ANYA’S GHOST

Writer/Artist: Vera Brosgol
First Second

Από την πρώτη στιγμή που έπεσε στα χέρια μου το ANYA’S GHOST, κάτι μου κέντρισε το ενδιαφέρον, χωρίς να μπορώ να εντοπίσω τι ακριβώς ήταν αυτό.  Το καλοσχεδιασμένο εξώφυλλο, με την πρωταγωνίστρια σε προφίλ και τα μαλλιά της να σχηματίζουν τη μορφή της Εmily, του φαντάσματος; Το μεταφυσικό θέμα που πραγματεύεται η πλοκή του; Το εφηβικό background; To αβίαστα cool σχέδιο; Ακόμη δεν έχω εντοπίσει το σημείο εκκίνησης του ενδιαφέροντός μου για το ANYA’S GHOST, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι με ιντρίγκαρε να το διαβάσω, προκειμένου να προσεγγίσω την πιθανότητα να το ανακαλύψω.

Για να το διερευνήσω, λοιπόν, άδραξα την ευκαιρία και το “έκλεψα” από τον ανυποψίαστο φίλο που έτυχε να μου το δείξει… (Σε αυτό το σημείο, να τον ευχαριστήσω που μου το δάνεισε ενώ το διάβαζε ήδη.) Ψάχνοντας λίγο στο internet, έμαθα ότι η Vera Brosgol σχεδιάζει storyboards στο Laika Studio, a.k.a. την εταιρεία που δημιούργησε το stop motion feature film CORALINE, και στον ελεύθερό χρόνο της (what? animator και ελεύθερος χρόνος δεν πάνε μαζί…) ασχολείται με τα comics.

Η Anya εκπροσωπεί τον συνηθισμένο outsider που έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε σε ταινίες και comics. Εκείνον που μένει πάντα στην αφάνεια και μοιάζει να μην ταιριάζει πουθενά, βιώνοντας τον κοινωνικό αποκλεισμό, σε μια μικρογραφία της κοινωνίας, στην προκειμένη περίπτωση αυτή του του σχολικού περιβάλλοντός της. Σε έναν κόσμο που το μοναδικό κριτήριο αξιόλογησης είναι το να είσαι cool και δημοφιλής στο σχολικό σου περίγυρο (γιατί αλλιώς την έβαψες από το bullying), η αλλόκοτη ρώσικη προφορά της, η εφηβική της ανασφάλεια για το σώμα της και η έλλειψη κοινωνικότητας, φαντάζουν αρκετά για να την εξοστρακίσουν από την συνομοταξία των cool συμμαθητών της, κυρίως αυτών που έχει ειδωλοποιήσει. Οι μόνοι της φίλοι είναι η Siobhan, τα τσιγάρα στα κρυφά και ο Dima, ο μικροσκοπικός θρησκόληπτος συμπατριώτης της, που την ακολουθεί με την ελπίδα να τον κάνει παρέα και να τον ακολουθήσει στη κυριακάτικη λειτουργία της εκλλησίας.

Μια συνηθισμένη ημέρα, επιστρέφοντας από το σχολείο, στο μυαλό της μικρής μας έφηβης τριβελίζουν όλα αυτά που την προβληματίζουν: Το δημοφιλές αγόρι του σχολείου, ο Sean, με τον οποίο είναι κρυφά ερωτευμένη, έχει μάτια μόνο για την bimbo Elizabeth, οι βαθμοί της πάνε από το κακό στο χειρότερο, το επερχόμενο τεστ στη γυμναστική πλησιάζει απειλητικά και το μεσημεριανό της θα είναι αυτές οι απαίσιες λαδερές κροκέτες, απομεινάρι της ρωσικής της παράδοσης, που η μητέρα της τόσο πολύ θέλει να της υπενθυμίζει. Νευριασμένη από όλες τις αρνητικές της σκέψεις, μέσα στην απροσεξία της, παραπατά και πέφτει μέσα σε ένα παλιό και άδειο πηγάδι που βρίσκεται μέσα στο δάσος. Απ’ όλα τα πράγματα που περίμενε να βρει στον πάτο ενός παλιού πηγαδιού, μια καινούρια φίλη σίγουρα δεν ήταν ανάμεσα σε αυτά. Πόσο μάλλον, όταν αυτή είναι νεκρή εδώ και έναν αιώνα! Ανάβοντας ένα τσιγάρο για να ηρεμήσει, εμφανίζεται μαγικά η Emily το φαντασματάκι, ένα κορίτσι που ζούσε κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. (Για κάποιο ανεξήγητο και μη προφανή λόγο, αυτή η ξαφνική εμφάνιση του φαντάσματος με παρέπεμψε στον Αλλαντίν, που τρίβει το μαγικό λυχνάρι και εμφανίζεται το τζίνι το οποίο μπορεί να του εκληρώσει τρεις επιθυμίες – στη συνέχεια δικαιολογήθηκε αυτή η παραπομπή, μιας και το φαντασματάκι λειτούργησε λίγο και ως το τζίνι της Anya.) Γίνονται φίλες και η Emily της εξιστορεί την δολοφονία της και το θάνατο του αρραβωνιαστικού της.

