TOP 100 OF THE 90s: 80-71

80. BATMAN: FACES
Writer/Artist: Matt Wagner
DC Comics

Ο Two-Face, έχοντας αποδράσει από το Arkham, αποφασίζει να μπλεχτεί με τις δουλειές του Bruce Wayne, εκβιάζοντας, απαγάγοντας και σκοτώνοντας κόσμο. Το αντικείμενο του πόθου του είναι ένα νησί (το οποίο θέλει να αγοράσει και ο Bruce), στο οποίο σκοπεύει να εγκατασταθεί αυτός και η νέα του παρέα, ένα πλήθος παραμορφωμένων ανθρώπων, έτσι ώστε να απομονωθούν από τον κόσμο που δεν τους κατανοεί.

Όσοι ξέρουν το σχέδιο του Matt Wagner (GRENDEL, BATMAN/SUPERMAN/WONDER WOMAN: TRINITY, BATMAN AND THE MAD MONK) μπορούν να καταλάβουν ότι η δουλειά του είναι κάπως ιδιαίτερη. Η τεχνική του είναι μινιμαλιστική και τα σχέδιά του, για αρκετό κόσμο, είναι άσχημα, καθώς αυτό που απεικονίζουν φαίνεται πιο γκροτέσκο, σχεδόν νοσηρό. Μέσα στην όλη ατμόσφαιρα μινιμαλισμού, ο Wagner πάντα κατορθώνει να κάνει κόσμο να τον μισήσει, ενώ ουσιαστικά αυτό είναι ένα από τα δυνατά του σημεία… Το να καταφέρει να κάνει κάποιον να αηδιάσει χωρίς να έχει σχεδιάσει καν πολλές λεπτομέρειες.

(Έλλη Μόκα)

Διαβάστε περισσότερα για το BATMAN: FACES

79. THE SYSTEM
Writer/Artist: Peter Kuper
DC Comics (Vertigo)

Υπάρχουν πολλά comics εκεί έξω που ασχολούνται με την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Από αυτή την άποψη, ο Peter Kuper δεν είναι καθόλου πρωτότυπος. Αν λάβεις, δε, υπόψη την εμμονή που έχει να μιλάει μόνο για πλούσιους λευκούς εκμεταλλευτές, φαντάζεσαι ότι το THE SYSTEM είναι άλλο ένα wannabe κομμάτι του John Lennon. Όλα αυτά, μπορεί να τα πιστεύεις μέχρι να το ανοίξεις και να διαβάσεις την πρώτη σελίδα. Μετά, με κάποιον τρόπο παράξενο, ο Kuper σε παρασέρνει και σου αφηγείται μια ιστορία για την πάλη των τάξεων με σκηνικό μια μεγαλούπολη και εσύ δεν μπορείς να ξεκολλήσεις.

Φτιαγμένο εξ ολοκλήρου με stencils και spray, το THE SYSTEM δεν έχει ούτε μια λέξη κι όμως λέει τόσα πολλά που η φλυαρία άλλων δημιουργών σου φαίνεται τόσο ενοχλητική.

(Κώστας Λαμπρόπουλος)

78. THE INCREDIBLE HULK #330-467
Writer: Peter David
Artists: Todd McFarlane, Jeff Purves, Dale Keown, Gary Frank, et al.
Marvel Comics

Με την εξαίρεση του, τετριμμένου πια, αστείου, “Hulk Smash”, ο Hulk, ως χαρακτήρας, πέρασε για πάρα πολλά χρόνια στη συνείδησή μου απλά ως “μικρός και φλώρος που τσαντίζεται και γίνεται μεγάλος και πράσινος”.

Το HULK #377 του Peter David αποτέλεσε, λοιπόν, μια φοβερή αποκάλυψη: ο Doc Samson, με τη βοήθεια των υπνωτικών δυνάμεων του Ringmaster, μπαίνει στον τριπλά σχιζοειδή ψυχισμό του Hulk (Bruce Banner, Savage Hulk, Grey Hulk) και φτάνει στη ρίζα του προβλήματος, δηλαδή την κακοποίηση του Banner από τον πατέρα του. Αντιμετωπίζοντας αυτόν τον φόβο, οι τρεις προσωπικότητες συνενώνονται σε μία, δημιουργώντας ένα νέο Hulk με τη δύναμη του Πράσινου, την πονηριά του Γκρίζου και την ευφυΐα του Banner.

