BEST OF: Marvel’s Alternate Universes

Η κυκλοφορία του THE MULTIVERSITY (είναι εκείνο το comic του Grant Morrison για το οποίο παραληρεί συνεχώς ο Δημήτρης Σακαρίδης) μου θύμισε πόσο λατρεύω το concept των παράλληλων συμπάντων, κόσμων όπου μια μικρή απόκλιση από την “κανονική” τροπή των γεγονότων έχει δημιουργήσει ένα διαφορετικό timeline, που δίνει τη δυνατότητα στους δημιουργούς να πειραματιστούν με διαφορετικούς ρόλους για γνωστούς χαρακτήρες και να παίξουν με την δυναμική του εκάστοτε setting. Έτσι, όταν ανέλαβα το BEST OF που διαβάζετε, αποφάσισα να το αφιερώσω στα αγαπημένα μου παράλληλα σύμπαντα των υπερηρωικών comics.

Δυστυχώς, ο συνάδελφος Γιώργος Ξύδης έχει ήδη καλύψει τα Elseworlds της DC σε προηγούμενο BEST OF, περιλαμβάνοντας και πολλούς τίτλους που ήθελα να αναφέρω. Δεν πειράζει όμως, γιατί ο έτερος των “Big Two” έχει αρκετό υλικό για να γεμίσει ένα Top 10. Με την μακρά ιστορία των “What if”, που εξετάζουν εναλλακτικά τέλη σε γνωστές ιστορίες της και με έναν πολύ μεγάλο αριθμό από retellings ιστοριών των χαρακτήρων της, η Marvel συγκαταλέγει μερικούς πολύ ενδιαφέροντες κόσμους στο multiverse της.

Ας αφήσουμε, λοιπόν, τη DC και ας πάμε στην αντίπερα όχθη, για να δούμε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα παράλληλα σύμπαντα που έχει παρουσιάσει η Marvel τις τελευταίες δεκαετίες.

10. MARVEL 2099 (1992)

Μια συνήθης συνταγή στην δημιουργία ενός εναλλακτικού σύμπαντος είναι ο συνδυασμός των υπαρχόντων χαρακτήρων με μία διαφορετική αισθητική ή κάποιο λογοτεχνικό είδος. Στην περίπτωση του MARVEL 2099, για παράδειγμα, βλέπουμε το Marvel Universe να συναντά το cyberpunk, σε έναν κόσμο όπου οι ηπερήρωες βρίσκονται αντιμέτωποι με τις κολοσσιαίες εταιρίες που ελέγχουν τον πλανήτη.

Το MARVEL 2099 έκανε τον κύκλο του και εν τέλει, όταν οι πωλήσεις άρχισαν να πέφτουν, ολοκληρώθηκε με το one-shot MANIFEST DESTINY και την τελική μεταμόρφωση του κόσμου σε ουτοπία, αλλά το σκοτεινό μέλλον του 2099 συνεχίζει να εμφανίζεται κατα καιρούς σε διάφορα crossovers .

9. MARVEL NOIR (2009)

Σε παρόμοιο μήκος κύματος με το 2099 κινείται και το NOIR UNIVERSE. Αντί όμως για φουτουριστικές μητροπόλεις, εδώ έχουμε να κάνουμε με υπόκοσμο, gangsters και ποτοαπαγόρευση.

Τα mini-series του MARVEL NOIR κυκλοφόρησαν μεταξύ 2009 και 2010. Κάποιοι τίτλοι ήταν ικανοποιητικοί (X-MEN), κάποιοι φαίνονται λιγάκι pointless (ο DAREDEVIL δεν είναι έτσι κι αλλιώς αρκετά noir;), ενώ άλλοι μας έδωσαν ένα από τα πιο cool re-designings χαρακτήρα που έχουμε δει (ξέρετε για ποιον μιλάω. He does whatever a spider can.)

