INTERVIEW CORNER #31: Peter Kuper

Οι έντονα πολιτικοποιημένες φωνές στον χώρο των comics μοιάζουν να αποτελούν είδος προς εξαφάνιση – ειδικά αυτές που έχουν να πουν πράγματα που αφορούν όχι αποκλειστικά την περιοχή και τη χώρα τους, αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Ένα ακόμη είδος που δε συναντάται ιδιαίτερα είναι αυτό των comics που ακολουθούν τη λογική της καταγραφής, του ντοκιμαντέρ που βασίζεται σε κύριο λόγο σε αληθινά γεγονότα. Και στις δυο περιπτώσεις, οι εκπρόσωποι που έχουν πολλά να πουν είναι λίγοι.

Ο καλεσμένος αυτής της εβδομάδας, όμως, ο Peter Kuper, ανήκει σίγουρα σε αυτούς. Και όχι μόνο έχει πολλά να πει, αλλά το κάνει ήδη με μεγάλη συνέπεια εδώ και τρεις δεκαετίες. Και συνεχίζει να καταγράφει, να φωνάζει και να ενοχλεί με κάθε νέο comic του, προσθέτοντας ταυτόχρονα νέα αριστουργήματα στην ατελείωτη βιβλιοθήκη του Μέσου των comics.

Η αρχή για την έντονα πολιτικοποιημένη δράση του Kuper έγινε με την περιοδική έκδοση WW3 ILLUSTRATED, την οποία ξεκίνησε ο ίδιος με τον Seth Tobocman το 1980 και συνεχίζει να εκδίδεται μέχρι σήμερα. Το WW3 αποτελεί μια ανθολογία comics που συμπληρώνεται από δοκίμια και άρθρα, όλα διαποτισμένα με πολιτικές απόψεις. Οι απόψεις που εκφράζονται εκεί και ο συνεχής πόλεμος ενάντια σε άδικες για τους απλούς ανθρώπους πολιτικές θα έφταναν για να δώσουν στον Kuper τον τίτλο του έντονα πολιτικοποιημένου καλλιτέχνη, ωστόσο, ο τίτλος αυτός απλά θεμελιώνεται από το WW3 και αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο σε άλλα έργα του.

Ένα από αυτά είναι το THE SYSTEM (το οποίο βρέθηκε στη θέση 79 στο Top 100 Of The 90s που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη), ένα comic που βασίζεται αποκλειστικά στις εικόνες και επικεντρώνει στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Το THE SYSTEM είναι σίγουρα ένα από τα πιο γνωστά και καλύτερα έργα του, ωστόσο, αποτελεί ένα μόνο από μια σειρά πολιτικοποιημένων έργων. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει και το πρόσφατο DIARIO DE OAXACA, ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό comic που εξιστορεί το ταξίδι του Kuper στην ομώνυμη Πολιτεία του Μεξικό και παρουσιάζει μια απεργία εκπαιδευτικών και άλλα γεγονότα που ο συγγραφέας έζησε από κοντά.

Κάτι παρόμοιο είχε επαναλάβει ο Kuper το 1992, όταν συμπεριέλαβε τις εμπειρίες των ταξιδιών του στο COMICSTRIPS: A JOURNAL OF TRAVELS THROUGH AFRICA AND SOUTHEAST ASIA. Η προσωπική του ζωή και άποψη έχει αναμειχθεί πολλές φορές στα comics του με την καταγραφή γεγονότων, όπως στο αυτοβιογραφικό STOP FORGETTING TO REMEMBER, στο οποίο θίγονται, εκτός από προσωπικά, και πολιτικά θέματα όπως η πολιτική των ΗΠΑ και τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Παράλληλα, πολλά από τα θέματα της επικαιρότητας βρέθηκαν στο στόχαστρο του strip του, EYE OF THE BEHOLDER, το πρώτο comic strip που δημοσιεύθηκε στους NEW YORK TIMES, αλλά και στα πολλά εξώφυλλα που έχει σχεδιάσει για λογαριασμό περιοδικών όπως τα NEWSWEEK, TIMES, BUSINESSWEEK και THE PROGRESSIVE.

Ωστόσο, το βιογραφικό του Peter Kuper δε διαθέτει αποκλειστικά πολιτικοποιημένες δουλειές. Χαρακτηριστική αυτών είναι το strip SPY vs SPY του MAD MAGAZINE, το οποίο ο Kuper είχε αναλάβει για αρκετά χρόνια, αλλά και δύο μεταφορές έργων του Franz Kafka: τα THE METAMORPHOSIS και GIVE IT UP! (το οποίο αποτελείται από τις μεταφορές των short stories του Kafka). Έχει συνεισφέρει, τέλος, στην ανθολογία SEDUCTION OF THE INNOCENT, η οποία θα κυκλοφορήσει σε μερικές εβδομάδες.

