Από Το Φωτοτυπικό Στην Πρέσσα, Μέρος 7ο: Σημειώσεις Ενός Πορνόγερου
Ο τίτλος του σημερινού post είναι δανεισμένος από το ομώνυμο βιβλίο του Charles Bukowski (“Notes Of A Dirty Old Man”), στο οποίο, ο Bukowski περιγράφει διάφορες πτυχές της ζωής του και “φιλοσοφεί” πάνω σε αυτές. Θυμάμαι ακριβώς πώς έτυχε και έπεσε στα χέρια μου, θυμάμαι ακριβώς γιατί αποφάσισα να το διαβάσω και θυμάμαι επίσης γιατί τότε το έβλεπα εντελώς διαφορετικά από ότι το είδα μετά που το ξαναδιάβασα. Μη νομίζετε ότι το διάβασα δύο φορές επειδή μου άρεσε, όπως έχω κάνει με άλλα βιβλία και είμαι σίγουρος ότι κάνετε κι εσείς. Ήξερα ότι ο άνθρωπος που το είχε διαβάσει κάποτε και ο άνθρωπος που θα το ξαναδιάβαζε, δεν είχαν πλέον τόση σχέση μεταξύ τους.
Εξετάζοντας τον αντίκτυπο που μπορεί να είχε το συγκεκριμένο βιβλίο και συγκρίνοντάς το με την ανάμνηση του “τότε”, πίστευα ότι ήταν ένας καλός τρόπος να δω ορισμένα πράγματα για τον εαυτό μου. Στην πραγματικότητα, βέβαια, αυτό που μόλις είπα, είναι λιγότερο ψαγμένο από ότι ακούγεται, ενώ αν απορείτε γιατί μπορεί να μιλάω τόση ώρα για ένα βιβλίο, δεδομένου ότι δεν έχει καμία σχέση με comics, σε κανένα επίπεδο, το κάνω για δύο λόγους: Πρώτον, είναι γνωστό ότι οι γέροι είναι γκρινιάρηδες. Είναι αλήθεια ότι για τους πορνόγερους δεν έχω κάποια ιδιαίτερα στατιστικά που να πιστοποιούν αν είναι περισσότερο γκρινιάρηδες από τους απλούς γέρους, αλλά όντας τα γηρατειά μια από τις ιδιότητές τους, δεν έχω λόγο να αμφιβάλω ότι και αυτοί γκρινιάζουν. Δεύτερον, μόλις σας έδωσα μια συμβουλή. Όπως όλες οι καλές συμβουλές, όμως, όταν την ακούς μοιάζει με απίστευτη παπαριά και καθόλου με συμβουλή.
Σήμερα γράφω τον επίλογο αυτής της σειράς και αποφάσισα να ταυτιστώ με τον πορνόγερο του τίτλου. Το ορατό, σε εσάς, αποτέλεσμα της ταύτισης αυτής, θα είναι η γκρίνια. Ο κυριότερος λόγος για αυτό, δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι συνειδητοποίησα πως εδώ και έξι posts ξεκινάω με γκρίνια, έστω κι αν αυτή είναι συγκεκαλυμμένη. Νομίζω, λοιπόν, ότι στο τέλος, μου αξίζει να αφήσω τον εαυτό μου ελεύθερο και να γκρινιάξω με την ησυχία μου. Κατανοώ ότι μπορεί αυτό να στεναχωρήσει κάποιους, θα μου επιτρέψετε, όμως, να βγάλω μονάχα τη γκρίνια σε αυτές τις γραμμές και να κρατήσω τα υπόλοιπα, που συνεπάγεται η προσωρινή μου ιδιότητα, για τον εαυτό μου. Αρκετές εβδομάδες μετά, έρχομαι να κλείσω αυτή την σειρά κειμένων και, όπως συνήθως συμβαίνει, είχα σχεδιάσει να το κάνω εντελώς διαφορετικά.
