ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΟΜΙΚΣ #6: Α.Σ.Ε.

Για το θέμα αυτής της εβδομάδας, σκέφτηκα να κοιτάξω το Αλμανάκ μήπως υπάρχει κάποιο σημαντικό γεγονός που να γιορτάζεται σήμερα και θα μπορούσε να μου δώσει αφορμή να γράψω κάτι. Έτσι, καθώς κοιτούσα τις γιορτές, επετείους, ποιος πέθανε και ποιος γεννήθηκε, είδα επίσης ότι η  7η Ιουλίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Συνεταιρισμών. Καθιερώθηκε το 1995, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση της Διεθνούς Συμμαχίας των Συνεταιρισμών και εορτάζεται το πρώτο Σάββατο κάθε Ιουλίου. Ο Συνεταιρισμός αποτελεί μία μορφή επιχειρηματικότητας, που συσπειρώνει τους μικροπαραγωγούς. Κατευθείαν, λοιπόν, μου ήρθαν στο μυαλό οι Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις (Α.Σ.Ε.), οι οποίες, εκτός όλων των άλλων, κυκλοφόρησαν πολλά και καλά comics όσο λειτουργούσαν. Θα πρέπει να επισημάνω, προτού συνεχίσω, πως επειδή στην κάθε σειρά βγήκαν αρκετά comics, θα βάζω ενδεικτικά από κάθε σειρά ένα εξώφυλλο, ώστε να μην κουράζει και πολύ το όλο θέμα.

Οι εκδόσεις Α.Σ.Ε. δημιουργήθηκαν το 1977, από διάφορους αγροτικούς συνεταιρισμούς της Μακεδονίας. Αρχικά, εξέδωσαν βιβλία που είχαν να κάνουν καθαρά με το χώρο των αγροτών, αλλά στη συνέχεια πέρασαν και σε άλλα “χωράφια”, όπως ελληνική και ξένη λογοτεχνία, παιδικά, ιστορικά και άλλα. Μέσα σε αυτά που ασχολήθηκαν οι εκδόσεις Α.Σ.Ε. ήταν και τα comics, με πολύ καλά άλμπουμς και σειρές για κάθε “γούστο” και ηλικία, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Και μάλλον σε αυτόν τον χώρο (των comics), μπορούμε να πούμε, αφού περάσαν κάποια χρόνια, πως κινήθηκε επιτυχημένα. Αυτό, τουλάχιστον, μας δείχνουν τα νούμερα των εκδόσεων που έχουν κυκλοφορήσει απο τις Α.Σ.Ε., αλλά και των επανεκδόσεων, είτε απο την ίδια την εκδοτική, λόγω ζήτησης, είτε από άλλες εκδοτικές μετέπειτα.

Η αρχή γίνεται το 1983, όταν πρωτοεκδίδει της ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΣΕ ΚΟΜΙΚΣ, σε κείμενα του Τ. Αποστολίδη και σχέδιο του Γ. Ακοκαλίδη. Η σειρά αυτή αποτελεί σταθμό για τα ελληνικά comics και είναι σίγουρο πως όλοι μας έχουμε πιάσει στα χέρια μας κι έχουμε διαβάσει, έστω μία φόρα, μία από τις 11 κωμωδίες που έβγαλε η σειρά αυτή. ΟΙ ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ διακρίθηκαν από τη Διεθνή Έκθεση Θεατρικών Βιβλίων, το 1988, στο Νόβισαντ, ενώ μετέπειτα επανεκδόθηκαν από τις εκδόσεις Γράμματα (1993), Κώμος (1997), Μέδουσα/Σέλας (2001), Μεταίχμιο (2006), ενώ από τις ίδιες εκδόσεις (Μεταίχμιο), το 2009, κυκλοφόρησε κι ένας τόμος με όλες τις κωμωδίες μαζεμένες.

