ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΑΤΣΑΛΙ (ΜΑN OF STEEL)

Σκηνοθεσία: Zack Snyder
Σενάριο: David S. Goyer (σε ιστορία των David S. Goyer & Christopher Nolan)
Πρωταγωνιστούν: Henry Cavill, Amy Adams, Michael Shannon, Diane Lane, Kevin Costner, Laurence Fishburne, Russell Crowe κ.α.

SPOILER ALERT! Το παρόν άρθρο ενδέχεται να περιέχει spoilers για την ταινία. Αν σκοπεύετε να δείτε την ταινία και δεν θέλετε να σας αποκαλυφθούν γεγονότα και καταστάσεις, συνεχίστε εδώ.

Όσο περνούν τα χρόνια, επιβεβαιώνεται μέσα μου το προφανές συμπέρασμα: Ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε, οι comic fans, τις κινηματογραφικές μεταφορές comics, απέχει πολύ από τους αυτούς του σινεφίλ, ή του απλού θεατή. Όπως πολύ καλά ξέρετε από προσωπική εμπειρία, στη δική μας περίπτωση, υπάρχει ένα επιπλέον στοιχείο, και όσο κι αν προσπαθούμε να το παραγνωρίσουμε, ή να το βάλουμε συνειδητά στην άκρη, είμαστε μάλλον καταδικασμένοι να αποτύχουμε.

Στην προκειμένη περίπτωση, ο σινεφίλ έχει να συγκρίνει το ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΑΤΣΑΛΙ, με τις πρώτες ταινίες του Richard Donner, και με εκείνη του Bryan Singer. Ο comic fan (και δη αυτός που έχει παρακολουθήσει, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, τις κομιξικές περιπέτειες του Superman) έχει μέσα στο κεφάλι του αμέτρητες παραλλαγές-προσεγγίσεις του μύθου. Αυτό θα μπορούσε να τον καθιστά περισσότερο δεκτικό στις αλλαγές, με την προϋπόθεση ότι οι αντιλήψεις του δεν θα ήταν τόσο απόλυτα διαμορφωμένες, ώστε οποιαδήποτε εκδοχή δεν συμφωνούσε με αυτή που έχει εκείνος στο μυαλό του, να την καταχωρεί ως άστοχη. Εν τέλει, το δεύτερο συμβαίνει συχνότερα από ό,τι το πρώτο…

H παραπάνω πρόκληση είναι, περισσότερο από ποτέ, παρούσα στο MAN OF STEEL. Θα ήταν ψέματα αν έλεγα ότι κατάφερα να παραμερίσω τις αντιλήψεις μου. Είμαι απόλυτα ειλικρινής, όμως, όταν λέω πως είχα αποφασίσει ότι οι καιροί δεν σηκώνουν “τον αρχετυπικό Superman” και ήμουν έτοιμος να υποδεχθώ, με θετική ματιά, αλλαγές ή παρεμβάσεις που θα οδηγούσαν στην εκμοντερνοποίηση του χαρακτήρα προς την κατεύθυνση που ορίζουν αντίστοιχες, σύγχρονες ταινίες του είδους.

THE STORY

H ταινία ξεκινά στον πλανήτη Krypton, με τη γέννηση του Kal-El, την πρώτη γέννηση εδώ και αιώνες με τον φυσικό τρόπο, μια παράνομη και μυστική επιλογή του Jor και της Lara να μην έρθει στον κόσμο το δικό τους παιδί μέσα σε ένα tube, όπως εκατομμύρια άλλα. Αντίθετα με ότι θα περίμενε κανείς, η γέννηση του παιδιού και η τοποθέτησή του στο όχημα που θα τον μεταφέρει στη Γη λίγο πριν την καταστροφή του πλανήτη, δεν είναι το μόνο στοιχείο που βλέπουμε από τον καταδικασμένο Krypton. Υπάρχει σαφώς το συμβούλιο που δεν πείθεται για την επερχόμενη καταστροφή, κυρίως όμως υπάρχει η αποστασία του Στρατηγού Zod, και η συνεπαγόμενη τιμωρία να φυλακιστούν αυτός και οι συνεργάτες του στο Phantom Zone.

Με την καταστροφή του πλανήτη μεταφερόμαστε στη Γη, όπου ο ενήλικος πλέον Clark Kent περιπλανιέται στην Αμερική, αναζητώντας το σκοπό της ύπαρξής του, κάνοντας δουλειές δεξιά κι αριστερά, ενώ μέσω flashbacks μαθαίνουμε για την υιοθεσία του από τους Kents, τη σταδιακή ανακάλυψη των υπερδυνάμεών του, και το γεγονός ότι ο θετός του πατέρας προσπαθούσε να τον προστατεύσει, αποτρέποντάς τον να αποκαλύψει στον κόσμο το τι είναι ικανός να κάνει. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι αποκαλύπτοντάς το θα σώσει ζωές.

