BATMAN: ZERO YEAR

Writer: Scott Snyder
Penciller: Greg Capullo
Inker: Danny Miki
Colorist: FCO Placencia
DC Comics

Πριν από 27 χρόνια, οι Miller και Mazzucchelli χρειάστηκαν μόλις τέσσερα τεύχη για να μας αφηγηθούν το YEAR ONE, την ιστορία που μέχρι την έλευση του New 52 αποτελούσε το origin του Batman. Πριν από μερικές ημέρες, οι Scott Snyder και Greg Capullo ολοκλήρωσαν το ZERO YEAR, το οποίο χρειάστηκε 12 τεύχη από το BATMAN και αρκετά tie-ins.

Και ξέρω πολύ καλά πως δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα να συγκρίνω μια ιστορία που ολοκληρώθηκε πριν μερικές ημέρες με μία άλλη που θεωρείται κλασική στο χρόνο, αλλά – ας μην κοροϊδευόμαστε – κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο. Και δεν πρόκειται να το αποφύγω, παρά το γεγονός ότι έχω κολλήσει ένα κίτρινο post it στη γωνία της οθόνης μου, το οποίο γράφει “είναι review, δεν είναι συγκριτικό”. Θα προσπαθήσω, λοιπόν, να μην παρακούσω το post it και απλά να παραβώ λίγο τους κανόνες, διανθίζοντας το κείμενό μου με σκόρπιες συγκρίσεις, όσο σας γράφω για το BATMAN: ZERO YEAR.

O Batman του New 52, λοιπόν, απέκτησε το δικό του origin, το οποίο διαθέτει αρκετές ιδιομορφίες – ειδικά σε σύγκριση με το YEAR ONE (είδατε; Ξεκινήσαμε ήδη τις συγκρίσεις). Πρώτα απ’ όλα, πρόκειται για ένα storyline επικό και μεγαλεπήβολο, το οποίο δικαιολογεί τη μεγάλη διάρκειά του (ξεκινά με το ΒΑΤΜΑΝ #21 και συνεχίζεται έως και το #33, με μόνο τεύχος εκτός ιστορίας το #28), χωρίς να παραδίδεται έρμαιο στη μόδα του decompression. Πρόκειται για την ιστορία της Gotham City, όταν πριν έξι χρόνια (την ίδια εποχή που ο νεαρός Bruce Wayne αναζητούσε την ταυτότητά του και τον σκοπό του, ως vigilante) έπεσε στα χέρια του Riddler. Ο συνήθως αδικημένος ως προς το ρόλο του villain του BATMAN κατόρθωσε αυτή τη φορά να βυθίσει στο σκοτάδι την πόλη, την ίδια στιγμή που μια τεράστια καταιγίδα ετοιμαζόταν να δείξει τα δόντια της στους τρομοκρατημένους κατοίκους. Έπειτα, έχοντας τον απόλυτο έλεγχό της, τη μετέτρεψε σε μια πόλη-φάντασμα, βυθισμένη πια, όχι στο σκοτάδι, αλλά σε τροπική βλάστηση. Το ZERO YEAR, λοιπόν, δε φέρνει τον Dark Knight αντιμέτωπο με κακοποιούς, αλλά με super villains. Η απειλή που έχει να αντιμετωπίσει στα πρώτα του βήματα ως vigilante δεν είναι το οργανωμένο έγκλημα των 80s, αλλά η πανίσχυρη τρομοκρατία της νέας χιλιετηρίδας.

Δεύτερον, στο ZERO YEAR, πρωταγωνιστής δεν είναι τόσο ο Batman (ο οποίος βρίσκεται στα σπάργανά του) ούτε ο James Gordon (ο οποίος μονοπώλησε σχεδόν την αφήγηση στο YEAR ONE). Πρωταγωνιστής είναι ο Bruce Wayne και η εκστρατεία που ξεκίνησε, μερικές ημέρες αφού επέστρεψε στη Gotham City. Πίσω από όλες τις μάχες, τις συμμαχίες και τις αντιπαλότητες, τα flashback και τους παραλληλισμούς με το παρόν, ένα είναι το μοτίβο που κυριαρχεί: ο ρόλος του Batman και η ανάγκη ύπαρξής του, όχι μόνο για την Gotham City, αλλά και για τον ψυχισμό του Bruce Wayne. Και πάνω σε αυτό το μοτίβο, ο Snyder συμπληρώνει νέα στοιχεία, σε σχέση με όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, ο Batman δεν παίρνει εκδίκηση για το θάνατο των γονιών του Bruce Wayne, αλλά αποτελεί μια μορφή (τη μοναδική που μπορεί να τον βοηθήσει) ψυχανάλυσης του ορφανού πρωταγωνιστή. Επιπλέον, δεν ξενυχτά στα σοκάκια της Gotham City, προκειμένου να σταματήσει κάθε απειλή εναντίον της, αλλά για να τραβήξει τα πυρά κάθε εγκληματία και παράφρονα – όπως λέει ο ίδιος ο Bruce Wayne, σκοπός του είναι να λειτουργήσει ως αλεξικέραυνο. Με τον τρόπο αυτό, ο Snyder βγάζει πάνω από το νέο Batman τη “ρετσινιά” ότι αυτός ευθύνεται για την εμφάνιση super villains και άλλων παρανοϊκών στη Gotham City. Παρουσιάζει τους τελευταίους ως αναγκαίο κακό, με το Batman να αποτελεί την ασπίδα των κατοίκων της πόλης.