Βλέπετε, ενώ δεν αρνούμαι ότι μου αρέσει κάποιες φορές να γκρινιάζω, δεν μου αρέσει να το κάνω πάντα. Επειδή στο μυαλό μου, και μη έχοντας επιχειρήσει άλλη φορά τέτοιου μεγέθους αφιέρωμα, ένας επίλογος υπάρχει για να εξυπηρετεί πολύ συγκεκριμένες ανάγκες, είχα σκεφτεί να κλείσω, απαντώντας ή/και ρίχνοντας παραπάνω φως σε θέματα που είχαν προκύψει όλο αυτό το διάστημα. Πώς θα μπορούσαν να έχουν προκύψει αυτά τα θέματα; Με απορίες, προτάσεις και γενικότερα τη δική σας συμμετοχή. Συμμετοχή, την οποία, εντελώς εγωιστικά, δεν το κρύβω, την περίμενα. Παρακαλώ, αυτό που μόλις είπα μην το πάρετε στραβά. Βλέπετε, κάθε ένας από εμάς εδώ, θέλει να πιστεύει ότι αυτά που γράφει ενδιαφέρουν τον κόσμο που τα διαβάζει και αυτό είναι, ουσιαστικά, η κινητήρια δύναμή μας για να συνεχίσουμε να το κάνουμε. Στους υπολογισμούς που έκανα, λοιπόν, πριν πιάσω το πληκτρολόγιο στα χέρια μου και αρχίσω να του φέρομαι βάναυσα, φαντάστηκα ότι, μέχρι τώρα, θα είχα κάτι να πιαστώ, κάποια απορία να λύσω, κάτι που να δίνει ουσιαστικό νόημα σε αυτό τον επίλογο.
Αυτό που μας λέει η παραπάνω παράγραφος, είναι ότι αναγκάστηκα να έρθω πρόσωπο με πρόσωπο με την σκληρή πραγματικότητα και να διαπιστώσω ότι κάπου ο σχεδιασμός που κάνω, χωλαίνει. Για όνομα του Megatron του μεγαλοπρεπή, μη νομίζετε ότι ο λόγος που γκρινιάζω εδώ και 600 λέξεις είναι η έλλειψη σχολίων στα posts μου. Όπως και να το κάνεις, όμως, όταν διαπιστώνεις ότι η λαμπρή καριέρα που φανταζόσουν ότι θα έχεις ως manager σε μια πολυεθνική, έληξε πριν καν ξεκινήσει, επειδή όταν σχεδιάζεις κάτι δεν το κάνεις όσο προσεκτικά πρέπει, η διάθεσή σου δεν είναι και η καλύτερη. Αυτό που θα με έσωζε, ίσως, είναι να μπορούσα να μεταφερθώ στο σύμπαν του Dilbert, όπου οι managers είναι οι πιο ανίκανοι από όλο το υπόλοιπο δυναμικό μιας εταιρείας, πράγμα που θα έκανε την καριέρα μου βέβαιη. Δυστυχώς, αυτό δεν το βλέπω πολύ πιθανό, στο άμεσο μέλλον, τουλάχιστον.
Αναγκαστικά, λοιπόν, θα περάσουμε στο plan B.
Μην υποτιμάτε το διαδίκτυο. Αν έχω να πω κάτι ως συμπέρασμα, ας είναι αυτή η πρόταση. Ζούμε σε μια εποχή που πολύς κόσμος περνάει πολλές ώρες μπροστά από μια οθόνη. Ώρες τις οποίες δεν έχει, τις περισσότερες φορές, με τι να γεμίσει και αναλώνεται διαβάζοντας κάθε ηλίθιο email που έρχεται στο inbox του. Αν δε με πιστεύετε, μπορείτε να κάνετε μια βόλτα από το γραφείο ενός γνωστού σας που δουλεύει σε εταιρεία. Πραγματικά, δεν μπορώ να σας περιγράψω (αν έχεις διαβάσει πολύ Lovecraft μικρός, σου μένουν κουσούρια) το τι θα συναντήσετε μπροστά σας. Αυτοί όλοι, είναι, εν δυνάμει, το κοινό σας. Οι περισσότεροι από αυτούς, πολύ ευχαρίστως θα περνούσαν την ώρα τους διαβάζοντας κάποιο comic που τους τράβηξε την προσοχή. Εντάξει, αν κάποιος νομίζει ότι υπερβάλλω, προφανώς και αναφέρομαι στη μερίδα ανθρώπων που θα μπορούσαν να είναι αναγνώστες comics, έτσι; Δεν νομίζω να πιστεύετε ότι σας προτείνω να εντάξετε στο κοινό σας την κυρα-Σούλα που νομίζει ότι τα μικιμάου κάνουν τα παιδιά μας χαζά και το σπέρμα αδύναμο.