Κατά την περιπλάνησή του, όμως, κι ενώ ο πατέρας του είναι πλέον νεκρός, ο Clark αφήνει πίσω του σημάδια των δυνάμεών του. Αυτά ακολουθεί η βραβευμένη με Pulitzer, δημοσιογράφος, Lois Lane, η οποία και θα είναι παρούσα τη στιγμή που ο Clark μαθαίνει ότι το πραγματικό όνομά του είναι Kal-El, καθώς και όλες τις – σχετικές με την καταγωγή του – λεπτομέρειες.

Δυστυχώς, η καταστροφή του Krypton είχε την παρενέργεια να ελευθερωθούν από το Phantom Zone, ο Zod και η παρέα του, οι οποίοι, πιστεύοντας ότι ο Kal-El έχει στα χέρια του τα DNA εκατομμυρίων Κρυπτόνιων, καταφτάνουν στη Γη και ζητούν την παράδοσή του, για να αποκαλυφθεί στη συνέχεια ότι σκοπεύουν να μετατρέψουν τη Γη σε Krypton, αλλάζοντας τα μαγνητικά της πεδία, κάτι που θα σκότωνε όλους τους γήινους και θα ευνοούσε την εποίκηση του πλανήτη.

Η μάχη θα ξεκινήσει από το Smallville και θα καταλήξει στη Metropolis, όπου η σύγκρουση θα είναι τιτάνια και οι καταστροφές δεν θα έχουν προηγούμενο.

THUMBS UP…

…για το εξαιρετικό cast! Δεν θα μπω στη διαδικασία να συγκρίνω τον Henry Cavill με τον Christopher Reeve, αλλά μπορώ μετά βεβαιότητας να πω ότι είναι σαφώς καλύτερος από τον άοσμο-άχρωμο-άγευστο Superman του Brandon Routh (αλλά αυτό δεν είναι και δύσκολο). Ο Cavill είναι πειστικός σε όλες τις φάσεις του χαρακτήρα (φάσεις που διανύει μέχρι να βρει τον προορισμό του στην ιστορία), εμφανισιακά δεν κλωτσάει όταν φοράει τη στολή και σίγουρα είναι μια επιτυχημένη επιλογή για το ρόλο. Τα ίδια ισχύουν και για το υπόλοιπο cast, με εμφαση στις αξιοπρόσεκτες ερμηνείες τόσο του Michael Shannon (Zod), όσο και του Russell Crowe (Jor-El).

…για τις σκηνές στον Krypton. Ευφάνταστη απεικόνιση του πλανήτη και του πολιτισμού που γεννήθηκε εκεί, με σαφείς αισθητικές αναφορές στην εκδοχή του John Byrne, αλλά με πιο σύγχρονη ματιά. Κι ας γκρινιάζουν κάποιοι ότι έπρεπε να είναι μικρότερες σε διάρκεια. Ίσως να έπρεπε, αλλά αν αυτό σήμαινε ότι θα χάναμε την εξαιρετική σκιαγράφηση του χαρακτήρα και των κινήτρων του Jor-El, καλύτερα που έμειναν ως έχουν.

…για την αιρετική άποψη του σεναρίου ότι ο Jonathan Kent απέτρεπε τον Clark να αποκαλύψει στον κόσμο τις δυνάμεις του. Αν και μπορεί να πει κανείς ότι αυτή η προσέγγιση επεμβαίνει στον πυρήνα του χαρακτήρα (και να έχει δίκιο λέγοντάς το), το αποτέλεσμα αξίζει κατά τη γνώμη μου το ρίσκο. Ο Superman ενηλικιώνεται με έναν τρόπο διαφορετικό από αυτόν που έχουμε συνηθίσει. Σέβεται την επιθυμία του Jonathan Kent, σε βαθμό που του κοστίζει ανυπολόγιστα, αλλά μετά το θάνατο του γονιού του, αναζητά με τόλμη τη δική του μοίρα, “ενηλικιώνεται” και αφήνεται να πάρει το δικό του δρόμο, σε μία συναρπαστική late-blooming διαδικασία.

THUMBS DOWN…

… για το άνισο character development. Μπορεί να έχει γίνει εξαιρετική δουλειά στους χαρακτήρες των Superman, Jor-El και Zod, οι υπόλοιποι, όμως, μοιάζουν περισσότερο με “ρόλους” και λιγότερο με πραγματικούς ανθρώπους. Βλέπουμε ψήγματα χαρακτήρων κι αυτά δεν είναι αρκετά για να τους προσδιορίσουν. Κι αν υποθέσουμε ότι για τους περισσότερους από αυτούς δεν τρέχει και τίποτα, το γεγονός ότι δεν φρόντισαν να χτίσουν τον χαρακτήρα της Lois είναι τουλάχιστον απαράδεκτο. Όπως επίσης και ότι η Lois είναι σχεδόν… ξανθιά! Μα, ξανθιά; Η Lois Lane;