Πέρα όμως από την ποιότητα των ιστοριών, εν τέλει είναι η μαγευτική αισθητική αυτού του παράλληλου σύμπαντος που του εξασφαλίζει μια θέση στη λίστα.

8. WOLVERINE: OLD MAN LOGAN (2008)

Πολλά χρόνια προτού το HUNGER GAMES κάνει τη λέξη “δυστοπία” cool, τα superhero comics πειραματίζονταν με παράλληλα σύμπαντα όπου κάποιο γεγονός πήγε πάρα πολύ στραβά. Στο OLD MAN LOGAN, από την άλλη, ο Mark Millar αξιοποιεί το ταλέντο του στις gory και ελαφρώς καταθλιπτικές ιστορίες, δημιουργώντας ένα σύμπαν όπου τα πάντα πήγαν στραβά. Και όταν λέω τα πάντα, εννοώ ΤΑ ΠΑΝΤΑ.

Οι υπερήρωες είναι νεκροί, οι supervillains χώρισαν μεταξύ τους την Αμερική, τα moloids καταστρέφουν θεμέλια κτιρίων και βυθίζουν ολόκληρες πόλεις στο υπέδαφος και (I’m not kidding) ο Venom χρησιμοποιεί ως νέο του ξενιστή το σώμα ενός τυραννόσαυρου.

Το ταξίδι των γερασμένων Wolverine και Hawkeye στην δυστοπική Αμερική του OLD MAN LOGAN αποτελεί έναν πολύ ενδιαφέρον μετα-αποκαλυπτικό western, που προσγειώνει βίαια τους αναγνώστες στην πραγματικότητα, παρουσιάζοντας μια κατάληξη του κόσμου των υπερηρώων που, αν το σκεφτεί κανείς, βγάζει νόημα.

7. HOUSE OF M (2005)

Οι ιστορίες των X-MEN που πραγματεύονται παράλληλα σύμπαντα αρκούν για να γεμίσουν ένα BEST OF από μόνες τους, αλλά εμείς θα ασχοληθούμε με δύο.

Στο συγκεκριμένο event του Brian Michael Bendis, η Scarlet Witch δημιουργεί ένα timeline, όπου οι όροι μεταξύ μεταλλαγμένων και Homo Sapiens έχουν αντιστραφεί. Ο Brian Michael Bendis παρουσιάζει ένα πολύ ενδιαφέρον και καλογραμμένο event, στο οποίο οι X-MEN έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα “τι γίνεται αν το νέο σύμπαν αποδειχθεί καλύτερο από το πραγματικό;”

Μπορεί να ανήκει στην εκνευριστική κατηγορία των crossovers που “αλλάζουν για πάντα το Marvel Universe”, αλλά καταφέρνει παράλληλα να παρουσιάσει μία πολύ ικανοποιητική και ενδιφέρουσα εναλλακτική ιστορία.

6. DEADPOOL KILLOGY (2012)

Τι δουλειά έχει ένας τίτλος του Deadpool σ’ αυτή τη λίστα; Μισό λεπτό, θα σας εξηγήσω.

Το DEADPOOL KILLOGY είναι μια τριλογία γραμμένη από τον Cullen Bunn με πρωταγωνιστή τον Deadpool (duh!) και περιλαμβάνει τους τίτλους DEADPOOL KILLS THE MARVEL UNIVERSE, DEADPOOL KILLUSTRATED και DEADPOOL KILLS DEADPOOL. Το KILLOGY βασίζει την πλοκή του στο γεγονός πως ο “merc with a mouth” έχει πλήρη συναίσθηση του ότι είναι χαρακτήρας ενός comic αλλά, αντί να χρησιμοποιήσει αυτό το στοιχείο χιουμοριστικά, του δίνει μια πολύ πιο σκοτεινή τροπή. Συνειδητοποιώντας ότι τόσο αυτός, όσο και ολόκληρο το Marvel Universe βρίσκονται παγιδευμένοι σε έναν αέναο κύκλο θανάτων και αναστάσεων, με μόνο σκοπό την τέρψη των αναγνωστών, ο Deadpool αποφασίζει να αφανίσει το Marvel Universe. Όταν (spoiler alert) η επιτυχία του αποδεικνύεται μάταιη, προσπαθεί να σκοτώσει τους χαρακτήρες τις κλασικής λογοτεχνίας, οι οποίοι, σύμφωνα με το comic αποτέλεσαν τα αρχέτυπα στα οποία βασίστηκαν οι υπερήρωες, και εν τέλει έρχεται αντιμέτωπος με εκδοχές του εαυτού του από παράλληλα σύμπαντα.

