Από Το Φωτοτυπικό Στην Πρέσσα, Μέρος 3ο: Εκδοτικών συνέχεια

Στο προηγούμενο μέρος αυτού του αφιερώματος, ξεκίνησα με μια ομολογουμένως μεγάλη εισαγωγή για την οικονομική κρίση. Πέρα από το γεγονός ότι πρόκειται για ένα θέμα που απασχολεί το πανελλήνιο, εμάς εδώ πρέπει να μας απασχολεί δυο φορές περισσότερο, καθώς έχει άμεσο αντίκτυπο στο αντικείμενό μας, από όποια πλευρά το κοιτάξει κανείς. Το ότι οι αναγνώστες έχουν αρχίσει να κάνουν σοβαρές περικοπές στις αγορές τους, είναι μόνο η μια πλευρά του νομίσματος. Οι εκδότες, αλλά και γενικότερα όσοι εμπλέκονται στον χώρο αυτό, έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ περισσότερες δυσκολίες σε μια αγορά που ήταν εξαρχής μικρή. Μόνο η τιμή του χαρτιού έχει ανέβει δύο φορές τον τελευταίο χρόνο, κάτι που ανεβάζει τα λειτουργικά κόστη μιας έκδοσης. Αν συνυπολογίσουμε τις αυξήσεις στο πετρέλαιο, το ρεύμα, τις μεταφορές κλπ, καταλαβαίνουμε ότι πλέον, για να εκδώσεις κάτι, θα σου κοστίσει αρκετά παραπάνω από ότι παλιότερα.

Έχω την πεποίθηση, ή πιο σωστά, θέλω να έχω την πεποίθηση, ότι εκτός από τα κόστη που ανεβαίνουν, ένας ακόμα παράγοντας που δυσκολεύει τις εκδόσεις, είναι ότι οι αναγνώστες, είτε λόγω περιορισμένων οικονομικών είτε λόγω εκπαίδευσης, έχουν αρχίσει να γίνονται πιο επιλεκτικοί. Ή τελοσπάντων θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό, ώστε η αγορά να λειτουργεί υγιώς. Όπως και να ‘χει, αντί να κάνω εγώ υποθέσεις, καλύτερα είναι να μάθουμε τι λένε οι εκδοτικές εταιρείες.

Όπως είχαμε προαναγγείλει, σήμερα φιλοξενούμε δυο εκδότες, τον Ανδρέα Πεφάνη από τις Εκδόσεις Comicworld και τον Λευτέρη Σταυριανό από τη Jemma Press, οι οποίοι είχαν την ευγενή καλοσύνη να απαντήσουν σε μερικές ερωτήσεις που τους κάναμε. Οι ερωτήσεις είναι ίδιες και για τους δυο, για ευνόητους λόγους. Ας περάσουμε ,λοιπόν, χωρίς άλλες καθυστερήσεις στις συνεντεύξεις:

Εκδόσεις Comicworld – Ανδρέας Πεφάνης.

1. Ποια είναι τα κριτήριά σου για να εκδώσεις την δουλειά κάποιου που απευθύνεται στις Εκδόσεις Comicworld;

Για να εκδοθεί μια δουλειά από τις Εκδόσεις μας, αρκεί μια ματιά στις δουλειές των Ελλήνων που έχουμε εκδώσει μέχρι τώρα, τα ΚΟΠΙΑ/MR. UNIVERSE και GALAXIA, ή αυτές που ετοιμάζονται αυτό τον καιρό όπως το ΝΑΒΑΡ. Ενδιαφέρον και ολοκληρωμένο σενάριο, όραμα, καλό σχέδιο και προοπτικές για άλλες δουλειές και μεγαλύτερη συνεργασία με την εκδοτική μας. Να τονίσουμε ότι είμαστε ανοιχτοί και δεχόμαστε όλα τα είδη σχεδίου και σεναρίων και δεν τα κατηγοριοποιούμε. Να είναι καλό, να μας αρέσει και να μας κάνει ο δημιουργός του να πιστέψουμε σε αυτό. Φυσικά, παίζει ρόλο και η προσωπική σχέση που θα αναπτυχθεί με τον κάθε καλλιτέχνη ή σεναριογράφο και κατά πόσο μπορεί να συνεργαστεί μαζί μας και εμείς μαζί του.

2. Χρειάστηκε να απορρίψεις κάποια δουλειά για την οποία να είχες μετά δεύτερες σκέψεις; Αν ναι, τι σε έκανε να την απορρίψεις και τι να το ξανασκεφτείς;

Έχουμε απορρίψει δουλειές ολοκληρωμένες και μη. Κυρίως, όμως, σενάρια τα οποία δεν μας ικανοποίησαν. Οι συνήθεις λόγοι για τα σενάρια είναι η έλλειψη πρωτοτυπίας και η ανολοκλήρωτη δουλειά, όταν πρόκειται για σχέδιο ένας λόγος είναι ότι δεν θα είναι αρκετά επαγγελματικό ή δεν έχει τις προοπτικές να γίνει. Δεν αποκλείουμε τίποτα εκ των προτέρων και γίνεται ενδελεχής ανάλυση πριν από κάθε απόφαση. Μέχρι σήμερα δεν έχει τύχει να μετανιώσουμε για κάτι που έχουμε απορρίψει.