Τον επαναπροσδιορισμό του Hulk ακολουθεί το Pantheon Saga, μια από τις καλύτερες ιστορίες που έχω διαβάσει (τουλάχιστον το πρώτο μέρος), όπου ο Hulk προσχωρεί στην οργάνωση του, κατά το ήμισυ Asgardian, Agamemnon, με στόχο να εξιλεωθεί για το κακό που έχει προκαλέσει στο παρελθόν. Το σχέδιο του Dale Keown είναι, πιθανώς, το καλύτερο που έχει γνωρίσει ποτέ ο χαρακτήρας.

(Ανδρέας Μιχαηλίδης)

77. THE DEATH AND RETURN OF SUPERMAN
Writers: Dan Jurgens, Jerry Ordway, Louise Simonson, Roger Stern
Artists: Jon Bogdanove, Tom Grummett, Jackson Guice, Dan Jurgens
DC Comics

Σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της Ιστορίας των comics δε θα μπορούσε να λείπει από αυτή τη λίστα. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η ιστορική του αξία, ούτε καν το γεγονός ότι αποτέλεσε ένα από τα ελάχιστα γεγονότα που έκαναν τα mainstream ΜΜΕ να ασχοληθούν με τα comics, που το έφεραν σε αυτή τη θέση. Βασικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι πρόκειται για ένα από τα καλύτερα storylines με πρωταγωνιστή τον Man Of Steel.

Οι σκηνές που προηγήθηκαν και ακολούθησαν το θάνατο του Superman στα χέρια του Doomsday, ήταν συναισθηματικά φορτισμένες και επικάλυπταν την όποια δράση εξελισσόταν, ενώ με το που έφυγαν οι προβολείς από τον Superman, οι πολλοί πρωταγωνιστές της σειράς έλαμψαν στα χέρια της συγγραφικής ομάδας. Η επιστροφή του, από την άλλη, αποτέλεσε την αναμενόμενη μεν, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κλιμάκωση του σεναρίου, ολοκληρώνοντας με επιτυχία μια δεμένη ιστορία που παραμένει αξέχαστη, λόγω της ιστορικής, αλλά όχι μόνο, αξίας της.

(Θωμάς Παπαδημητρόπουλος)

76. THE PLAYBOY
Writer/Artist: Chester Brown
Drawn & Quarterly

Σεξουαλική αφύπνιση. Προκατάληψη. Ρατσισμός. Οικογενειακά προβλήματα. Ενηλικίωση. Φαντασία. Φαντασίωση. Και στη μέση όλων αυτών, ένα “ευτελές”, αλλά συνάμα τόσο σημαντικό περιοδικό, που ευθύνεται για τη “σεξουαλική διαπαιδαγώγηση” χιλιάδων αγοριών της γενιάς του Chester Brown. Κάτι απολύτως… φυσιολογικό, δίχως αμφιβολία. Α, ναι; Ε, τότε, γιατί ο ίδιος αισθάνεται σα να πέρασε σχεδόν όλη τη ζώη του κυνηγημένος από φαντάσματα, αγγέλους και δαίμονες;

Μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι το THE PLAYBOY δεν είναι τόσο “δυνατό” συναισθηματικά και τόσο universal θεματικά, όσο το I NEVER LIKED YOU. Και θα έχει δίκιο. Μπορεί, επίσης, να ισχυριστεί πως δεν είναι τόσο καινοτόμο και πρωτοποριακό αφηγηματικά, όσο το ED THE HAPPY CLOWN, ή τόσο τεχνικά άρτιο, όσο το LOUIS RIEL. Θα έχει και πάλι δίκιο. Δεν υπάρχει, όμως, καμία αμφιβολία, πως το συγκεκριμένο έργο του σπουδαίου Καναδού δημιουργού αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό κεφάλαιο στην Ιστορία των αυτοβιογραφικών comics, που θα άξιζε να μπει στη λίστα με τα καλύτερα comics οποιασδήποτε δεκαετίας.

(Δημήτρης Σακαρίδης)

Διαβάστε περισσότερα για το THE PLAYBOY

75. THE METABARONS
Writer: Alejandro Jodorowsky
Artist: Juan Gimenez
Les Humanoïdes Associés

Αιματοβαμμένο Σαιξπηρικό δράμα, αρχαιοελληνική τραγωδία, το DUNE των comic, sci-fi αντίστοιχου ύφους ενός Isaac Asimov. Μπορεί το METABARONS να είναι όλα αυτά, αλλά όχι ακριβώς. Αποτελεί μια ξεχωριστή εμπειρία, μια εμπειρία που πρέπει να βιώσει κανείς για να καταλάβει και κάθε σύγκριση αδικεί, αφήνει ένα κομμάτι του έργου απo έξω.