5. DAYS OF FUTURE PAST (1981)

Αν πρόκειται να μιλήσουμε για παράλληλους κόσμους της ιστορίας των X-MEN θα ήταν αδύνατο να αφήσουμε απ’ έξω το DAYS OF FUTURE PAST.

Το DAYS OF FUTURE PAST μας μεταφέρει το σκοτεινό μέλλον του 2013 (!)  όπου οι περισσότεροι μεταλλαγμένοι κρατούνται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι εναπoμείναντες X-MEN στέλνουν την Kitty Pryde στο παρελθόν για να αποτρέψει το γεγονός που τους έφερε στην τωρινή κατάσταση.

Ο κόσμος του DAYS OF FUTURE PAST εμφανίστηκε σε αρκετούς X-τίτλους πέρα από την αρχική ιστορία των Claremont και Byrne, γεγονός που τον καθιστά ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα εναλλακτικά timelines της Marvel.

4. THE END (2003)

OK, καταλαβαίνω ότι πρόκειται για πολλούς τίτλους και όχι για έναν και ότι τυπικά δεν πρόκειται για παράλληλα σύμπαντα, αλλά για γεγονότα που πιθανόν να συμβούν κάποια στιγμή στο μέλλον, αλλά πρώτον “my article, my rules” και δεύτερον θα ήταν κρίμα να μην αναφερθούμε στα συγκεκριμένα one-shots, καθότι περιλαμβάνουν μερικές πολύ αξιόλογες ιστορίες.

Το THE END, λοιπόν, είναι μια σειρά από αυτοτελείς αφηγήσεις του θανάτου (ή του “τέλους”) των δημοφιλέστερων χαρακτήρων της Marvel. Είτε πρόκειται για τον Punisher και το τέλος του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου είτε για το φρικτό μέλλον του Hulk και τον παραλληλισμό του με τον μύθο του Προμηθέα, το THE END προσφέρει στους πρωταγωνιστές του αυτό που το continuity δεν πρόκειται να τους επιτρέψει, σκοτώνοντάς τους οριστικά και ολοκληρώνοντας τις ιστορίες τους.

Επίσης, η Marvel έχει εκδώσει και μερικές ιστορίες σχετικές με θανάτους ηρώων οι οποίες, για λόγους που δεν γνωρίζω, δε φέρουν τον τίτλο THE END, όπως το DAREDEVIL: END OF DAYS και το εξαιρετικό SILVER SURFER: REQUIEM.

3. MARVEL 1602 (2003)

It’s Neil Gaiman, everybody! Σοβαρά τώρα, πώς γίνεται να μην λατρέψεις τη δουλειά αυτού του ανθρώπου; Το 1602 μεταφέρει τους γνωστούς μας χαρακτήρες στον 17^ο αιώνα, επικεντρώνοντας τη δράση στην Αυλή της Βασίλισσας Ελισάβετ και αξιοποιώντας με ιδιαίτερα δημιουργικό τρόπο διάφορα ιστορικά γεγονότα της εποχής, όπως μεταξύ άλλων τις διαμάχες Αγγλίας και Σκωτίας, τη δράση της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης και τη χαμένη αποικία του Roanoke. Το δε γεγονός ότι η Ελισάβετ είχε όντως συγκεντρώσει μερικές πολύ ενδιαφέρουσες προσωπικότητες στην αυλή της (όχι υπερήρωες, αλλά close enough), κάνει τον συγκεκριμένο τίτλο ακόμη ενδιαφέροντα δίνοντάς του μια ιστορική “βαρύτητα”.