Τρίτον, το ZERO YEAR αποτελείται από τρεις πράξεις – τις “Secret City”, “Dark City” και “Savage City”. Η καθεμία από αυτές παίζει το δικό της ρόλο στο συνολικό storyline, με την πρώτη να μας δείχνει τη δημιουργία του Batman, τη δεύτερη τον αντιπερισπασμό που έφερε σε θέση ισχύος τον Riddler και την τρίτη την τελική αναμέτρηση. Και καθεμία από αυτές θέτει τις βάσεις όχι μόνο για την επόμενη, αλλά και για την ανάπτυξη του χαρακτήρα του Bruce Wayne – και επομένως και του Batman.

Στην πρώτη, δε μπορούμε παρά να χαμογελάσουμε λίγο χαιρέκακα με τις αρχικές αποτυχίες του (δεδομένου ότι βασικό προτέρημα του ώριμου Batman είναι η μεθοδικότητα) απέναντι στη Red Hood Gang, αλλά και να απολαύσουμε μια ιστορία μυστηρίου. Παράλληλα, η ιστορία μας επιφυλάσσει κι ένα έξτρα δωράκι: το origin του Joker. Ο Snyder φαίνεται να βασίστηκε στην εκδοχή του THE KILLING JOKE, η οποία θέλει το Joker να έχει ξεκινήσει την εγκληματική του καριέρα ως μέλος της Red Hood Gang, και – διόλου απρόβλεπτα – βύθισε τον εικονικό villain σε ένα καζάνι με χημικά. Και το σημείο αυτό (πείτε το “δάνειο”, “αναφορά στο προηγούμενο canon” ή “φόρο τιμής”) δεν είναι το μόνο που συναντάμε στο ZERO YEAR. Οι Snyder και Capullo έχουν περίτεχνα συμπεριλάβει πολλά τέτοια στην ιστορία τους, όπως εικονικές πόζες του Batman, τη φράση του James Gordon ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τον Batman χωρίς τα γυαλιά του (γνωστή από το YEAR ONE), αλλά και την εμφάνιση του Dr. Death, γνωστού ως και του πρώτου super villain που είδαμε στην Ιστορία του Batman.

Ο Dr. Death, μάλιστα, είναι αυτός που μονοπωλεί το ενδιαφέρον του Dark Knight στη δεύτερη πράξη. Πρόκειται για μια ιστορία τρόμου, η οποία αποκτά και το δικό της εικαστικό ύφος, με τον Capullo στα καλύτερά του. Ειδικά η απεικόνιση του Dr. Death ως φρικιαστικού τέρατος μου θύμισε την αγαπημένη μου δουλειά του: το run του στο SPAWN. Στη δεύτερη αυτή πράξη, λοιπόν, το ύφος αλλάζει δραστικά. Αλλά δεν είναι αυτό το περίεργο. Η gritty ατμόσφαιρα είναι αυτό που έχουμε συνηθίσει να αναμένουμε από τον Batman τα τελευταία 30 χρόνια. Και στο “Dark City” επιστρέφει μεγαλοπρεπώς, όχι γιατί απουσίαζε για καιρό, αλλά γιατί η προηγούμενη πράξη ήταν η πιο φωτεινή που έχουμε δει εδώ και χρόνια σε τίτλο Batman. Αν δε γίνομαι κατανοητός, θα το θέσω αλλιώς: στο “Dark City” επιστρέφει ο μαύρος ουρανός, ο οποίος είχε πάρει εξαιρετικά φωτεινά χρώματα στο “Secret City”. Κάθε πράξη, λοιπόν, θα μπορούσε να είναι όχι μόνο ένα διαφορετικό genre, αλλά και μια διαφορετική εποχή για τον Batman. Και αν η πρώτη ήταν η πιο χρωματιστή και ίσως campy εκδοχή του, η δεύτερη είναι η πιο σκοτεινή και gritty.