To 1985, εκδίδουν μία μεταφρασμένη σειρά, τα ΑΘΛΗΜΑΤΑ. Κυκλοφόρησαν 5 τεύχη, τα οποία εξαντλήθηκαν και επανεκδόθηκαν τα επόμενα χρόνια, τουλάχιστον τρεις φορές. Οι τίτλοι τους ήταν ΤΟ ΤΕΝΙΣ (Αλέν Ντεφλασιέ, Ρολάν Γκαρέλ), ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ (Ολιβιέ Φουρόν-Μπαζάν, Γκί Μουμινού), ΤΟ ΓΟΥΙΝΤ ΣΕΡΦΙΝΓΚ (Ζαν-Λυκ Μαρτί, Αλεξάντρ Μπεργκεβέν), ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ (Ντιντιέ Μπράουν, Κλόντ Ανρί Ζιγιάρντ) και ΤΟ ΤΖΟΓΚΙΓΚ (Άλεν Μπιλουάν, Ζακ Αρμπό). Η σειρά αυτή κυκλοφόρησε υπό τον τίτλο “Χαρταετός – Βιβλία Για Νέους” και όπως θα καταλάβατε από τους τίτλους, είχε ως σκοπό να γνωριστούν τα παιδιά με τα αθλήματα και να μάθουν τους κανόνες και διάφορες τεχνικές.

Μετά από δύο χρόνια, από τις Α.Σ.Ε. κυκλοφορεί ακόμη μία σειρά που άφησε εποχή, η ΦΡΟΥΤΟΠΙΑ του Ε. Τριβιζά, σε σκίτσα του Ν. Μαρουλάκη. Και αυτά τα άλμπουμς βγήκαν στη σειρά “Χαρταετός – Βιβλία Για Νέους”, ενώ και αυτά επίσης επανακυκλοφόρησαν πολλές φορές. Από τις Α.Σ.Ε. κυκλοφόρησε ο πρώτος κύκλος, δηλαδή τα πρώτα 5 τεύχη (ένα κάθε χρόνο περίπου), ενώ ο δεύτερος κύκλος κυκλοφόρησε το 1992, από τις εκδόσεις Πατάκη. Το 2008 κι από την εφημερίδα Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ, επανακυκλοφορεί ο πρώτος και ο δεύτερος κύκλος, μαζί με τα επεισόδια του τρίτου κύκλου (για πρώτη φορά), σε 50 ολιγοσέλιδα τεύχη. Την ίδια χρονιά (2008), η Modern Times μαζεύει τα 50 τεύχη της σειράς σε μία συλλεκτική έκδοση και τα κυκλοφορεί σε τόμους. Ακόμη μία προσπάθεια επανέκδοσης των 50 αυτών τευχών (του ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ), από την Modern Times, το 2010, σταματά άδοξα στο πέμπτο τεύχος.

Κάπου εκεί, οι Α.Σ.Ε. ξεκινούν ακόμη μία σειρά, πιο ενήλικων comics αυτή τη φορά, με αυτοτελή άλμπουμς Ελλήνων δημιουργών. Η σειρά ονομάζεται Σύγχρονα Ελληνικά Κόμικς και υπό αυτόν τον τίτλο κυκλοφορούν τα τέσσερα άλμπουμς, ΣΤΟΝ ΥΨΙΣΤΟ ΕΝΤΑΥΘΑ (Γ. Παπαδογιάννης), ΑΓΡΙΟΙ ΑΝΕΜΟΙ (Σ. Αναστασίου), ΤΟ ΕΛΙΞΗΡΙΟ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΑΣ (Ν. Μυρίτης) και ΜΙΑ ΑΘΛΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ (Α. Φωτόπουλος).

Στη σειρά Σύγχρονα Ελληνικά Κόμικς, υπέυθυνος έκδοσης είναι ο Τ. Αποστολίδης και σύμβουλοι έκδοσης είναι ο Π. Μαρτινίδης και ο Κ. Αυγουστίδης. Δεν γνωρίζω τη σειρά με την οποία βγήκαν, ούτε και ακριβείς ημερομηνίες κυκλοφορίας, μιας και δεν αναγράφεται πουθενά μέσα κάποιο στοιχείο για το έτος κυκλοφορίας των εκδόσεων αυτών. Τα μόνα στοιχεία είναι κάποιες ημερομηνίες, γραμμένες κάτω από το τελευταίο καρέ στα δύο εκ των τεσσάρων άλμπουμς. Λογικά, πρέπει να εκδόθηκαν μέσα στο διάστημα 1986-1989.

