Γυναίκες Στη Βιομηχανία Των Comics: Υπάρχουν;
Αφορμή είναι ένα άρθρο του Newsarama, το οποίο απλά ακολουθεί μια μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο καιρό στο χώρο, κυρίως στην Αμερική. Η όλη κουβέντα ξεκίνησε από το γεγονός ότι η DC, στη νέα προσπάθεια “New 52”, έχει λιγότερες γυναίκες να δουλεύουν στους τίτλους της απ’ ότι είχε πριν. Ακόμη και αν αποδείχτηκε ότι απλά κάποιες από τις γυναίκες δημιουργούς έχουν προγραμματιστεί για αργότερα, η κουβέντα άνοιξε. Και η ίδια κουβέντα άνοιξε και στο panel του Comicdom Con Athens 2011, “Geek Girls: Comics Are A Girl’s Best Friend”.
Σε γενικές γραμμές, και αυτό είναι στατιστικά αναμφισβήτητο, οι γυναίκες είναι λιγότερες στο χώρο. Είναι λιγότερες, είτε πρόκειται για editors, είτε για δημιουργούς, είτε για αναγνώστριες. Ενδιαφέρον είναι, δε, ότι τα ποσοστά των γυναικών σε διοικητικές θέσεις αυξάνονται σε αντίθεση με αυτά των δημιουργών. Υπάρχουν πολλές τάσεις πάνω σε αυτό το θέμα, πολλές απόψεις που εξηγούν το φαινόμενο και κάποιοι (σημαντικοί, ίσως) λόγοι να ασχοληθεί κανείς με αυτό.
Αυτό το τελευταίο είναι και σημαντικό. Γιατί μια μεγάλη τάση πάνω σε αυτό το ζήτημα είναι του τύπου “μα γιατί το κάνουμε θέμα;”. Και είναι μια άποψη σεβαστή, αν τη σχετίσει κανείς με τα σοβαρά κοινωνικοπολιτικά προβλήματα στον κόσμο. Κάποιοι το πάνε ακόμα παρακάτω και θεωρούν ότι και μόνο να συζητιέται αυτό το θέμα είναι χάσιμο χρόνου. Παρεμπιπτόντως, αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, φοβάμαι ότι διαβάζετε λάθος άρθρο.
Ωραία, συμφωνήσαμε ότι οι γυναίκες στο χώρο των comics δεν είναι είδος εν αφθονία, ειδικά όσον αφορά τις καλλιτέχνιδες του χώρου. Γιατί συμβαίνει αυτό, όμως, συμφωνήσαμε; Δε συμφωνήσαμε. Κακά τα ψέματα, υπάρχει η γενική άποψη ότι τα comics δεν είναι για γυναίκες. Η αλήθεια είναι ότι τα super-hero comics δεν είναι ότι πιο ελκυστικό για ένα τρυφερό κοριτσούδι με ροζ φουστανάκια. Και επειδή υπάρχει η ακόμη πιο γενική άποψη ότι τα comics είναι “μπαρμπαδέλια με κολάν και υπερδυνάμεις και τίποτε άλλο”, τα εν λόγω κοριτσούδια ούτε που να πιάσουν στα χέρια τους comic.
Αποτέλεσμα είναι λιγότερες γυναίκες να διαβάζουν και ως εκ τούτου, λιγότερες να ασχολούνται με το χώρο επαγγελματικά. Απλό; Απλό! Το κακό με αυτό το σκεπτικό είναι ότι είναι απλά γενικευτικό. Το ακόμη πιο κακό είναι ότι η κοινωνία μας με αυτές τις γενικεύσεις πορεύεται.
Γιατί το συζητάμε το θέμα, θα μου πείτε τώρα. Είναι φεμινιστικό το ζήτημα; Είναι κάποιο “κατηγορώ” στο σωβινιστικό περιβάλλον της βιομηχανίας των comics; Όχι. Είναι απλά μια παρατήρηση. Μια παρατήρηση αρκετά σημαντική σε περίοδο κρίσης, όπου ο χώρος δείχνει να συρρικνώνεται – οικονομικά αλλά και καλλιτεχνικά, αν μου επιτρέπετε. Το άνοιγμα σε γυναίκες δημιουργούς σημαίνει comics εκ των πραγμάτων φτιαγμένα από γυναίκες για γυναίκες. Και αυτό σημαίνει ένα σημαντικό άνοιγμα σε μια μεγάλη αγορά. Δε διατείνομαι ότι αυτό θα λύσει το ποιοτικό ζήτημα, αλλά το οικονομικό σίγουρα θα το ανακινήσει. Άλλωστε, οι γυναίκες αφοσιώνονται στις αγορές τους. Γυναίκες αναγνώστριες comics σημαίνει μητέρες αναγνώστριες comics και εκπαιδευτικοί αναγνώστριες comics.
Τα comics είναι μια μορφή Τέχνης που έχει το ίδιον να αποκλείει, με κάποιον τρόπο, σαν αποδέκτες και δημιουργούς τις γυναίκες. Φυσικά, για το θέμα των δημιουργών, εύκολα κάποιος μπορεί να πει ότι αν κάποιος αξίζει θα βρει δουλειά. Πώς, όμως, θα οδηγηθούν στο χώρο καλλιτέχνιδες, αν οι γυναίκες δεν διαβάζουν comics;