Ο Alejandro Jodorowsky και ο Juan Gimenez δημιούργησαν ένα μεγαλειώδες και μιαρό σύμπαν και μέσα του, έδωσαν πνοή στους τέλειους υπερ-πολεμιστές της γενιάς των Castaka, με τα τόσα, όμως, ανθρώπινα ελαττώματα τους. Το σχέδιο του Gimenez μυρίζει μέσα από τις σελίδες. Όχι σε εισαγωγικά. Κυριολεκτικά μυρίζεις την δυσωδία και την σαπίλα που υπάρχει στο ιδιόμορφο σύμπαν του comic. Η τεχνική του Αργεντίνου μαιτρ, βγάζει άχρηστη και ανούσια ακόμη και τη χρήση ηχητικών εφέ, που απουσιάζουν εντελώς από το comic.

Ένα comic που, ευτυχώς, είναι αρκετά γνωστό στον ελληνικό χώρο, χάρη στο 9 και θα το χαρακτήριζα με ευκολία το διαμάντι του ευρωπαϊκού χώρου.

(Άκης Τριανταφύλλου)

Διαβάστε περισσότερα για το THE METABARONS

74. PUSSEY!
Writer/Artist: Daniel Clowes
Fantagraphics Books

Είναι εύκολο, κοιτώντας προς τα πίσω στις δουλειές του Dan Clowes, να παραβλέψει κανείς τα (κάποιες φορές εξωφρενικά αστεία) short stories που δημοσιεύτηκαν στο EIGHTBALL και να επικεντρωθεί στις μεγαλύτερες δουλειές (όπως το GHOST WORLD) που δημοσιεύτηκαν σε αυτό σε συνέχειες. Κι όμως… σε αυτές τις ιστορίες οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, ο χαρακτήρας του EIGHTBALL και το γεγονός ότι είναι ένα από τα σημαντικότερα comic της δεκαετίας του ’90 (και όχι μόνο).

Κάποια από τα πλέον αξιομνημόνευτα short stories, ήταν αυτά με πρωταγωνιστή τον Dan Pussey. Από το origin του Pussey, μέχρι τα πρώτα του βήματα, την καταξίωση και το θάνατο του, παρακολουθούμε τη ζωή και τις φαντασιώσεις του.

Μια ανελέητη σάτιρα της κουλούρας των comics και των ανθρώπων που τη διαμορφώνουν, όπου κανένας δε μένει έξω από το στόχαστρο του Clowes. Δημιουργοί-θρύλοι, νέοι comic artists, ανεξάρτητοι δημιουργοί, “ψαγμένοι” αναγνώστες, θλιβεροί fanboys, όλοι τους γίνονται θύματα της κοφτερής ματιάς του σπουδαίου δημιουργού.

(Αριστείδης Κώτσης)

73. AGE OF BRONZE
Writer/Artist: Eric Shanower
Image Comics

Δεν είναι τυχαίο ότι το AGE OF BRONZE βρέθηκε στη λίστα του Comicdom για τα καλύτερα comics των 90s, αλλά και των 00s. Το πόνημα του Shanower είναι πραγματικό έπος, καθώς ο δημιουργός έχει αναλάβει να κάνει έναν άθλο. Ακολουθεί μια προσωπική του εκδοχή του μύθου, καθώς, στο δικό του κόσμο, δεν χωράνε θεοί και “θεϊκές παρεμβάσεις”. Με αυτό τον τρόπο, η ιστορία μοιάζει εξαιρετικά αληθοφανής και οι ήρωες που στην ΙΛΙΑΔΑ φαντάζουν πάνω από τα ανθρώπινα, στο AGE OF BRONZE είναι άνθρωποι πραγματικοί.

Πέρα, όμως, από αυτά, το AGE OF BRONZE είναι όμορφο, πολύ όμορφο. Το ασπρόμαυρο σχέδιο είναι λιτό, αλλά τόσο κομψό, που δε χορταίνεις να το κοιτάς. Η αρχαιολογική έρευνα που έχει κάνει ο Shanower αποτυπώνεται στις εξαιρετικές λεπτομέρειες του σχεδίου του, τόσο στα πρόσωπα των δύο στρατοπέδων όσο και στο καθετί που υπάρχει στα panels του. Όχι άδικα, λοιπόν, η σειρά έχει κερδίσει δύο Eisner Awards και το θαυμασμό όλων.

