JULIUS KNIPL, REAL ESTATE PHOTOGRAPHER: STORIES

Writer/Artist: Ben Katchor
Little, Brown and Company

Έφτασε κι ο Αύγουστος, μακριά από τις υποχρεώσεις της χρονιάς και με άπλετο ελεύθερο χρόνο (ούτε γι’αστείο, το λέμε να το πιστέψουμε). Ευκαιρία, λοιπόν, να ξεδιαλέξεις, από την “to read list” σου, ένα από τα πολυπόθητα comics που ήθελες τόσο καιρό να διαβάσεις. Κι ο κλήρος πέφτει στο JULIUS KNIPL, REAL ESTATE PHOTOGRAPHER: STORIES.

Έχω ακούσει τόσα πολλά γι’ αυτό και έχω διαβάσει άλλα τόσα για τον Katchor, οπότε σκέφτομαι ότι ένα μικρό διαμαντάκι βρίσκεται στα χέρια μου, το οποίο, συν τοις άλλοις, έχει λάβει kudos κι από τον υπέρτατο Art Spiegelman, μια και ο Katchor είχε την ευκαιρία να δημοσιεύσει μερικές από τις ιστορίες του στο RAW.

Μια μικρή σύνοψη, λοιπόν. Πρόκειται περισσότερο για μια ανθολογία 99 εβδομαδιαίων μονοσέλιδων ιστοριών, που δημοσιεύτηκαν από το 1994 έως το 1997, στην εβδομαδιαία εβραϊκή εφημερίδα THE FORWARD, μαζί με έναν διθυραμβικό πρόλογο από τον Michael Chabon, παρά για ένα αυτοτελές comic με έναν κεντρικό  άξονα. FYI, αυτό ήταν το πρώτο λάθος που, ίσως από συνήθεια, πολλοί από εμάς διαπράττουμε με το που πάρουμε στα χέρια μας ένα comic: η πεποιήθηση ότι θα διαβάσουμε ένα μυθιστόρημα με αρχή, μέση και τέλος. Οι περίπλοκα στημένες ιστορίες του JULIUS KNIPL περιστρέφονται γύρω από την αστική ζωή, κυρίως, των Εβραίων στην Νέα Υόρκη, εστιάζοντας στην αναζήτηση μοναδικών εμπειριών, που θα σπάσουν την, κατά τα άλλα, μουντή καθημερινότητα και βιοπάλη τους. Ειδικότερα, μας εισάγει στον κόσμο του weirdo Julius Knipl, ενός χαραμοφάη (σε πρώτη εκτίμηση) μικρομεσαίου επιχειρηματία, που περιπλανιέται στους δρόμους, φωτογραφίζοντας τους ανθρώπους που συναντά, ανακαλύπτοντας μυστικές επιχειρήσεις με αστεία ονόματα όπως “Τhe Society For Drowned Men”, αλλά και παραποίηση γνωστών λογοτύπων, ή επωνυμιών (όπως οι εφημερίδες Daily Pigeon” και “Evening Combinator”), με σκοπό τη σάτιρα.

Μέχρι εδώ ενδιαφέρουσα η προσέγγιση του Katchor. Συνεχίζοντας την ανάγνωση, όμως, αισθάνθηκα πως, για κάποιο λόγο, δεν μπορώ να μαγευτώ από τη πλοκή και, εντούτοις, βρήκα υπερβολικά ασυνεχή την ροή των ιστοριών, με αποτέλεσμα όχι μόνο να βαρεθώ, αλλά και να το αφήσω κάπου στη μέση γιατί δεν με κρατούσε… Mε νύχια και με δόντια, πίεζα τον εαυτό μου να προχωρήσω στην επόμενη σελίδα, για να δω αν θα υπάρχει κάποια εξέλιξη, ή αν έστω καταλάβω τι πρόκειται να συμβεί, μιας και, καθ’ όλη την διάρκεια της ανάγνωσης, δεν ήταν σαφές ποιοί είναι οι κυρίαρχοι και ποιοί οι δευτερεύοντες χαρακτήρες. Μόνο ο  Julius Knipl αποτελεί τον βασικό επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα στις ιστορίες του Katchor. Spoiler alert! Επαναλαμβάνω ότι πρόκειται περισσότερο για μια ανθολογία ιστοριών παρά για μια συνεχή ιστορία, γι’αυτό μην έχετε την απαίτηση να βγάλετε άκρη, OK;

Aς αφήσουμε τη πλοκή και ας περάσουμε στη γενικότερη εικόνα. Aναφορικά με το σχέδιο, έχω να πω μόνο τα καλύτερα για την τεχνοτροπία του Katchor, τόσο ως προς την ικανότητά του να κατασκευάζει άψογα τους χαρακτήρες του, με διάθεση που αγγίζει τη σάτιρα και το γκροτέσκο, όσο και για την αριστοτεχνική απόδοση του χώρου και του χρόνου. Δε θα μπορούσα, άλλωστε, να μην παινέψω το αστείρευτο μαύρο χιούμορ του, την κοινωνική κριτική που ασκεί σε άτομα και καταστάσεις της εποχής του, αλλά και την ευφυία του ως δημιουργός. Παρ’ όλο που, στην πλειοψηφία τους, οι ιστορίες είναι μελαγχολικές και θυμίζουν πολύ αυτά που βιώνουμε καθημερινά στην Ελλάδα της κρίσης, εμπεριέχουν μια καθαρότητα και μια αισιοδοξία, που τις καθιστούν πιο επίκαιρες από ποτέ.

Σε τελική ανάλυση, δε θα έλεγα ότι το  JULIUS KNIPL-REAL ESTATE PHOTOGRAPHER: STORIES αποτελεί το ιδανικό καλοκαιρινό, ανάλαφρο comic, που θα σας συντροφέψει σε κάποια παραλία. Ωστόσο, αποτελεί ένα comic που δίνει απλόχερα τροφή για σκέψη στον αναγνώστη. Οφείλει κανείς να το διαβάσει (και με διαλείμματα ακόμη, δεν είναι ντροπή – δεν κάνουμε αγώνα ταχύτητας στην ανάγνωσή του) μέχρι να κατανοήσει πλήρως την ύπαρξη, ή μη, σύνδεσης των ιστοριών, ή αν, εν τέλει, η ασυνέχεια αυτή εξυπηρετεί την απόδοση της χαοτικής ζωής στο μητροπολιτικό κέντρο του Μεγάλου Μήλου, όπου ο καθένας παραμένει ανώνυμος στην ασημαντότητά του.

Και για να μη σας το παίζω ξύπνια, θα προσπαθήσω, με πιο θετική αντιμετώπιση πλέον, να συνεχίσω την ανάγνωση, ώστε να μπορώ να αποδώσω στο comic την αξία που του αναλογεί και να μη βγάλω ένα βιαστικό συμπέρασμα.