσο ποτέ.

Βρισκόμαστε στη Μ. Βρετανία της δεκαετίας του ’90 (χρονολογία που απέχει δέκα περίπου χρόνια από τη χρονολογία συγγραφής του V). Η χώρα, έπειτα από έναν πυρηνικό πόλεμο βρίσκεται υπό την εξουσία ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος και της φασιστικής κυβέρνησης του κόμματος του Norsefire. Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που λειτουργούν ως φερέφωνα της πολιτικής ηγεσίας, αστυνομοκρατούμενο κράτος, λογοκρισία, απαγόρευση της κυκλοφορίας, έλεγχος και παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων και των προσωπικών ελευθεριών, προπαγάνδα, φίμωση κάθε ανεξάρτητης φωνής, τρομολαγνία, πολίτες εν υπνώσει που υπακούουν σε όλα χωρίς να αντιδρούν, με πρόσχημα την προστασία τους από την αναρχία, την τρομοκρατία και το χάος, είναι τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το σκηνικό. Ένας διαφορετικός μασκοφόρος εκδικητής, αυτοαποκαλούμενος V, προσπαθεί να ανατρέψει την κατάσταση και κυρίως να αφυπνίσει με τις πράξεις του τους συμπολίτες του, θυμίζοντάς τους ότι είναι ελεύθερα άτομα με δικαιώματα και ευθύνες.

Επηρεασμένοι από τις προσωπικές κοινωνικές και ιδεολογικές τους πεποιθήσεις, αλλά και από την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στη Μ. Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και παίρνοντας στοιχεία τόσο από ιστορίες με πρωταγωνιστές τον Batman και άλλους ήρωες comics, αλλά και από τη δυστοπική λογοτεχνία των Orwell, Huxley και Bradbury, οι Moore και Lloyd δημιουργούν τη δική τους αφήγηση, ένα πολυεπίπεδο ανάγνωσμα με ποικίλες αναφορές και πολλαπλές προεκτάσεις.

Το V FOR VENDETTA δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην περιοδική ανθολογία comics WARRIOR, μια ανεξάρτητη έκδοση που επιχειρούσε να γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στην underground σκηνή και το κίνημα των fanzines και να βρει μια θέση στην αγορά που διαμορφωνόταν εκείνη την περίοδο στην Αγγλία. Άλλωστε, στην ιδιαίτερη ματιά του εκδότη του WARRIOR, Dez Skinn, οφείλουμε σε ένα βαθμό την έκδοση του V, καθώς η φύση του συγκεκριμένου περιοδικού επέτρεπε τη φιλοξενία τόσο ριζοσπαστικών δημιουργιών.

Η ιδέα πίσω από το V FOR VENDETTA, όπως αποκαλύπτει ο Alan Moore και συμπληρώνει ο David Lloyd, βρίσκεται ουσιαστικά σε μια σύνθεση στοιχείων από το “The Doll”, σενάριο με πρωταγωνιστή έναν τρομοκράτη που καλύπτει το πρόσωπό του με λευκό makeup, το οποίο είχε υποβάλλει ο Moore σε ηλικία 22 ετών στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού νέων σεναριογράφων στην DC Thompson, η οποία το απέρριψε, και στο strip του Lloyd με τίτλο FALCONBRIDGE και πρωταγωνίστρια μια υπέρμαχο της ελευθερίας, την Evelina Falconbridge, το οποίο επίσης απορρίφθηκε από το περιοδικό Pssst!