Σε αυτό το σημείο, έχοντας πάρει απόφαση ότι η εισαγωγή μου θα προκύψει αρκετά μεγάλη αυτή την εβδομάδα, συνειδητοποιώ ότι ο Kuper μας έχει προσφέρει πολλά comics – συνηθισμένο έως ένα σημείο για δημιουργούς που δραστηριοποιούνται τόσα χρόνια στο χώρο. Ωστόσο, ο Αμερικανός καλλιτέχνης δραστηριοποιείται και σε άλλους τομείς. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η εμπλοκή του με το Comic Book Legal Defense Fund σε δύο περιπτώσεις (η μία, μάλιστα, αφορούσε τον ίδιο και το κατασχεμένο από το τελωνείο των ΗΠΑ comic του, RICHIE BUSH) και η συμμετοχή του στην πολιτικά ενεργή ομάδα δημιουργών INX.

Πολλά μου φαίνεται είπα και οφείλω να αφήσω τον καλεσμένο αυτής της εβδομάδας, τον Peter Kuper, να μιλήσει για όλα τα παραπάνω και πολλά περισσότερα:

Ήσουν ο συγγραφέας του στριπ SPY vs SPY του MAD για πολλά χρόνια, έπειτα από μία περίοδο όπου οι συγγραφείς του άλλαζαν συνεχώς. Ποιοι είναι κατά την άποψη σου οι λόγοι γι’ αυτό;

Όταν ξεκίνησα να κάνω το SPY δεκαπέντε χρόνια πριν, το περιοδικό είχε κάποιους που έκαναν το συγγραφικό κομμάτι και υπέβαλαν σενάρια. Έπειτα από λίγο καιρό απλά πίεσα προκειμένου να κάνω εγώ όλη τη συγγραφή, επειδή γράφω με εικόνες και ήταν πιο κοπιαστικό για εμένα το να πρέπει να εικονογραφήσω το σενάριο κάποιου άλλου.

Ποια είναι τα εργαλεία που μπορεί να προσφέρει το Μέσο των comics σ’ ό,τι αφορά τον πολιτικοποιημένο σχολιασμό;

Οι εικόνες είναι ισχυρές και μπορούν να τραβήξουν την προσοχή κάποιου με το που θα τις δει. Ο συνδυασμός εικόνας και κειμένου προσφέρει πολλές δυνατότητες για να χρησιμοποιηθούν η ειρωνεία και το χιούμορ (παραδείγματος χάριν, η εικόνα μπορεί να λέει κάτι που να έρχεται σε αντίθεση με αυτό που απεικονίζει). Με τα comics χωρίς λόγια υπάρχει η δυνατότητα να παρουσιαστούν περίπλοκες πολιτικές ιδέες χωρίς γλωσσικούς φραγμούς.

Είσαι ο συνιδρυτής του WW3 ILLUSTRATED, ενός αυστηρά πολιτικού περιοδικού με σκίτσα. Ποιοι ήταν οι λόγοι που σε ώθησαν στο να κάνεις ένα τέτοιο περιοδικό;

Τον καιρό που ξεκινήσαμε το περιοδικό (1979-1980) δεν υπήρχαν φορείς για να παρουσιάσουμε εκείνου του είδους τα πολιτικά και προσωπικά comics που δημιουργούσαμε. Η underground σκηνή των comics είχε σχεδόν πεθάνει. Δε θέλαμε να παρουσιάσουμε μόνο τα έργα μας, αλλά και όλη τη πολιτική Tέχνη που βλέπαμε κολλημένη σε στύλους και σε τοίχους, η οποία και αποτύπωνε το συλλογικό πνεύμα της Αμερικής όταν ο Ronald Reagan κατέβαινε για Πρόεδρος και ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Νιώσαμε ότι επείγει να παρουσιάσουμε αυτού του είδους την τέχνη, και με τον Seth Tobocman (τον συνιδρυτή μου) είχαμε μεγαλώσει μαζί κάνοντας fanzines, οπότε ξέραμε δύο-τρία πράγματα από αυτοεκδόσεις. Είχαμε αρκετό υλικό για να συνεχίσουμε το project για 30 χρόνια και ευτυχώς ο τίτλος δεν έχει ξεπεραστεί με τα χρόνια!