Για καλή της τύχη, η Anya διασώζεται από έναν περαστικό που τη βγάζει από το πηγάδι και επιστρέφει σπίτι μαζί με την Emily, η οποία αρχικά τη βοηθάει στα σχολικά διαγωνίσματα και της δίνει συμβουλές για το πως θα γίνει αρεστή στους συμμαθητές της, όμως τα πράγματα δεν είναι όπως δείχουν… Το φάντασμα δεν είναι ο φύλακας-άγγελός της, όπως νόμιζε η Anya, και αρχίζει να την απειλεί ότι θα βλάψει την οικογένειά της, σε περίπτωση που δεν κάνει ότι της επιβάλλει…

Η περιπέτειά μας σηματοδοτείται με αυτή την αποκάλυψη και σε αυτό το σημείο γίνεται και η ανατροπή! Βλέπουμε τη δυναμική μας outsider να παίρνει τη ζωή της στα χέρια της, προσπαθώντας να ξεφορτωθεί την Emily, αναλαμβάνοντας τις συνέπειες της επιλογής της να την εμπιστευτεί και να την καθοδηγεί. Η πορεία προς την ωρίμανση γίνεται συνειδητοποιώντας ότι αυτοί που είχε ειδωλοποιήσει δεν είναι, τελικά, τόσο ιδανικοί, και πως η βοήθεια από τρίτους δε δύναται να της διορθώσει τα προβλήματα. Αλλά αρκετά σας είπα! Τα υπόλοιπα μπορείτε να τα ανακαλύψετε οι ίδιοι, όταν διαβάσετε τη συνέχεια στο αντίτυπο που θα πάρετε στα χέρια σας!

Σχετικά με το artwork, διαπιστώνοντας ότι η δημιουργός του ANYA’S GHOST έχει καταβολές από τη Ρωσία, με εξέπληξε ευχάριστα το γεγονός ότι αντί να δω σχέδια που να παραπέμπουν στην παράδοση των διακοσμητικών πολυπλοκων μοτίβων και λοιπών διακοσμητικών στοιχείων, σε συνδυασμό με ζωντανά και έντονα χρώματα, που κυριαρχούν στην ρωσική τεχνοτροπία, αυτό που αντίκρισα ήταν το ακριβώς αντίθετο: ο απόλυτος μινιμαλισμός.

Αναρωτήθηκα πώς είναι δυνατόν η κουλτούρα και οι ρίζες της να μην την έχουν στιγματίσει, έστω και στο ελάχιστο, ως προς το σχεδιαστικό της ύφος. Μετά από έρευνα που έκανα για τις σπουδές της, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι είναι πιθανό το γεγονός ότι φοίτησε στο Sheridan College, στον Καναδά, με ειδίκευση στο κλασικό animation, να συντέλεσε στην ολοκληρωτική μεταμόρφωση του ύφους της, σε σχεδόν εξ’ ολοκλήρου αμερικανικό. Στο storyboarding και το animation, είναι σημαντικό να δουλεύει κανείς γρήγορα και αποδοτικά, και, κατά συνέπεια, αυτή η πρακτική τη βοήθησε στο τομέα των comics και της εικονογράφησης. Το να επικοινωνεί ένα μήνυμα με τη βέλτιστη οικονομία και καθαρότητα, είναι για την Brosgol η πεμπτουσία της σχεδιαστικής της μεθοδολογίας. Το ότι έπρεπε να ζωγραφίζει συνεχώς τον ίδιο χαρακτήρα εκατοντάδες φορές, σε ένα animation, την έκανε να αναθεωρήσει το πρότινος αρκετά πολύπλοκο στυλ της. Μιας και στο animation το παν είναι η απλότητα και η σαφήνεια στην απόδοση της κίνησης και των εκφράσεων, δεν είναι περίεργο το γιατί η ρωσίδα δημιουργός άρχισε σταδιακά να απλοποιεί τον αρκετά περίπλοκο, όπως παραδέχεται και η ίδια, τρόπο σχεδιασμού, με αποτέλεσμα τα σκίτσα της να είναι απλοποιημένα μεν, αλλά εξαιρετικά εκφραστικά. Διατηρεί καθαρές φόρμες, τις βασικές λεπτομέρειες στο πρόσωπο και, τουλάχιστον στο συγκεκριμένο comic, μια παλέτα που κινείται στους τόνους του μωβ-γκρι. Αυτό θεωρώ ότι ταιριάζει στο μυστηριώδες, σκοτεινό κλίμα που δημιουργείται στο story, καθώς και στο ελαφρά μαύρο χιούμορ που χρησιμοποιείται σε αυτό.

Έχοντας στο βιογραφικό της ένα βραβείο Eisner και ένα βραβείο Harvey, και ύστερα από τις διθυραμβικές κριτικές που έχει λάβει, αυτό που περίμενε η Brosgol ήταν το ANYA’S GHOST να πάρει και τη δική μου έγκριση! Ως το ντεμπούτο της Vera Brosgol στη σκηνή των graphic novels, είναι ένα καλά κρυμμένο διαμαντάκι, που διαβάζεται μονορούφι, μια δροσερή αυγουστιάτικη βραδιά.