Παραδείγματα επιτυχημένων web-comics υπάρχουν πολλά, όπως έχω ξαναπεί. Αυτό δεν το λέω επειδή τα comics αυτά κάποια στιγμή έκαναν τη μετάβαση από την οθόνη στο χαρτί. Δεν ήταν αυτό που τα έκανε επιτυχημένα. Πολύ πριν την έκδοσή τους, είχαν ένα πολύ μεγάλο κοινό, το οποίο τα υποστήριζε. Ακόμη και το κλικ στις διαφημίσεις που μπορεί να υπάρχουν στο site, είναι υποστήριξη, αλλά εδώ μιλάω κυρίως για merchandise. Έμμεσο ή άμεσο, το κέρδος είναι κέρδος και ειδικά στους καιρούς που ζούμε, δεν πρέπει να το υποτιμάμε, σωστά;
Σε καμία περίπτωση, δεν σας προτείνω να στραφείτε προς το e-publishing και να ξεχάσετε την έντυπη έκδοση, ούτε υποτιμώ το χαρτί. Αντίθετα, είμαι μάλλον το αντίστοιχο του συλλέκτη δίσκων, που σε μια ψηφιακή εποχή, προτιμά το “παλιό” και “ξεπερασμένο” βινύλιο. Οι προσωπικές μου προτιμήσεις, όμως, δεν έχουν καμία σχέση με τις δικές σας επιλογές και είναι μάλλον καθήκον μου να σας υποδείξω όσες περισσότερες από αυτές μπορώ.
Εάν, πάλι, προτιμήσετε την κλασσική οδό, θα σας πρότεινα να μην ξεχάσετε αυτό που σας είπε ο Μιχάλης Διαλυνάς στη συνέντευξή του. Δοκιμάστε την αυτοέκδοση. Ακόμη και αν πρόκειται για φωτοτυπίες που έχετε συρράψει μόνοι σας (αρκεί να μην συρράψετε κατά λάθος κι εσείς το παντελόνι σας). Μακάρι να σας έρθουν όλα τόσο καλά που να βρεθεί με τη μία μπροστά σας ένας εκδότης και να σας παρακαλάει να του δώσετε τη δουλειά σας. Ας κάνουμε, όμως, μια υπόθεση εργασίας και ας πούμε ότι αμέσως μόλις ολοκληρώσατε την τελευταία σελίδα του αριστουργήματός σας, χτυπάει το κουδούνι και είναι ο κ.Μεγαλοεκδότηςμεπαράδες, ο οποίος επιμένει να του δώσετε το comic σας να το εκδώσει. Ας πούμε, ακόμα (όχι ότι έχει συμβεί ποτέ αυτό, αλλά κουβέντα να γίνεται), ότι το αριστούργημά σας δεν είναι ακόμη έτοιμο για έκδοση. Οι λόγοι που μπορεί να συμβαίνει αυτό, είναι πάρα πολλοί και δεν θα σταθώ στο να τους αναλύσω. Αυτό που θα συμβεί, είναι να μην πουλήσετε όσο περίμενε ο προαναφερθείς υποθετικός εκδότης και νομίζω πως καταλαβαίνετε πόσο θα επηρεάσει αυτό τη μελλοντική σας συνεργασία.
Έχει πολλή μεγάλη σημασία να ξέρετε που πατάτε, μέχρι που μπορείτε να φτάσετε και, δεν είναι κακό να το πούμε, μέχρι που φτάνει το ταλέντο σας. Πώς να το κάνουμε, εάν οι φωτοσκιάσεις δεν είναι το δυνατό σας σημείο, κοιτάξτε να βελτιωθείτε πριν επιχειρήσετε να εκδώσετε κάτι με φωτορεαλιστικό σχέδιο. Η αυτοέκδοση, ειδικά αν είναι ειλικρινής με τον εαυτό της, συγχωρεί πολλά λάθη και αν χρησιμοποιηθεί ως πηγή feedback μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο. Από την άλλη, υπάρχουν δημιουργοί, όπως ο Σπύρος Δερβενιώτης, οι οποίοι ουδέποτε ασχολήθηκαν με την αυτοέκδοση και αυτό δεν επηρέασε καθόλου την πορεία τους, όπως στο σενάριο που περιέγραψα παραπάνω. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι πρέπει να κινηθείτε με προσοχή. Ξέρω, δεν είπα και καμιά μεγάλη σοφία. Φανταστείτε, όμως, να πέσετε πάνω σε κανέναν πονηρίδη, ο οποίος θα σας πει ότι δεν έχετε ελπίδα να εκδοθείτε ούτε σε τριάντα χρόνια, ενώ στην πραγματικότητα η δουλειά σας είναι αξιοπρεπέστατη. Το γιατί μπορεί να σας πει κάποιος κάτι τέτοιο, δεν το γνωρίζω, κάνω απλά υποθέσεις για το χειρότερο που μπορεί να σας τύχει και, μεταξύ μας, εάν δεν έχετε κάποια υποψία για το που στέκεστε, μπορεί να την πατήσετε. Αν δεν θέλετε να κάνετε αυτοέκδοση, προσπαθείστε να δείξετε τη δουλειά σας σε όσο πιο πολύ κόσμο μπορείτε. Εκδότες και μη. Αναγνώστες comics και μη. Πάρτε feedback. Νομίζω ότι η συμβουλή που σας έδωσε ο Σπύρος Δερβενιώτης είναι το πιο χρήσιμο πράγμα που σας έχει πει κάποιος ποτέ:
Α, και βασικό: να αναζητάς γνώμες και συμβουλές σα να μην υπάρχει αύριο, αλλά να αποφεύγεις αυτές που σου προσφέρονται χωρίς να τις ζητήσεις.