Το STICKS AND STONES (όπως και το THE SYSTEM) είναι ένα comic χωρίς καθόλου λόγια, στο οποίο η ιστορία εκτυλίσσεται αποκλειστικά και μόνο από το σχέδιο. Πόσο δύσκολο είναι να δημιουργήσεις ένα τέτοιο comic, πόσο μάλλον έα βραβευμένο;

Στην πραγματικότητα, προτιμώ συχνά τα comics χωρίς λόγια γιατί στην περίπτωση τους το μόνο που έχω να σκεφτώ είναι η εικόνα, χωρίς να χρειάζεται να ανησυχώ για το πού θα χωρέσουν τα λόγια. Μου επιτρέπουν επίσης να γεφυρώσω την καθαρά εικονογραφική μου δουλειά με τα comics μου. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι εγώ μπορεί να δουλεύω σ’ ένα comic χωρίς λόγια για οκτώ μήνες, ενώ ο αναγνώστης μπορεί να το διαβάσει στο ράφι μέσα σε οκτώ λεπτά!

Έχεις χρησιμοποιήσει τα comics για δημοσιογραφία, πολιτικό και κοινωνικό σχολιασμό, αυτοβιογραφία και τη μεταφορά λογοτεχνικών έργων. Έχεις κάποιον από αυτούς τους “τομείς” που προτιμάς περισσότερο;

Είμαι σε εγρήγορση, οπότε αλλάζω θεματολογία και προσέγγιση όλη την ώρα. Αν το βιβλίο που έχω κάνει δεν έχει λόγια, τότε το επόμενο συνήθως θα έχει πολλά λόγια. Προσπαθώ να μένω απασχολημένος με τα comics και να πειραματίζομαι με αυτά, ωστόσο, ενίοτε τα γεγονότα με ωθούν προς τη μία ή προς την άλλη κατεύθυνση. Μου αρέσει πολύ η αυτοβιογραφία, μιας και οι εμπειρίες από πρώτο χέρι είναι συχνά πλούσιες σε αλήθειες και λεπτομέρειες που έχουν πολύ χιούμορ. Αν και κατά κύριο λόγο αυτό που με έλκει είναι τα πιο σκοτεινά πολιτικά ζητήματα, πραγματικά το χαίρομαι όταν κάνω τους άλλους να γελάνε.

Στα COMICSTRIPS και DIARIO DE OAXACA ξεπέρασες τα όρια της αυτοβιογραφικής ιστορίας καταγράφοντας τα γεγονότα που συνέβησαν στα μέρη που επισκέφτηκες. Θεωρείς ότι τα comics αυτά είναι αυτοβιογραφικά ή δημοσιογραφικά;

Και τα δύο. Όντας σ’ ένα μέρος μπορώ να γίνω αυτόπτης μάρτυρας που καταγράφει γεγονότα. Ταυτόχρονα, τα γεγονότα αυτά περνάνε από το φίλτρο της προσωπικής μου εμπειρίας, το οποίο θεωρώ ότι προσθέτει ένα περίβλημα ανθρωπιάς που καθιστά τα γεγονότα για τα μέρη που επισκέφτηκα και τα συμβάντα που διαδραματίστηκαν εκεί ακόμη πιο ζωντανά.

Βάσει των εμπειριών σου με το Comic Book Legal Defense Fund και τις δίκες για απαγορευμένα comics (που περιλαμβάνουν κι ένα δικό σου, το RICHIE BRUSH), θεωρείς ότι οι καλλιτέχνες οφείλουν να θέσουν οποιαδήποτε όρια στα comics τους;

Κοίτα, δεν θα συνιστούσα σε κανέναν να επιτεθεί στον Μωάμεθ μέσω του comic του, απλά και μόνο για να δει τι θα συμβεί! Φυσικά, αν είσαι πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης τότε ο σχολιασμός σε τραβάει από μόνος του. Προσωπικά, είμαι ήδη χωμένος ως τον λαιμό με τους δεξιούς, μανιακούς με τα όπλα και χριστιανόπληκτους παλαβούς, οπότε παραείμαι απασχολημένος για να ασχοληθώ με το Ισλάμ. Είμαι υπέρ της τέχνης που εξωθεί τα πάθη για κάποιο συγκεκριμένο σκοπό, κι όχι απλά και μόνο για να προκαλεί φασαρία.