Και η τρίτη; Σε αυτή κυριαρχούν τα υπερηρωικά καθήκοντα, αλλά φιλτραρισμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε ο Batman να βγει πρώτα απ΄ όλα εξυπνότερος και όχι απαραίτητα δυνατότερος από τους αντιπάλους του. Θέλω να πω πως, ναι, πολεμά με λιοντάρια και αντιμετωπίζει τα drones του Riddler, αλλά η τελική μάχη είναι μια μάχη του μυαλού. Παράλληλα, ο Batman δεν είναι μόνος του. Συνεργάζεται με τους James Gordon, Lucius Fox και Alfred Pennyweather, οι οποίοι αποδεικνύονται υπερπολύτιμοι σύμμαχοι. Και στο τελευταίο τεύχος της ιστορίας (το BATMAN #33), κυριαρχούν το συναίσθημα και το characterization. Και οι αναγνώστες ξεχνούν κάθε μάχη και εντυπωσιακή σκηνή που προηγήθηκε στα προηγούμενα τεύχη και θυμούνται ξανά τον βασικό σκοπό της ιστορίας: το λόγο που ο Batman είναι απαραίτητος, όχι μόνο στη Gotham City, αλλά και στον Bruce Wayne.

Καλά όλα αυτά, βέβαια, αλλά είναι καλό το ZERO YEAR; Η απάντησή μου είναι θετική. Πρόκειται για μια εξαιρετική ιστορία που έχει τα πάντα. Και για μια ιστορία εξαιρετικά φιλόδοξη που κρύβει πολλά. Έτσι, πιστεύω πως είναι ικανή να αντέξει σίγουρα σε πολλαπλές αναγνώσεις. Και αυτό δεν το οφείλει μόνο στο καλοδεμένο σενάριο του Snyder, αλλά και στο εξαιρετικό σχέδιο του Capullo. O penciller του BATMAN όχι μόνο προσαρμόζεται σε κάθε αλλαγή ύφους στις τρεις πράξεις, αλλά μοιάζει να την έχει επιβάλει ο ίδιος. Οι χαρακτήρες θα μπορούσαν σε πολλά panels να είναι μουγκοί και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με την ίδια δύναμη, ενώ οι στολές του Batman και τα background είναι εκείνα τα στοιχεία που θα κλέψουν εύκολα την παράσταση.

Όσο για το αν θα αντέξει στο πέρασμα του χρόνου, δυστυχώς, είναι πολύ νωρίς να το προβλέψει κανείς. Προς το παρόν, λοιπόν, θα χαρακτηρίσω το ZERO YEAR ως μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία που αλλάζει διακριτικά το μύθο του Batman – κοινώς, προσθέτει νέα στοιχεία, απαραίτητα για το reboot που έχει υποστεί ο τίτλος, και παράλληλα δύσκολα θα αποτελέσει κόκκινο πανί για τους πιουρίστες που περιμένουν αφορμή για να ανάψουν τους πυρσούς τους, με σκοπό να εκδικηθούν τυχόν ιεροσυλίες.

Τι κι αν η Gotham είναι μια όμορφη και πολύχρωμη πόλη που είναι αγαπητή στους κατοίκους της (ακόμη και στον James Gordon); Τι κι αν ο Bruce Wayne νοσηλεύτηκε παλιότερα στο Arkham Asylum; Τι κι αν ο Harvey Dent δεν αποτελεί ούτε υποσημείωση στο νέο origin; Τι κι αν ο τρόπος που τελικά σώθηκε η Gotham ήταν τελικά περισσότερο συμβολικός παρά ουσιαστικός; Οι Snyder και Capullo είναι ήδη εξαιρετικά αγαπητoοί στους bat-fans, λόγω των πολύ καλών ιστοριών που έχουν αφηγηθεί τα τελευταία χρόνια και σίγουρα θα μπορούσαν να τους συγχωρέσουν ακόμη και κάποια ατοπήματα. Αλλά θα μου επιτρέψετε να μη συμπεριλάβω τα παραπάνω σε αυτή την κατηγορία και να τα χαρακτηρίσω ως εξαιρετικά ενδιαφέροντα tweaks στο νέο μύθο του Batman, ικανά να αλλάξουν την αντίληψή μας για αυτόν στο DCnU.