3. Θα πρότεινες ποτέ σε κάποιον την αυτοέκδοση ως επιλογή και, αν ναι, σε ποια περίπτωση;

Ένας καλλιτέχνης θα έπρεπε να είναι επικεντρωμένος στην δημιουργία και όχι στην διανομή, τα τιμολογία και τα δρομολόγια που θα κάνει. Εμείς συνειδητά έχουμε επιλέξει τον δρόμο των επαγγελματικών εκδόσεων και αυτό μας εκφράζει. Θα προτείναμε σε κάποιον την αυτοέκδοση αν αυτό είναι που εκφράζει τον ίδιο και την δουλειά του. Αυτό θα συμβεί συνήθως αν ένας καλλιτέχνης δεν εμπιστευτεί κανέναν εκδοτικό οίκο.

4. Ποιες δυσκολίες συναντάς συνήθως ως εκδότης, όταν συνεργάζεσαι με έναν νέο Έλληνα δημιουργό;

Μέχρι στιγμής έχουμε φανεί τυχεροί και οι συνεργάτες μας είναι άψογοι. Σημαντικό είναι να υπάρξει εμπιστοσύνη από όλους. Το πιο σύνηθες είναι ένας καλλιτέχνης να μην αποδέχεται τυχόν μικροδιορθώσεις στο έργο του… (π.χ. να διορθώσει μια προχειρότητα – ατέλεια σε κάποιο σχέδιο). Συνήθως οι καλλιτέχνες δεν θέλουν να επέμβουν σε αυτό που θεωρούν αυτοί τελικό αλλά αν χρειάζεται… και αυτό που προτείνουμε το κάνει καλύτερο; Αλλά γενικά δεν έχουμε δυσκολίες, σημαντικό είναι να είσαι ευέλικτος και διαλακτικός.

5. Έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση το εκδοτικό σου πλάνο; Είναι καλή εποχή για έναν δημιουργό να στείλει μία πρόταση και να υπάρχει ρεαλιστική προοπτική να εκδοθεί η δουλειά του;

Σαφώς έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση το εκδοτικό μας πλάνο, όπως και όλου του χώρου του βιβλίου και των comics. Προσπαθούμε όμως να κινηθούμε όσο πιο ευέλικτα γίνεται και να κάνουμε επιλογές με λιγότερο ρίσκο και να αποφύγουμε ίσως επιλογές που δεν έχουν μεγάλες πιθανότητες να δουλέψουν στην ελληνική αγορά. Είναι καλή εποχή για έναν δημιουργό σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, γιατί οι εκδοτικές είναι πολύ περισσότερες, οπότε αυξάνονται οι πιθανότητες για έκδοση του έργου του. Όμως, οι οικονομικές συνθήκες (όχι μόνο βέβαια, αλλά κυρίως αυτές) δυσκολεύουν αυτόματα την έκδοση του!

Για περισσότερες πληροφορίες:

Εκδόσεις Comicworld
Αγίας Βαρβάρας 1
18120 Κορυδαλλός
τηλ./φαξ. 210 4957843
www.comicworld.gr

Jemma Press – Λευτέρης Σταυριανός

1. Ποια είναι τα κριτήριά σου για να εκδώσεις την δουλειά κάποιου που απευθύνεται στην Jemma Press;

Όσο κοινότοπο κι αν σου ακούγεται, καταρχήν να μου αρέσει η δουλειά. Δεν θα μπορούσα να εκδώσω κάτι μόνο και μόνο επειδή μπορεί να πουλούσε. Δεν είμαι ιδιαίτερα καλός στις “στρατηγικές κινήσεις”. Έπειτα έρχονται όλα τα άλλα τα οποία πάνω-κάτω φαντάζομαι πως τα ξέρεις: κόστος, εμπορικότητα (όχι να μπούμε και μέσα δηλαδή), τεχνικά πράγματα και φυσικά να μου είναι συμπαθής ή, στην χειρότερη περίπτωση, αδιάφορος ο δημιουργός. Μπορεί να ακούγεται ιδιαιτέρως αντιδεοντολογικό και πιθανότατα να είναι, αλλά αν δεν μπορώ να συνεννοηθώ ή μου είναι αντιπαθής ένας άνθρωπος δε θα πάω να εκδώσω τη δουλειά του.