Το τι μπορεί να είναι αποτελεσματικό είναι κάτι που διαφέρει από κουλτούρα σε κουλτούρα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οποιαδήποτε τέχνη που απεικονίζει το σεξ θεωρείται προκλητική από κάποιους ανθρώπους, ιδιαίτερα όσον αφορά τα comics, που κάποιοι θεωρούν ότι “είναι για παιδιά”. Εν συντομία, είμαι υπέρ της απεριόριστης ελευθερίας, ειδικά όταν αυτή ενδείκνυται για να διηγηθείς μία καλή ιστορία.

Πρόκειται να είσαι μεταξύ των καλλιτεχνών που θα παρουσιάζονται στην ανθολογία SEDUCTION OF THE INNOCENT. Τι να αναμένουμε από τη συμμετοχή σου;

Η αθωότητα σας θα διαφθαρεί.

Έχεις άλλα σχέδια για το άμεσο μέλλον;

Δουλεύω σ’ ένα βιβλίο με τίτλο DRAWN TO NEW YORK που θα κυκλοφορήσει του χρόνου και θα περιλαμβάνει έργα που έχω κάνει για comics, σχέδια, ζωγραφική, καθώς και προσχέδια χρόνων και χρόνων σχετικά με την καλύτερη πόλη του κόσμου (χωρίς να θέλω να παρεξηγηθώ από την Αθήνα, το Παρίσι, το Λονδίνο κλπ, κλπ). Μόλις τελείωσα την εικονογράφηση του ALICE THROUGH THE LOOKING GLASS (γύρω στις 50 εικόνες και το γενικό στήσιμο του βιβλίου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στα Ισπανικά από την εκδοτική στο Μεξικό με την οποία συνεργάζομαι, έχω κάνει κάποιες ιστορίες για το SIMPSON COMICS και έχω στα σκαριά ένα νέο graphic novel που θα διαδραματίζεται στο Μεξικό… όπως είπα και πριν, είμαι πάντα σε εγρήγορση!

[Μετάφραση: Αλέξανδρος Τσαντίλας]

Highly political voices in comics are extremely rare, to the point of being considered as an endangered species, especially when it comes to voices that have something to say that stretches far beyond the mere regional or national, but is of worldwide relevance. Another category that’s also rare is the category of comic books that have to do with recording and documenting down facts that are mostly based on real-life events. In both cases, the representatives of the respective genres who have something actually worthwhile to say are very few.

This week’s guest, Peter Kuper, is definitely one of them. Not only does he have a lot to say, but he’s been consistently doing just that for over three decades now. And he still keeps on recording, writing down, shouting and disturbing with each and every new comic book of his, adding at the same time new masterpieces in the endless library of the comics Medium.

The beginning for Kuper’s intense political activity was done with the periodical publication of WW3 ILLUSTRATED, founded by him and Seth Tobocman back in 1980, and still being published to this day. WW3 is a comics anthology also including essays and articles all about political views and opinions. The opinions expressed in its pages concern the constant war against unjust politics against common people and they’d be enough to award Kuper with the title of political artist. This title, though, has its foundations in WW3 but it is even further expanded in his other works.

One of these works is THE SYSTEM (which reached #79 in Comicdom’s Top 100 of the 90s, still in development), a comic that’s being based exclusively on pictures and focuses on the exploitation of one man by another. THE SYSTEM is definitely one of his most famous and greatest comic books, although it’s merely one in a series of political works. Another one that stands out among them is the more recent DIARIO DE OAXACA, an almost autobiographical comic book about Kuper’s trip to the Mexican state of the same name, and documents a strike by educators, as well as various other events that the artist witnessed firsthand.

Kuper had done something similar back in 1992, when he illustrated his travel experiences in COMICSTRIPS: A JOURNAL OF TRAVELS THROUGH AFRICA AND SOUTHEAST ASIA. His personal life and view has been mingled with documenting events many times in his comics, such as in the autobiographical STOP FORGETTING TO REMEMBER, whose subjects include, other than personal events, political issues such as U.S. policy and the events of 9/11.

At the same time, many issues from the actualities were targeted in his strip THE EYE OF THE BEHOLDER, his first comic strip published in THE NEW YORK TIMES, as well as in the numerous covers he has illustrated for magazines such as NEWSWEEK, TIMES, BUSINESSWEEK and THE PROGRESSIVE.

Nevertheless, Peter Kuper’s summary doesn’t include solely political works. A typical example of his other artistic side is the SPY vs SPY strip for MAD MAGAZINE, as well as two illustrations of Franz Kafka’s works: THE METAMORPHOSIS and GIVE IT UP! (which consists of comic book adaptations of Kafka’s short stories). Finally, he has also contributed to the anthology called SEDUCTION OF THE INNOCENT which is due for a release in a few weeks.