(Βασιλεία Βαξεβάνη)

Διαβάστε περισσότερα για το AGE OF BRONZE

72. THE BOOKS OF MAGIC
Writers: John Ney Rieber, Peter Gross, Neil Gaiman
Artists: Peter Gross, Charles Vess, Scott Hampton, Paul Johnson, John Bolton
DC Comics (Vertigo)

Το BOOKS OF MAGIC, προγενέστερο κατά εφτά χρόνια από το HARRY POTTER και κατά 12 από το FABLES, συνδυάζει ιδανικά τις κεντρικές θεματολογίες των δύο: “το αγόρι με το φανταστικό πεπρωμένο” και το παραμυθιακό στοιχείο με την πιο σκοτεινή, πρωτόλεια μορφή του. Ο Timothy Hunter είναι ένα τυπικό αγόρι με αλκοολικό πατέρα, που απολαμβάνει τις απλές χαρές της ζωής, όπως το skateboard στους δρόμους του Λονδίνου. Όλα αυτά θα αλλάξουν (ανεπιστρεπτί και παρά τη μανιασμένη του αντίσταση) όταν τον επισκεφθούν τέσσερις ιδιάζοντες χαρακτήρες (John Constantine, Dr.Occult, The Phantom Stranger, Mister E), οι οποίοι τον πληροφορούν ότι μπορεί, εν δυνάμει, να γίνει ο μεγαλύτερος μάγος που γνώρισε ποτέ ο κόσμος.

Η μετέπειτα συνάντηση με τον πραγματικό του πατέρα, τον γερακάρη Tamlin της Βασίλισσας Titania, καθώς και η μάχη του με τον Manticore, θα τον βάλουν σε ένα μονοπάτι δοκιμασίας και απώλειας, καθώς δαίμονες, άγγελοι, νεράιδες, το κορίτσι που αγαπά, ακόμα και ο σκοτεινός εαυτός του, θα βρεθούν στη δίνη της επιστροφής της μαγείας στον κόσμο.

(Ανδρέας Μιχαηλίδης)

Διαβάστε περισσότερα για το BOOKS OF MAGIC

71. SUPREME #41-56
Writer: Alan Moore
Artists: Rick Veitch, Joe Bennett, Jim Mooney, J. Morrigan, Mark Pajarillo, Keith Giffen, Kevin O’Neill et al.
Image Comics

Για κάποιο λόγο, όταν ψάχνω στο internet να βρω εξώφυλλο για το SUPREME, μέσα σε όλα, μου βγάζει και την Paris Hilton… Η οποία είναι το ίδιο trashy με το σχέδιο του Liefeld, οπότε νομίζω πως μόλις τα συνέδεσα μια χαρά και πάμε παρακάτω.

Ναι, ψήφισα κι εγώ αυτό το comic. Αλλά με βαριά καρδιά. ΜΙΣΩ τον Rob Liefeld σαν να είμαι archrival, nemesis και supervillain. Όμως, μπόρεσα (όπως, φαντάζομαι, και οι υπόλοιποι συντάκτες του Comicdom που το τίμησαν με την ψήφο τους) να αγνοήσω το ότι πρόκειται για χαρακτήρα-δημιουργία του Liefeld και επικεντρώθηκα σε αυτό που μας ενδιαφέρει: το συγγραφικό run του Alan Moore, ο οποίος έκανε reboot στον τίτλο, ξεκινώντας με το τεύχος 41.

Ο Supreme, λοιπόν, άρχισε την καριέρα του ως εγωκεντρικός ηλίθιος Κάτι-Σαν-Σούπερμαν, μέχρι που έσωσε το comic ο Moore επειδή, όπως είχε πει, το έβρισκε κακό. Η εποχή του Moore δημιουργεί ένα comic ειρωνικό, με χιούμορ, πολλά υπερηρωικά στερεότυπα και ιδιαιτέρως πολυεπίπεδο (κέρδισε και Eisner για τη δουλειά του). Το σχέδιο, δυστυχώς, είναι, ως επί το πλείστον, απαράδεκτο.

(Έλλη Μόκα)

Διαβάστε περισσότερα για το SUPREME