TOP 50 WRITERS: 50-41

50. Bryan Talbot
(1952, Μεγάλη Βρετανία)

Έχουμε ξανασυναντηθεί με τον κ. Talbot. Και δεν εννοώ μόνο προσωπικά – πράγμα το οποίο είχα την τιμή να μου συμβεί όταν ήταν εδώ, στο Comicdom Con Athens 2008 – αλλά και σε ένα ακόμα Top.

Αν με ρωτάτε, τον αδικεί αυτή η τελευταία θέση στο Top. Για μένα, ο Talbot είναι μία από τις πραγματικές μεγαλοφυΐες του χώρου, που τόλμησε να ανοίξει νέους δρόμους. Το storytelling του είναι πρωτοπόρο και μοναδικό. Και απαιτητικό. Πρέπει να δουλέψεις σκληρά για να προσπελάσεις την πυκνή του πλοκή, την ανατροπή όλων όσων ήξερες για την αφήγηση. Σε προκαλεί να δοκιμάσεις τα όρια της φαντασίας σου, της προσοχής σου. Ο δημιουργός του Luther Arkwright σε βυθίζει σε έναν χαοτικό κόσμο όλο ανατροπές, σε παρασύρει σε μια ονειρική, σκληρή αλληγορία της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, για να σε οδηγήσει σε έναν steampunk κόσμο με ανθρωπόμορφα κουνάβια.

Τίποτα δεν είναι απλό όταν κρατάς ένα έργο του Bryan Talbot στα χέρια σου. Όλα μπορούν να συμβούν. Και ένα είναι σίγουρο: όλα θα συμβούν.

(Βασιλεία Βαξεβάνη)

49. Doug Moench
(1948, ΗΠΑ)

Από το horror στο φανταστικό και από το φαντασιακό στο superhero, ο Doug Moench, με μία πλούσια και πολύμορφη καριέρα, αποδεικνύει πως ένας ταλαντούχος writer μπορεί να γράψει τα πάντα και να το κάνει καλά. Είτε πρόκειται για σκοτεινές ιστορίες τρόμου στα CREEPY και EERIE, είτε για μελοδραματικά all-time classics σε αρχετυπικούς υπερηρωικούς χαρακτήρες όπως ο Batman (π.χ. στο “Knightfall”), η δημιουργική γραφή του (με την πραγματική έννοια του όρου) βρίσκει πάντοτε τον τρόπο να συγκινήσει και να καθηλώσει την προσοχή και του πιο δύσκολου αναγνώστη, μεταφέροντάς τον με ασύγκριτη ευκολία στον δικό του, αληθοφανή μεν-πλασματικό δε, κόσμο.

Οι επιτυχημένες – ως προς το τελικό αποτέλεσμα – συνεργασίες του, με καλλιτέχνες που “διάβαζαν” τη διήγηση του Moench με τρομερή ευκολία, όπως ο Paul Gulacy στο MASTER OF KUNG-FU, ή ο Gene Colan και ο Kelley Jones στον Batman, μας έχουν δώσει μέχρι σήμερα μερικά από τα καλύτερα δείγματα του Μέσου, είτε αυτά ήταν εμπορικά, είτε όχι.

(Σπύρος Ευάγγελος Αρμένης)

48. John Wagner
(1949, Μεγάλη Βρετανία)

Αν ψάξει, έστω και λίγο, κανείς στην ιστορία των Βρετανικών comics, θα μείνει εντυπωσιασμένος από τον όγκο δουλειάς, τη συνέχεια και τη συνέπεια του John Wagner. Το εύρος της δουλειάς του ξεκινά από comics για κορίτσια, πολεμικά comics (ξεχωρίζει το DARKIE’S MOB), τρόμου (όπως τα MONSTER και THIRTEENTH FLOOR, που είχε κάνει για το SCREAM) και φτάνει μέχρι sci-fi (ROBO-HUNTER, ACE TRUCKING).