At this point, having realized that my intro will be far too long this week, it came to my mind that Kuper has offered plenty of comics – which is usual, to a certain degree, for artists who are many years in the field. Nevertheless, this American artist is also active in other fields. Two typical examples of his activity would be his involvement in the Comic Book Legal Defense Fund in two cases (in fact, one of them was about himself and his comic book called RICHIE BRUSH, which was actually confiscated by U.S. customs) as well as his participation in the politically active creators group called INX.

I think I’ve already said too much and I should let this week’s guest, Peter Kuper, talk to us about all of the above and many, many more:

You have been the writer of MAD’s SPY vs SPY for many years, after a period when the strip’s writers kept changing. What are, in your opinion, the reasons for that?

When I started doing SPY 15 years ago they had several people who had been writing and were submitting scripts. After a while I just pushed to do all the writing since I really am writing with the images and it was more work for me to convert someone else’s script.

What are the tools that the medium of comics can offer, as far as political commentary is concerned?

Images are powerful and can grab your attention the moment you see them. With the combination of image and text there is lots of opportunity to use irony and humor (the image can say one thing in contrast what the image shows for example). With wordless comics, it is possible to communicate complex political ideas without any language barriers.

You are the co-founder of WW3 ILLUSTRATED, a strictly political magazine with cartoons. What were the reasons that made you found such a magazine?

At the time we started the magazine (1979-1980) there were no outlets for the kind of political, personal comics we were creating. The underground comics scene had almost completely died. We wanted to get not only our work, but also the political art we saw on lampposts and walls that addressed the vibe in America with Ronald Reagan heading towards office and the Cold War in full swing. We felt an urgency to get this art out there and Seth Tobocman (my co-founder) and I had grown up together doing fanzines so we knew something about self publishing. There has been enough to keep us going with the project for 30 years now and fortunately the title hasn’t become obsolete!

STICKS AND STONES (like THE SYSTEM) is a completely wordless comic, where the story progresses exclusively by the art. How difficult is it to make such a comic, let alone an awarded one?

Actually I often prefer wordless comics since I just have to think about the image and not worry about where to fit the words. It also allows me to bridge the gap between my illustration work and my comics. The only problem is that I may work on a wordless book for eight months and a person can read it in a bookstore in eight minutes!

You have used comics for journalism, political and social commentary, autobiography and retelling of literature works. Is any of those “subjects” your favorite?

I’m restless, so I keep changing subjects and approaches. If I’ve done a wordless book then my next project usually has lots of words. I just try to keep myself engaged and experiment with comics, but sometimes events push me in one direction or another. I do enjoy autobiography a lot since first-hand experience is rich with truths and details that are often humorous. Even though I’m drawn to many darker political subjects I really enjoy when I can make people laugh.

Ιn COMICSTRIPS and DIARIO DE OAXACA you have exceeded the limits of the autobiographical story by documenting the facts that occurred in the places you had visited. Do you consider these two comics autobiographical or documentaries?

Both. By being in a place I am a witness who can document events. At the same time they come through the filter of my personal experience which I think brings a human layer that makes the facts about the places I visited and the events that transpire come alive.

 

Based on your experience with the Comic Book Legal Defense Fund and trials for banned comics (even one of your own, RICHIE BUSH), do you think that artists should set any boundaries in their comics?

Well, I wouldn’t recommend attacking Mohammad in your comics just to see what happens! Of course, if you are a political artist you are drawn to commentary. I personally have my hands full with right-wing gun-toting Christian nuts, so I’m busy enough without Islam. I’m all for art that stirs passions with a point, not just to be outrageous.
It varies from culture to culture what is effective. In the USA just about any art with sex is threatening to some people–especially in comics which people still think is “just for children”. The short answer is I am all for unlimited boundaries especially if it is the best way to make a point or tell a great story.

You will be one of the featured artists in THE SEDUCTION OF THE INNOCENT anthology. What can we expect from your contribution?

Your innocence will be seduced.

Do you have any other plans for the immediate future?

I’m working on a book called DRAWN TO NEW YORK that comes out next year and includes work I’ve done in comics, illustration, painting and years of sketch book drawings about the greatest city in the world (no offense to Athens, Paris, London, etc. etc.). I just finished illustrating ALICE THROUGH THE LOOKING-GLASS (about 50 illustrations and the book design) that is being published in Spanish for my Mexican publisher, I have been doing some stories for the SIMPSONS COMICS and I’m planning a new graphic novel that takes place in Mexico… as I said, I’m restless!

 

 

[Translated by Alexandros Tsantilas]