2. Χρειάστηκε να απορρίψεις κάποια δουλειά για την οποία να είχες μετά δεύτερες σκέψεις; Αν ναι, τι σε έκανε να την απορρίψεις και τι να το ξανασκεφτείς;

Είναι δύο αυτές οι περιπτώσεις και φυσικά δεν πρόκειται να σου πω ποιες. Θα σου πω μόνο πως η πρώτη ήταν μια εξαιρετική δουλειά που έπεσε θύμα κακής συνεννόησης και όταν την είδα τελικά τυπωμένη ζήλεψα γιατί θα την ήθελα στον κατάλογο της Jemma Press, ενώ η δεύτερη πίστευα πως ήθελε λίγο “άνοιγμα”, η ιστορία ήταν πολύ συμπιεσμένη. Δηλαδή, με το υλικό ενός άλμπουμ μπορεί να έβγαιναν δύο, αλλά ο δημιουργός της την έδωσε σε άλλο εκδότη που την δημοσίευσε έτσι όπως ακριβώς είχε. Και στις δυο περιπτώσεις βέβαια δεν απέρριψα τίποτα, απλά δεν “έκατσε” να εκδοθούν από την Jemma Press.

Συνήθως δεν έχω δεύτερες σκέψεις γι’ αυτές τις δουλειές που απορρίπτω.

3. Θα πρότεινες ποτέ σε κάποιον την αυτοέκδοση ως επιλογή και αν ναι σε ποια περίπτωση;

Ε, βέβαια και θα το πρότεινα. Αν φυσικά αντέχουν η τσέπη του, τα πόδια του και στομάχι του. Η τσέπη του για να μπορέσει να την χρηματοδοτήσει, τα πόδια του για να μπορέσει να κάνει μια καλή διανομή στα σημεία πώλησης και το στομάχι του για να μπορέσει να μαζέψει τα λεφτά που θα του χρωστάνε. Αν μπορείς να κάνεις κάτι μόνος σου, γιατί να βάζεις άλλους στη μέση;

4. Ποιες δυσκολίες συναντάς συνήθως ως εκδότης, όταν συνεργάζεσαι με έναν νέο Έλληνα δημιουργό;

Όταν φτάσεις πια να συνεργαστείς με τον δημιουργό σημαίνει πως έχετε καταρχήν ξεπεράσει όλα τα θέματα δομής (σεναριακά ή εικαστικά) και μένουν πλέον μόνο τα τεχνικά, τα θέματα σελιδοποίησης, εκτύπωσης, βιβλιοδεσίας κτλ.

Η μοναδική δυσκολία που, σπάνια βέβαια, έχω συναντήσει είναι πως μερικοί νέοι δημιουργοί, όντας καλλιτέχνες – άρα ελεύθερα πνεύματα – δεν απασχολούνται με αυτό το τεχνικό κομμάτι γιατί, σε τελική ανάλυση, πιστεύουν πως δεν τους αφορά. Δεν μπορούν να καταλάβουν, ας πούμε, πως σε ένα μαυρόασπρο άλμπουμ, αν βάλεις ξαφνικά πέντε τετράχρωμες σελίδες αυτόματα αυξάνεις το κόστος της έκδοσης ή ότι ο βιβλιοδέτης χρειάζεται υλικό για ξάκρισμα και δεν μπορείς να τελειώνεις το σχέδιο σου ακριβώς εκεί που θα πέσει το μαχαίρι ή πως τα βιβλία τυπώνονται σε δεκαεξασέλιδα οπότε το άλμπουμ δεν μπορεί να βγει 83 σελίδες.

5. Έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση το εκδοτικό σου πλάνο; Είναι καλή εποχή για έναν δημιουργό να στείλει μία πρόταση και να υπάρχει ρεαλιστική προοπτική να εκδοθεί η δουλειά του;

Η κρίση έχει επηρεάσει τα πάντα και φυσικά και το εκδοτικό μου πλάνο. Βέβαια αυτό έχει να κάνει περισσότερο με δουλειές του εξωτερικού που θέλω να εκδώσω και όχι με την εγχώρια παραγωγή. Φυσικά είμαι δύο φορές πιο επιλεκτικός, αλλά είμαι πάντα ανοιχτός να δω νέες δουλειές και αν μου αρέσουν να τις εκδώσω.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Jemma Press
Αραπάκη 52
17676 Καλλιθέα
Τηλ. 210 9588447  fax 210 9588449
www.jemmacomics.gr

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Ανδρέα Πεφάνη και τον Λευτέρη Σταυριανό, για τον χρόνο που μας διέθεσαν και για τις πολύ χρήσιμες πληροφορίες που μας έδωσαν. Σίγουρα, υπάρχουν και άλλες εταιρείες εκεί έξω και το να φιλοξενείς τις απόψεις μόνο δυο δεν είναι πλήρης κάλυψη, αλλά είναι ένα κατά τη γνώμη μου αντιπροσωπευτικό δείγμα. Αν παρόλα αυτά, κάποιος εκδότης θεωρεί ότι οι δικές του απόψεις είναι διαφορετικές και δεν καλύπτονται από τα παραπάνω, δεν έχει παρά να μου στείλει ένα email και θα φροντίσω να φιλοξενηθεί και αυτός. Εμείς, θα τα ξαναπούμε την επόμενη εβδομάδα, όπου θα εξετάσουμε με περισσότερη λεπτομέρεια την αυτοέκδοση.