Παρ’ όλα αυτά όμως, η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από τη συγγραφή αυτού του μοναδικού comic υπήρξε η εποχή στην οποία ζούσαν οι δημιουργοί κατά τη διάρκεια παραγωγής του. Η ιδεολογική διαμάχη ανάμεσα σε φασισμό και αναρχία, η άνοδος του συντηρητισμού όπως αυτή εκφράστηκε από την κυβέρνηση Thatcher, η  εμπλοκή του Moore σε ακτιβιστικές αντιφασιστικές οργανώσεις και η παραδοχή του ότι η Thatcher θα έχανε τις εκλογές του 1983 και ότι η κεντροαριστερή νεοεκλεγμένη κυβέρνηση του Michael Foot θα αφαιρούσε τα αμερικανικά βλήματα από τα βρετανικά νησιά, επιτρέποντας στη Μ. Βρετανία να δραπετεύσει από την εμπλοκή της σε έναν πυρηνικό πόλεμο, οδήγησαν την πένα του συγγραφέα σε ένα κατηγορώ στην πιεστική κυβέρνηση πουμε τις πράξεις της άγγιζε τα όρια του φασισμού. Το 1988, χρονολογία κατά την οποία το V FOR VENDETTA εκδόθηκε σαν ολοκληρωμένο graphic novel, η Σιδηρά Κυρία της Μ. Βρετανίας εκλέγονταν για τρίτη συνεχόμενη θητεία, ενώ ο Alan Moore στον πρόλογό του έγραφε απογοητευμένος: “η μικρή μου κόρη είναι τώρα επτά ετών και τα ταμπλόιντ προωθούν την ιδέα της δημιουργίας στρατοπέδων συγκέντρωσης για τους ανθρώπους με AIDS. Η κυβέρνηση έχει εκφράσει την επιθυμία να εξαλείψει την ομοφυλοφιλία, ακόμα και ως αφηρημένη έννοια, και μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε για το ποια μειονότητα θα είναι ο επόμενος στόχος της νομοθεσίας της. Σκέφτομαι να πάρω την οικογένειά μου και να φύγω από αυτή τη χώρα σύντομα. Το κρύο και η μοχθηρία βρίσκονται παντού. Δεν μου αρέσει πια εδώ”, Έδειχνε έτσι ότι όσα οραματίστηκε στο μελλοντικό σύμπαν του V FOR VENDETTA δεν ήταν και τόσο μακρινά.

Ο Moore εμπνέεται από την τρέχουσα κατάσταση και την εμπλουτίζει με φιλοσοφικές και κοινωνικές θεωρήσεις, συμβολισμούς και αλληγορίες. Ο Guy Fawkes, ένα είδος πρώιμου αναρχικού που επιχείρησε το 1604 να ανατρέψει το καθεστώς, δανείζει το πρόσωπό του στον V με τη μορφή μάσκας, αλλά και κάποιες από τις ιδέες του. Φιλόσοφοι και πολιτικοί επιστήμονες όπως ο Ρουσώ, ο Χομπς και ο Μπακούνιν παρέχουν το ιδεολογικό υπόβαθρο της δράσης του πρωταγωνιστή και κάνουν πιο ξεκάθαρα τα μηνύματα της ιστορίας. Έντονη είναι και η παρουσία των υπερηρωικών comics με τους superheroes αλλά και τους super villains να δίνουν αρκετά από τα χαρακτηριστικά τους στον πρωταγωνιστή (μάσκα, μπέρτα, αίσθημα δικαιοσύνης, πράξεις τιμωρίας).  Δεν λείπουν ακόμα αναφορές στον Shakespeare και στον William Blake, αποκαλύπτοντας όλο το φάσμα των επιρροών του δημιουργού.

Θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω για πάντα για όλα αυτά που είναι το V FOR VENDETTA, για όλες τις ιδέες που ενσωματώνει, για τα ερωτήματα που θέτει, για τους προβληματισμούς που εγείρει. Θα σταματήσω όμως εδώ και θα πω ότι εκτός από τον έντονο πολιτικό και κοινωνικό του χαρακτήρα, το V FOR VENDETTA είναι ένα αριστοτεχνικά δομημένο comic που διαβάζεται ξανά και ξανά με την ίδια ευχαρίστηση. Δυνατοί διάλογοι, ακόμα πιο δυνατές σιωπές, ζωντανοί χαρακτήρες, συναίσθημα, συγκλονιστικές σκηνές που σε κάνουν να ανατριχιάσεις, μυρωδιές ακόμα και μουσική, εντυπωσιακή σκηνοθεσία και μια συναρπαστική πλοκή που σε κάνει να μην θες να το αφήσεις από τα χέρια σου. Αναμφισβήτητα, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δημιουργήματα του Alan Moore, ο οποίος είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ότι το V FOR VENDETTA αποτέλεσε ίσως την πρώτη φορά που διαπίστωσε τι μπορεί να κάνει κανείς βάζοντας λέξεις και εικόνες μαζί.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=w8OLSH7O06Y&feature=PlayList&p=6FBD38D8371A7AAE&playnext_from=PL&playnext=1&index=11[/youtube]

(Λήδα Τσενέ)

Εδώ θα βρείτε συγκεντρωμένα τα κείμενα που πλαισιώνουν το αφιέρωμα στο έργο του Alan Moore, με τα υπόλοιπα 9 comics που ψήφισαν οι συντάκτες του comicdom.gr στη λίστα με τις κορυφαίες δημιουργίες του Βρετανού συγγραφέα.