Το 1602 περιλαμβάνει μερικές από τις καλύτερες μεταφορές χαρακτήρων σε alternate universe, ταιριάζοντας τους πρωταγωνιστές του στην ιστορία και τον κόσμο του – κανείς, όμως, δε μοιάζει με άσκοπο cameo που υπάρχει απλώς ως reference.

2. ULTIMATE MARVEL (2000)

Έχοντας χάσει κατά κράτος από την DC/Vertigo κατά την διάρκεια των 90s, η Marvel μπήκε στην νέα χιλιετία σε πολύ κακή κατάσταση οικονομικά (αλλά, σύμφωνα με πολλούς, και από άποψη περιεχομένου).

Υπό αυτές τις συνθήκες, δημιουργήθηκε το ULTIMATE UNIVERSE, σε μια προσπάθεια να αυξηθούν οι πωλήσεις, ξεκινώντας την ιστορία από την αρχή και προσαρμόζοντας την στις απαιτήσεις της εποχής.

Για τους σχετικά νέους αναγνώστες η διαφορά μπορεί να μην φαίνεται σημαντική, καθότι το βασικό continuity (όχι, δε θα χρησιμοποιήσουμε τον όρο Earth-616) δανείστηκε σταδιακά πολλά στοιχεία από το ULTIMATE UNIVERSE, ενώ οι ακόμη πιο καινούργιοι, που αγόρασαν το πρώτο τους comic μετά την κινηματογραφική επιτυχία της Marvel, πιθανόν να μην καταλάβουν καν τη διαφορά.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μια αίσθηση ρεαλισμού στο ULTIMATE UNIVERSE, με τις πράξεις των πρωταγωνιστών και την ύπαρξη των υπερηρώων να έχουν πολύ πιο πιστευτές συνέπειες στον κόσμο, απ’ ότι στο κανονικό continuity της Marvel.

1. EARTH X (1999)

Από τη δημιουργία των Avengers μέχρι και σήμερα, η ιστορία της αντιπαλότητας των Marvel και DC μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: “Τι εξέδωσαν τώρα τελευταία οι άλλοι; Πούλησε; Ωραία, ας κάνουμε το ίδιο!”

Όταν, λοιπόν, η DC μας σύστησε στο δυσοίωνο μέλλον του KINGDOM COME, η Marvel χρησιμοποίησε αυτήν τη δοκιμασμένη στρατηγική και παρουσίασε το EARTH X από τους Alex Ross και Jim Krueger. Το αποτέλεσμα, όχι μόνο δεν έμοιαζε με φτηνή αντιγραφή, αλλά προσωπικά το συγκαταλέγω στις καλύτερες ιστορίες που έχει εκδώσει η Marvel.

Το EARTH X όχι μόνο παρουσιάζει μια ιστορία τεράστιων διαστάσεων, γραμμένη με τρόπο που κάνει το αναγνώστη να ενδιαφερθεί πραγματικά για την κατάληξη της, αλλά παράλληλα κλείνει και κάθε ανοιχτό subplot του Marvel Universe, ενοποιώντας όλα τα επιμέρους στοιχεία σε μια εννοιαία κοσμολογία. Οι Celestials, οι Asgardians, οι Inhumans, οι μεταλλαγμένοι, ο Galactus και ο Watcher, κάθε προηγουμένως ασύνδετο κομμάτι αυτού του σύμπαντος παίρνει θέση σε ένα μεγαλειώδες παζλ, που μπορεί άνετα να διαβαστεί και ως η τελευταία ιστορία του κόσμου της Marvel.