In Defence (Mostly) Of MAN OF STEEL

Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι η πρωτοφανής αντίδραση μεγάλου μέρους κριτικών – και όχι μόνο – για το MAN OF STEEL. Και λέω πρωτοφανής, γιατί δεν περιορίστηκε μόνο στο να το κρίνει ως κακή ταινία, αλλά σχεδόν ιδεολογικοποίησε το θέμα, φτάνοντας σε σημείο να γράφονται πράγματα, όπως: “το κοινό δεν καταλαβαίνει ότι είναι κακή ταινία”. Το τελευταίο έχει να κάνει ίσως με το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του κοινού (όπως δείχνουν τουλάχιστον τα διάφορα σχετικά sites) υποδέχθηκε θετικά την ταινία.

DISCLAIMER: Σε καμία περίπτωση δεν είμαι ούτε ειδικός ούτε κριτικός κινηματογράφου. Αν διαβάζω περίπου πεντακόσια τεύχη comics το χρόνο, είναι ζήτημα να έχω δει ποτέ πάνω από είκοσι ταινίες σε μια χρονιά. Ό,τι γράφω για το θέμα οφείλεται κυρίως στην εντατική ενασχόλησή μου με τον Superman και τις ταινίες βασισμένες σε comics. Αυτό που επιδιώκω δεν είναι να κάνω ένα review (το Comicdom δημοσίευσε ένα αναλυτικό review του Ηλία και ένα ωραιότατο team review), αλλά να αποτυπώσω σκόρπιες σκέψεις που μου ήρθαν διαβάζοντας διάφορα σχόλια για την ταινία, σεβόμενος απόλυτα την κάθε διαφορετική άποψη.

ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ

Ο βασικός διαχωρισμός που θέλω να κάνω είναι ανάμεσα στο “κακή ταινία” και το “κακό adaptation”. Όλες οι ταινίες που βασίζονται σε comics είναι, φυσικά, adaptations. Τα έργα που μεταφέρονται αυτούσια στη μεγάλη οθόνη (300, WATCHMEN, V FOR VENDETTA) είναι εύκολο να κριθούν ως επιτυχημένες ή αποτυχημένες, πιστές ή λιγότερο πιστές μεταφορές. Ταινίες, όμως, που χρησιμοποιούν χαρακτήρες και στοιχεία από ιστορίες δεκαετιών (SUPERMAN, BATMAN, SPIDER-MAN) είναι πολύ δυσκολότερο να κριθούν, γιατί ήδη έχουν περάσει πολλές φάσεις και εποχές και δεν υπάρχει ένα γενικά αποδεκτό standard (αν και φυσικά υπάρχουν διαχρονικά στοιχεία).

Αυτό που κατάλαβα, είναι πως οι Snyder/Nolan/Goyer ήθελαν μια όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστική προσέγγιση στο μύθο του Superman, στο πνεύμα των DARK KNIGHT. Πώς θα ήταν, αν πραγματικά υπήρχε αυτό το υπεράνθρωπο ον και μεγάλωνε στο Kansas. Φυσικά, ο καθένας μπορεί να διαφωνεί με το adaptation και να θεωρεί κακή την ταινία ή και εκτός θέματος. Για μένα ήταν μια αρκετά καλή και διαφορετική εμπειρία. Όσα γραφτούν από εδώ και πέρα δε θα λαμβάνουν υπόψη το αν είναι καλή ή κακή η μεταφορά, αλλά αν τα όσα είδαμε “δένουν” με αυτό που οι δημιουργοί ήθελαν να μας δώσουν.

ALL THE BEST COWBOYS HAVE DADDY ISSUES

Πολλή κουβέντα έγινε για το ρόλο του Jonathan Kent (Kevin Costner) και το γεγονός ότι αποθάρρυνε τόσο έντονα τον Clark από το να δείχνει τις δυνάμεις του. Σίγουρα ήταν πολύ διαφορετικός από ότι τον έχουμε συνηθίσει σαν χαρακτήρα, αλλά τον βρήκα μια χαρά. Και ηλικιακά οι γονείς ήταν πιο ρεαλιστικά απεικονισμένοι, αλλά και η συμπεριφορά του ήταν εντελώς συνεπής σε αυτό που ήθελε να μας δείξει η ταινία. Έναν απλό άνθρωπο που φοβάται το υπερφυσικό και θέλει να προστατέψει το παιδί του. Και το κάνει πράξη, φτάνοντας στο σημείο να θυσιαστεί γι’ αυτό. Ο Jonathan Kent ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΕΙΧΝΕΙ Η ΤΑΙΝΙΑ δεν είναι καθόλου περίεργο που το κάνει.

ΤΕΤΟΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ, ΟΥΤΕ ΤΑ TRANSFORMERS

Η προηγούμενη ταινία (SUPERMAN RETURNS) κατηγορήθηκε – δικαίως – ότι δεν είχε αρκετές σκηνές δράσεις που να αρμόζουν στο Superman. Αυτή κατηγορήθηκε για το αντίθετο. Εμένα δε μου φάνηκαν καθόλου υπερβολικές, ούτε σε διάρκεια, αλλά ούτε και σε ένταση. Γι’ αυτό το τελευταίο ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά, όπως ότι οι καταστροφές ήταν υπέρμετρες, ο αριθμός των νεκρών και των ζημιών θα ήταν τεράστιος (τώρα κάνουμε και υπολογισμούς καταστροφών για ταινίες), ότι ο “κανονικός” Superman θα μετέφερε τη μάχη κάπου χωρίς μεγάλο πληθυσμό να κινδυνεύει και άλλα.

Αρκετά επιχειρήματα έχουν βάση, αλλά:

• Πρώτη φορά είδαμε σοβαρές επικές σκηνές του Superman (μαζί με τη σκηνή με τη διάσωση του αεροπλάνου στο SUPERMAN RETURNS).
• Ο Superman να περνάει μέσα από πέντε ουρανοξύστες μετά από χτύπημα = γαμάτο. Ο Superman να μάχεται πάνω από έρημο, λιβάδια, παγόβουνα = βαρεμάρα.
• Μόνο σε μένα δε φαίνεται περίεργο το ότι ο Superman στην πρώτη, ουσιαστικά, αναμέτρησή του – και απέναντι σε έναν από τους δυσκολότερους αντιπάλους που θα μπορούσαν να του τύχουν – δεν έχει το έλεγχο της μάχης;
• Εννοείται πως αν υπήρχε Superman (αυτό έχει να κάνει με το ρεαλιστικό adaptation), κάθε μάχη τέτοιου μεγέθους θα είχε ως αποτέλεσμα μια εκατόμβη νεκρών και δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων ζημιές. Τι νομίζατε;

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ SUPERMAN, ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ!

Υπάρχει ένα πρόβλημα με αυτή την άποψη. Ο Superman ΕΙΝΑΙ επιστημονική φαντασία! Σε άλλες εποχές αυτό τονίζεται έντονα (Silver Age) και σε άλλες πολύ λιγότερο (Post Crisis), αλλά ο χαρακτήρας στον πυρήνα του, αλλά και το background της δημιουργίας του είναι κυρίαρχα επιστημονική φαντασία. Οπότε, εξωγήινοι και διαστημόπλοια, παρότι δεν είναι από τα συνηθέστερα στοιχεία του Superman, δεν είναι καθόλου άσχετα.

Επίσης, όπως και στο STAR WARS, εκτός της επιστημονικής φαντασίας, υπάρχουν και αρκετά στοιχεία fantasy στη μυθολογία του Ανθρώπου από Ατσάλι, κάτι που απεικονίζεται πολύ ωραία, ιδιαίτερα στις καταπληκτικές σκηνές του Crypton.

ΜΥΣΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ MY ASS

Εδώ πήγαν να κάνουν κάτι καλό, αλλά κατέληξε σε μεγάλη πατάτα. Είναι χωρίς αμφιβολία το μεγαλύτερο λάθος της ταινίας. Αυτή η περιφρόνηση στη μυστική ταυτότητα είναι τελείως εκτός κλίματος και δεν εξυπηρετεί σε κάτι. Ειδικά η σκηνή έξω από το σπίτι των Kent με το περιπολικό είναι επιεικώς Α-ΠΑ-ΡΑ-ΔΕΚ-ΤΗ!

Και είναι κρίμα, γιατί η φάση “ο Clark δρούσε πολλά χρόνια χωρίς alter ego, αλλά γυρνούσε τον κόσμο, αλλάζοντας ονόματα, και μια κορυφαία ρεπόρτερ μπόρεσε να ακολουθήσει τα βήματα και τις μαρτυρίες και να λύσει το μυστήριο” ήταν πολύ καλή. Αν είχαν αποφύγει κάποια πράγματα, θα ήταν στα μεγάλα συν της ταινίας.