Κάθε χρόνο, μια ομάδα ανθρώπων εργάζεται πολύ σκληρά για να πραγματοποιήσει ένα τριήμερο (πλέον) συνέδριο, αφιερωμένο στα comics. Δεν το λέω για να ευλογήσω κανενός τα γένια, αλλά το Comicdom Con είναι ένα εργαλείο που θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε. Στις εγκαταστάσεις της Ελληνοαμερικάνικης Ένωσης, μαζεύονται, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, εκδότες, δημιουργοί, αλλά, κυρίως, αναγνώστες. Είναι προφανές ότι εκτός από τις διπλωματικές σχέσεις που μπορεί να κάνετε, έχετε στη διάθεσή σας και συναδέλφους, οι οποίοι δε νομίζω να αρνηθούν να σας δώσουν κάποιο tip, ή να σας πουν μια γνώμη. Αυτό, όμως, που θα βρείτε εκεί και δεν θα βρείτε εύκολα αλλού, είναι κόσμο που αγαπάει τα comics, κόσμο που ήρθε για να γνωρίσει τα comics, κόσμο που είναι στο χώρο, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι, και μπορεί να σας δώσει μια εντελώς άλλη οπτική γωνία. Μην ξεχνάτε, ότι όταν, με το καλό, εκδοθείτε, σε αυτόν τον κόσμο θα απευθύνεστε. Αναζητήστε τον, λοιπόν, πλησιάστε τον, ρωτήστε τον. Ελάτε σε εμάς, αν ντρέπεστε να ρωτάτε αγνώστους για τη δουλειά σας. Όπου δείτε τύπο με ταμπελάκι, βουτήξτε τον και ρωτήστε τον ότι και όσο θέλετε. Ένας από τους λόγους που βρισκόμαστε εκεί, είναι και αυτός. Μη μας λυπηθείτε, λοιπόν. (Σχήμα λόγου είναι. Αν δείτε κάποιον που είναι έτοιμος να πέσει κάτω από την εξάντληση, λυπηθείτε τον και βρείτε κάποιον πιο ξεκούραστο, παρακαλώ!)
Δε νομίζω ότι έχω να σας πω κάτι άλλο. Ξαναδιαβάστε τα προηγούμενα, δείτε τι από αυτά που λέω σας αρέσει, δείτε τι από αυτά που λέω είναι μεγάλη μπαρούφα, κρατήστε τα καλά, απορρίψτε τα υπόλοιπα. Κάντε και τη δική σας έρευνα. Δείτε τι ταιριάζει στους ρυθμούς σας, δείτε επίσης τι έκαναν οι άλλοι πριν από εσάς. Δεν υπάρχει λόγος να ανακαλύπτουμε τον τροχό και να μαθαίνουμε από τα δικά μας λάθη, όταν υπάρχουν τα λάθη των άλλων να μας διδάξουν.
Ελπίζω να βρήκατε ενδιαφέρουσα τη σειρά και, ίσως, χρήσιμη. Δεν ξέρω πότε, αλλά θα ήθελα να το επαναλάβω κάποια στιγμή στο μέλλον.
(Την εικόνα του Charles Bukowski την δανείστηκα από την Κοινο_Τοπία.)