FIRST TIME EVER: Will Eisner

A CONTRACT WITH GOD (AND OTHER TENEMENT STORIES)
Writer/Artist: Will Eisner
DC Comics

Πριν από λίγο καιρό, εν μέσω συζητήσεων, ανέφερα στους εκλεκτους συνεργάτες του Comicdom πως δεν έχω διαβάσει τίποτα από Will Eisner. Τα βλέματα που αντίκρυσα απέναντι μου μετά από αυτή την ανακοίνωσή μου δήλωναν έκπληξη, σε διάφορες μορφές της: συγκαταβατικότητα, απέχθεια, οίκτο, περιφρόνηση. Στην ερώτηση μου δε, τι θα μπορούσα να διαβάσω για αρχή, η απάντηση ήρθε χορωδιακά: A CONTRACT WITH GOD!

O Will Eisner για μένα ήταν πάντα εκείνος ο μεγάλος δημιουργός που του οφείλουμε τόσα πολλά και το Mέσο εξελίχθηκε όπως είναι σήμερα, χάρη και στο έργο και μπλα μπλα, αλλά για κάποιον ανεξήγητο λόγο ποτέ δεν είχα ακουμπήσει. Έπρεπε να διαπιστώσω λοιπόν ιδίοις όμμασι τι είναι αυτό που τον κάνει τόσο ξεχωριστό, τόσο πρωτοποριακό, γιατί βρε αδερφέ όλοι πίνουν νερό στο όνομά του!

Μία μικρή αναφορά στην ιστορία κρίνεται απαραίτητη πριν προχωρήσουμε: Ο Eisner, γεννημένος στη δεκαετία του ’10, βίωσε από πρώτο χέρι το πρώτο μεγάλο boom των αμερικάνικων comics. Όχι μόνο το βίωσε, αλλά έβαλε και αυτός το λιθαράκι του, με δημιουργίες όπως το THE SPIRIT. Όπως αναφέρει και ο ίδιος στον πρόλογο του A CONTRACT WITH GOD, αυτές οι δουλειές ήταν για αυτόν ένας καμβάς, πάνω στον οποίο έμαθε να τοποθετεί εικόνα και λόγια. Αυτή η περίοδος έδειξε στον Eisner ότι τα comics μπορεί να είναι και Tέχνη. Ακολούθησε μια μακρά περίοδος, έως ότου ο μέγας Will αποφασίσει/καταφέρει να κάνει επιτέλους αυτό που ήθελε: να δοκιμάσει, να πειραματιστεί, να σπρώξει τα comics μπροστά. Έτσι, προέκυψε στα τέλη της δεκαετίας του ’70 το A CONTRACT WITH GOD. Στην προσπάθειά του να κεντρίσει το ενδιαφέρον των εκδοτών, βάφτισε το βιβλίο του “graphic novel”, όρος που χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει ολόκληρο είδος αργότερα. Αυτή ήταν η αρχή, λοιπόν.

Το A CONTRACT WITH GOD περιλαμβάνει τέσσερις ιστορίες που λαμβάνουν χώρα στο Bronx της δεκαετίας του ’30. Πρόκειται για ιστορίες που δεν απέχουν από την πραγματικότητα που ο ίδιος ο συγγραφέας έζησε, μεγαλώνοντας στη Νέα Υόρκη. Μια ζωή στις φτωχογειτονιές των μεγάλων πολυκατοικιών, με τους μετανάστες που έφερναν τις ιδιαιτερότητες, αλλά και τις ελπίδες τους μαζί τους, τη φτώχια και την κοινωνικότητα της κλειστής κοινωνίας της γειτονιάς. Μας βάζει στο κλίμα της εποχής, το ρομαντισμό της, τη σκληρότητα της καθημερινότητας.

Στο νέο αναγνώστη, το storytelling του Eisner ίσως φανεί απλοϊκό και ρηχό. Κάποιος που έχει συνηθίσει το ανελέητο decompression των ημερών μας θα ξαφνιαστεί με το πόσο σύντομα μπορεί να ολοκληρωθεί μία ιστορία, χωρίς να χρειάζεται αμέτρητες σελίδες, και δίχως να χάνει τίποτα από το νόημα και την πληρότητα της. Σε μόλις 50 σελίδες έχουμε εισαγωγή, characterization, κορύφωση, τέλος και επίλογο στην ιστορία. Φανταστικό! Και το σχέδιο… Αχ, αυτό το σχέδιο… Υπέροχα λιτό, απολαυστικά λεπτομερές, ρεαλιστικό και καρτουνίστικο ταυτόχρονα! Ο Eisner προσπάθησε να σπάσει το κλισέ των panels. Χρησιμοποιεί το κείμενο ως μέρος του artwork. Δοκιμάζει διαφορετικά formats και πειραματίζεται σελίδα με τη σελίδα.

Είναι το A CONTRACT WITH GOD το καλύτερο graphic novel που έχω διαβάσει; Ίσως όχι. Αλλά είναι ΤΟ graphic novel που κάθε φίλος των comics οφείλει να διαβάσει. Διαβάζοντας το, εύκολα αναγνωρίζει κανείς τις επιρροές νεότερων συγγραφέων και σχεδιαστών. Εγώ πάντως διαπίστωσα ότι έχω πολύ δουλειά μπροστά μου, ανακαλύπτοντας τον θείο Will. Το βραβείο EISNER δεν είναι τυχαία, άλλωστε, το σημαντικότερο βραβείο του Μέσου!