Άλλη μία εκπληκτική δουλειά που εξέδωσαν οι Α.Σ.Ε. για τα παιδιά, είναι και οι τρεις σειρές ΚΑΝΩ ΚΟΜΙΚΣ του Τ. Αποστολίδη, σε συνεργασία με πολλούς Έλληνες δημιουργούς (Ν. Μυρίτη, Κ. Βουτσά, Φ. Πεχλιβανίδη, Ν. Τσαρούχα, Μ. Αδαμτζίλογλου,  Λ. Αναστασιάδου, Κ. Αυγουστίδη, Α. Φωτόπουλου, Β. Βασιλειάδη, Δ. Καραθανάση και άλλους πολλούς). Τρεις σειρές εκπαιδευτικών comics, με διάφορα “παιχνίδια-δραστηριότητες”, που στόχο έχουν να μάθουν τα παιδιά να δημιουργούν τα δικά τους comics. Μερικά από τα παιχνίδια είναι να συμπληρώσουν τα λόγια στα μπαλονάκια πάνω από τα καρέ, να σχεδιάσουν τα καρέ κάτω από τους διαλόγους, να κολλήσουν αυτοκόλλητα με διαλόγους μέσα στην ιστορία και άλλα. Η κάθε σειρά απευθύνεται σε διαφορετικές ηλικίες, οι οποίες είναι, 9-12 ετών (δύο τεύχη), 11-14 ετών (δύο τεύχη) και 7-10 ετών (τέσσερα τεύχη). Και αυτές οι σειρές κυκλοφόρησαν υπό τον τίτλο “Χαρταετός – Βιβλία Για Παιδιά”.

Το 1989, βγαίνουν τα τελευταία τέσσερα άλμπουμς με comics, απο τις Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις. Στα βήματα των Κωμωδιών του Αριστοφάνη, κυκλοφορούν ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΣΕ ΚΟΜΙΚΣ (και αυτή υπό τον τίτλο “Χαρταετός – Βιβλία Για Παιδιά”). Είναι μία δημιουργία του Κ. Βουτσά πάνω σε κείμενα του Τ. Αποστολίδη. Τέσσερα, συνολικά, άλμπουμς, με 36 μύθους του Αισώπου. Όμορφη, έγχρωμη έκδοση, που αργότερα επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γράμματα σε δύο τόμους και το 2006 από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, μαζεμένες όλες μαζί σε ένα άλμπουμ.

Μπορεί να μην έβγαλαν άλλο comic, όμως, ένα χρόνο μετά, το 1990, κυκλοφορεί το ΚΟΜΙΚΣ: ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΓΗΣΗΣ, του Π. Μαρτινίδη. Ένα βιβλίο που, όπως καταλαβαίνετε και από τον τίτλο, έχει να κάνει με την τέχνη των comics και τις τεχνικές της. Από τα καλύτερα – αλλά και ελάχιστα – βιβλία που βγήκαν στην Ελλάδα για την τέχνη των comics και τελευταίο των εκδόσεων με τέτοια θέματολογία. Δύο χρόνια αργότερα, από τον ίδιο συγγραφέα αλλά από άλλη εκδοτική (εκδόσεις Ύψιλον), θα βγει ακόμη ένα πολύ καλό βιβλίο, με τίτλο Η ΥΨΗΛΗ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ: ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΣΟΒΙΤΗ ΤΟΥ ΑΡΚΑ, ενώ το 2007, πάλι από τις εκδόσεις Ύψιλον, το ΠΩΣ ΠΑΝΕ ΣΤΟΝ «ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ» ΤΟΥ ΑΡΚΑ.

Από τις Α.Σ.Ε. κυκλοφόρησαν συνολικά 37 άλμπουμς με comics, από όλες τις σειρές (32 εκ των οποίων είναι δημιουργίες Ελλήνων δημιουργών) και ένα βιβλίο. Προσωπικά, πιστεύω πως αν αναλογιστούμε τις δεκαετίες που κυκλοφόρησαν όλα αυτά, μπορούμε να πούμε πως είναι ένα πλούσιο υλικό και πως άξιζε να αφιερώσουμε ένα ολόλκληρο θέμα στη στήλη μας. Μέχρι το μεθεπόμενο Σάββατο, λοιπόν… καλά μπάνια!! 🙂