… για τη μυστική ταυτότητα του Superman που μόνο μυστική δεν είναι. Τον έχουν δει δεκάδες άνθρωποι να κάνει υπερφυσικά πράγματα ως Clark Kent. Τον έχουν δει στο Smallville, αλλά και σε όποιο σημείο από το οποίο πέρασε και χρειάστηκε να σώσει ζωές. Για να καταλάβετε το τραγελαφικό του πράγματος: Ο Superman (με τη στολή!) βρίσκεται μαζί με την Martha Kent στο κατώφλι του σπιτιού τους. Η Lois καταφτάνει με ένα περιπολικό και μπροστά στον αστυνόμο που τη συνοδεύει, τον φωνάζει… Clark!!! Need I say more? Ναι, χρειάζεται. Γιατί άντε και τα δέχεσαι όλα αυτά, με τη λογική ότι σε αυτό το continuity δεν υπάρχει Clark Kent όπως τον ξέρουμε. Όταν, όμως, μπαίνει στο κτίριο της Daily Planet και φοράει τα γυαλιά ΜΕΣΑ στο ασανσέρ, τότε καταλαβαίνεις ότι κάποιος έγραψε κάτι στο πόδι (και κάποιος άλλος το ενέκρινε).

… για το ότι η Lana Lang απλώς αναφέρεται.

… για το γεγονός ότι ο ανθρωπισμός (και η κοινή λογική) του Superman υφίσταται μέγιστο πλήγμα, όταν ο ίδιος δεν φροντίζει να μεταφέρει τη μάχη σε μη κατοικημένες περιοχές. Κι αν αυτό δεν οδηγεί σε μαζική καταστροφή στο Smallville (που και εκεί θα μπορούσε να έχει μεταφέρει τη μάχη προς την ύπαιθρο), στη Metropolis είναι τουλάχιστον εγκληματικό. Κι αυτό γιατί, όχι μόνο ισοπεδώνεται η μισή πόλη (η μάχη στην ταινία THE AVENGERS είναι “περίπατος στο δάσος” σε σχέση με το εδώ Αποκαλυπτικό σκηνικό), αλλά και γιατί πρέπει να έχουν σκοτωθεί, από τις συγκρούσεις, εκατοντάδες άνθρωποι. Βλέπεις την έλλειψη επίγνωσης στον χαρακτήρα και θες εκείνη τη στιγμή να φωνάξεις μέσα στην αίθουσα “THIS IS NOT SUPERMAN”, αλλά οι δημοσιογράφοι κάνουν ήδη πολύ θόρυβο και εσύ πάντα σεβόσουν την ησυχία. (Fun Fact: Ένας αναλυτής καταστροφών υπολόγισε ότι αν αυτή η καταστροφή συνέβαινε στ’ αλήθεια, θα κόστιζε 750 τρισεκατομμύρια δολάρια!)

… για το ότι δεν υπάρχει Jimmy Olsen, αλλά μια μελαχρινή κοπέλα με το όνομα Jenny. (Eυτυχώς δεν έκαναν το απονενοημένο να την αποκαλέσουν Jenny Olsen.)

… για το ότι θεώρησαν σκόπιμο να αναφερθεί δύο φορές στην ταινία ότι ο Superman είναι ωραίος γκόμενος! For fuck’s sake, είναι άλλο πράγμα να βάζεις ωραίους ανθρώπους να παίζουν σε ταινίες και άλλο να το πουλάς μέσα στην ταινία. Το πρώτο είναι show business. Το δεύτερο είναι φτήνια.

THE VERDICT

Όπως θα καταλάβατε ήδη, η ετυμηγορία είναι ταυτόχρονα του ύψους και του βάθους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η ταινία θα μου άφηνε πολύ καλύτερη αίσθηση, αν δεν υπήρχαν τα δύο πολύ χοντρά ατοπήματα που περιέγραψα παραπάνω: Το “ανέκδοτο” με τη μυστική ταυτότητα και η ασύλληπτη καταστροφή που πρέπει να άφησε πίσω της πολλούς νεκρούς. Κατά τα άλλα, αν είστε fans των υπερηρωικών ταινιών, θα σας έλεγα να τη δείτε. Είναι διασκεδαστική (για τους σωστούς και τους λάθους λόγους) κι ευτυχώς οι σωστοί διασώζονται, δίνοντας κάποιες εξαιρετικές σκηνές. Όχι, όμως, και μια καλή ταινία.

P.S. Μετά την μεγάλη εισπρακτική επιτυχία του MAN OF STEEL, ανακοινώθηκε ότι ήδη του χρόνου θα έχουμε το sequel. Ας ελπίσουμε ότι θα έχουν μάθει από τα λάθη αυτής της ταινίας, γιατί θα ‘ναι πραγματικά κρίμα να τα επαναλάβουν.