Ο SUPERMAN ΔΕ ΣΚΟΤΩΝΕΙ

Ο Superman σίγουρα δεν είναι Punisher, οπωσδήποτε θα εξαντλήσει κάθε άλλη λύση, αλλά φυσικά και σκοτώνει. Στην περίπτωση δε του Zod, μπορεί να χαρακτηριστεί και serial killer. Και, εντάξει, σίγουρα λίγοι έχουν διαβάσει το SUPERMAN (1987) #22, όπου “καθαρίζει” τους τρεις “Κρυπτόνιους” εγκληματίες (Zod, Quex-Ul, Zaora), δίνοντάς τους μια γερή δόση Κρυπτονίτη. Το SUPERMAN II δεν το έχουν δει; Μήπως θυμάστε πώς τελειώνει; Ο Superman παγιδεύει και αφαιρεί τις υπερδυνάμεις από τους Zod, Ursa και Non και μετά… ΠΕΤΑΕΙ ΤΟ ZOD ΣΕ ΕΝΑ ΧΑΣΜΑ, ΔΕ ΣΩΖΕΙ ΤΟ NON ΠΟΥ ΠΕΦΤΕΙ ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΚΑΙ ΑΦΗΝΕΙ ΤΗ LOIS ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙ, ΣΠΡΩΧΝΩΝΤΑΣ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟ ΚΕΝΟ, ΤΗΝ URSA. Μην το ξεχάσω, εγκαταλείπει στους πάγους το Lex Luthor. Και όλα αυτά με γελάκια με τη Lois. Συμπόνοια και αγάπη, ε;

Φυσικά και γνωρίζω ότι υπάρχει κομμένη σκηνή που τους συλλαμβάνει όλους κάποια “Αρκτική Αστυνομία”, αλλά δε νομίζω να κρίνει κανείς την υπόθεση μιας ταινίας υπολογίζοντας κομμένες σκηνές. Επίσης αν κάποιος θεωρεί ότι τους έσωσε μετά ή ότι δε σκοτώθηκαν επειδή δεν το είδαμε, φαντάζομαι θεωρεί ότι και στη Metropolis δε σκοτώθηκε κανένας, επειδή επίσης δεν το είδαμε.

ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΗΤΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ

Αφήνοντας στην άκρη το SUPERMAN III και το SUPERMAN IV: THE QUEST FOR PEACE που είναι τραγικά (ειδικά το δεύτερο), αλλά και το SUPERMAN RETURNS που χάθηκε, προσπαθώντας να είναι ένα tribute των παλιών ταινιών, ας επικεντρωθούμε στις δύο πρώτες ταινίες. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για δύο ιστορικές ταινίες που προκαλούν τεράστια νοσταλγία. Τολμώ να πω ότι η πρώτη (αν και ίσως χειρότερη από τη δεύτερη) βάζει ισχυρή υποψηφιότητα για greatest (τονίζω greatest και όχι best) comic adaptation.

Νομίζω, όμως, ότι τους συγχωρούμε πολλά. Τον corny Lex Luthor με τις περούκες και τη “φοβερή” συμμορία του, την αστεία υπόθεση της πρώτης ταινίας με το σκοτεινό σχέδιο για μια κτηματομεσιτική απάτη και φυσικά τα τραγικά φινάλε με το ταξίδι στο χρόνο και το super-φιλί αμνησία. Σκεφτείτε να τέλειωνε κάπως έτσι το MAN OF STEEL. Ακόμα θα παίζαμε ξύλο στους δρόμους.

Οι ταινίες ήταν πρωτοποριακές. Είχαν εκπληκτικά – για την εποχή – εφέ, καλό casting και τον Christopher Reeve σε μια από τις κορυφαίες ερμηνείες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Τις λατρεύω! Έχω, όμως, απόλυτη συναίσθηση των αδυναμιών τους.

ΠΕΡΙ SEQUEL Ο ΛΟΓΟΣ

Το sequel του MAN OF STEEL έχει τα φόντα να είναι μια απίστευτη ταινία. Πιστεύω ότι θα το πετύχει αν:

• Δούμε αρκετές σκηνές μέσα στη Daily Planet, με – μετρημένα – κωμικά στοιχεία.
• Προσέξουν τη σχέση Clark/Lois.
• Δούμε έναν Lex Luthor σοβαρό και αδίστακτο να κάνει καμπάνια ενάντια στον “εξωγήινο που ήρθε και έφερε την καταστροφή”
• Παρουσιάσουν ένα Superman παγκόσμιο σύμβολο (θέλω μοντάζ να σώζει κόσμο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη).
• Απολαύσουμε ακόμα πιο επικές μάχες (BRAINIAC! DARKSEID!!!).
• Έχουμε πολλά cameos από το DC Universe (όχι απαραίτητα υπερηρώων).

Τι λέτε;