ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Writers: Karl Marx / Friedrich Engels
Adaptation: Yusuke Maruo
Εκδόσεις ΚΨΜ

Spoiler Warning: Το συγκεκριμένο review ενδέχεται να περιέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση που διαδραματίζεται στο τεύχος.

Το σκέφτηκα πάρα πολύ αυτό το review. Δεν είναι ότι δε μου αρέσουν οι πολιτικές συζητήσεις. Άλλωστε, ο Αριστοτέλης λέει ότι ο άνθρωπος είναι “ζώον πολιτικόν”. Βέβαια, ο μεγάλος φιλόσοφος δεν ήξερε ότι αυτές οι δύο λέξεις θα συνδέονταν πολύ περισσότερο απ’ όσο φανταζόταν. Αλλά φοβάμαι πως ό,τι και αν πω, θα ξεσηκώσει μια θύελλα, μιας και το συγκεκριμένο βιβλίο από κάποιους θεωρείται ιερό. Και όταν κάτι θεωρείται ιερό, δεν χωράει κριτική ούτε και χιουμοράκι.

Αυτό που εγώ θα κρίνω είναι η ίδια η διασκευή, η οποία και είναι πολύ καλή. Αυτό, από μόνο του, λέει πολλά. Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ δεν είναι και το πιο ευκολοδιαβαστο ανάγνωσμα – αμφιβάλλω αν όλοι όσοι το προασπίζονται το έχουν διαβάσει – καθώς πρόκειται για ένα μείγμα οικονομικών θεωριών και φιλοσοφίας. Ο Yusuke Maruo επέλεξε να κάνει το πιο εύκολο: να πάρει ένα παράδειγμα, έναν άνδρα που η ψυχή του διαβάλλεται και χάνεται μέσα στον κυκεώνα του καπιταλιστικού κέρδους.

Ο Ρόμπεν, λοιπόν, είναι ένας μικρός παραγωγός τυριού, εξαιρετικής ποιότητας. Όταν το τυρί του ανακαλύπτεται από τον Ντάνιελ, ο οποίος είναι επενδυτής, η ζωή του αλλάζει. Γίνεται εργοστασιάρχης και μπαίνει σε όλο το παιχνίδι του καπιταλισμού.

Η πλοκή είναι υποτυπώδης – στόχος, άλλωστε, είναι να καταλάβουμε κάποιες αρχές του καπιταλισμού – αλλά υπάρχει ένα στοιχειώδες υπόβαθρο, που υποκινεί τις πράξεις του Ρόμπεν.

Μέσα από το παράδειγμά του, ο καλλιτέχνης αναλύει το καπιταλιστικό σύστημα και τον τρόπο που αυτό αποτελεί άδικο. Όπως φαντάζεστε, δεν είναι που δεν είναι αντικειμενικό το ίδιο το ΚΕΦΑΛΑΙΟ, αλλά ούτε και ο Maruo είναι αντικειμενικός στο θέμα του καπιταλισμού. Στο δεύτερο μέρος, αναλαμβάνουν οι δύο συγγραφείς να μας αναλύσουν τη θεωρία της υπεραξίας και του κέρδους.

Από μόνη της, η διασκευή ενός τόσο σημαντικού και πραγματικά κεφαλαιώδους έργου, είναι πολύ σπουδαίο εγχείρημα και ο Maruo το έχει κάνει με μεγάλο σεβασμό στο πνεύμα και τη φιλοσοφία του πρωτοτύπου. Είναι προφανές ότι υποστηρίζει τις ιδέες και τα πιστεύω που εκφράζονται και έχει επιχειρήσει μια εκλαΐκευση που δεν αποτελεί και ευτελισμό. Αν κάποιος δεν έχει διαβάσει το «Κεφάλαιο» ή έχει προσπαθήσει και κάπου μπουρδουκλώθηκε, μπορεί να δοκιμάσει την τύχη του και με αυτό το manga.

Αν διακινδύνευα μια κριτική αυτή θα ήταν για την εμφάνιση των δύο φιλοσόφων μέσα στο έργο. Δεν είναι πάντα καλό να βάζεις στο στόμα ιστορικών προσώπων και δη φιλοσόφων, λόγια και πολύ περισσότερο αν οι ίδιοι απευθύνονται στον ίδιο τον αναγνώστη σπάζοντας τον “τέταρτο τοίχο”. Δεν είμαι πολύ σίγουρη τί θα μου έλεγε εμένα, τώρα, ο Marx. Επιπλέον, δεν ξέρω κατά πόσο θα εκτιμούσαν την τελευταία σελίδα, όπου απεικονίζονται με φωτοστέφανα. Όχι τίποτε άλλο, αλλά… να… “η θρησκεία είναι το όπιο του λαού” κ.λπ..

Κακά τα ψέματα, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, μιας και τα δεινά του κακώς νοούμενου καπιταλισμού, είναι μια καθημερινότητα στην Ελλάδα του σήμερα. Η οργή και ο προβληματισμός είναι σίγουρο ότι θα ξυπνήσουν, διαβάζοντας αυτό το manga, καθώς και την πολύ ζωντανή και έντονα πολιτική εισαγωγή του Olivier Besancenot. Θα το πρότεινα γιατί, αν μη τι άλλο, ανοίγει την σκέψη.