Ο Wagner δημιούργησε ένα σωρό εμβληματικούς χαρακτήρες/ιστορίες, που αποτελούν σημεία αναφοράς στα βρετανικά comics, όπως DOOMLORD, STRONTIUM DOG, BUTTON MAN, ενώ πέρασε και τον Ατλαντικό, με εξαιρετικά comics όπως το THE BOGIE MAN και το A HISTORY OF VIOLENCE. Και αν και αυτή η απαρίθμηση και μόνο ιστοριών είναι ικανή να προκαλεί ανατριχίλες, σε αυτά έρχεται να προστεθεί ένας από τους πιο σημαντικούς χαρακτήρες comics όλων των εποχών ο JUDGE DREDD μαζί με όλο τον κόσμο του.

Είτε μόνος, είτε μαζί με τον για χρόνια συνεργάτη του, Alan Grant, ο John Wagner, με το κοφτερό χιούμορ και την ασύγκριτη φαντασία του, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα απίστευτο πλήθος χαρακτήρων και ιστοριών, σηκώνοντας στους ώμους του ένα τεράστιο μέρος της ιστορίας των βρετανικών comics.

(Αριστείδης Κώτσης)

47. Howard Chaykin
(1950, ΗΠΑ)

O Howard Chaykin είναι ένας πολύ καταξιωμένος και συναρπαστικός δημιουργός comics. To 1978, γράφει και σχεδιάζει τον Cody Starbuck για την ανθολογία STAR REACH (έναν από τους πρώτους ανεξάρτητους τίτλους των 70s). Σε αυτό το comic, o Chaykin ερευνά πιο “ενήλικα” θέματα, πάντα με το σκεπτικό να μην ξεπεράσει τα όρια του Comics Code Authority. To 1982, εκδίδει, μέσω της First Comics, το AMERICAN FLAGG! , που θεωρείται από πολλούς ως ένα από τα καλύτερα genre-based comics των 80s.

To 1985, επανεισάγει τον Shadow στην DC comics και δημιουργεί την, ίσως, πιο προσωπική δουλειά του, με τίτλο TIME2. Ως αυθεντικός “auteur”, όλα αυτά τα χρόνια, οι ιστορίες του φιλοξένησαν πολλές από τις εμμονές, τους προβληματισμούς, και την εν γένει ματιά του στο κόσμο, στοιχεία είχαν την ευκαιρία να βγούν στην επιφάνεια με τρόπο σκανδαλιστικό και έντονο, στην περιβόητη σειρά ΒLACK KISS, της Vortex. Τη δεκαετία του 1990, θα δημιουργήσει τη μίνι-σειρά POWER AND GLORY για την Malibu Comics και λίγο αργότερα τη σειρά CYBERELLA (με σκιτσογράφο τον Don Cameron), για λογαριασμό του imprint της DC, Ηelix.

Κάποιες από τις πιο προσφατές δουλειές του είναι το graphic novel ΜΙGHTY LOVE, oι μίνι-σειρές CHALLENGERS OF THE UNKNOWN και CITY OF TOMORROW, ενώ το 2012 κυκλοφόρησε το BLACK KISS 2 (Image Comics).

(Μπίλλυ Πέτσης)

46. Robert Crumb
(1943, ΗΠΑ)

Αν και κοντά στο τέλος της λίστας, το όνομά του κατάφερε επάξια να μπει στο Top 50. Βασικός δημιουργός της αμερικάνικης underground σκηνής, και πατέρας των Fritz The Cat, ZAP COMIX και THE BOOK OF GENESIS, παράγει με ποιότητα από τα τέλη των 60s μέχρι σήμερα. Οι χαρακτηριστικές δουλειές του προκαλούν την κοινωνία και δημιουργούν αμφιλεγόμενες απόψεις, σατιρίζοντας χωρίς φόβο. Αν και ο Robert Crumb συνηθίζει να προσφέρει πολλές σκηνές σεξ, ναρκωτικών και ζωής στους δρόμους, τις χειρίζεται με δεξιότητα και ευαισθησία, και το αποτέλεσμα δεν υπάρχει απλά και μόνο για να προκαλέσει, μα και για να βάλει τον αναγνώστη σε συλλογισμό.

Το humor του είναι ρεαλιστικό και παρουσιάζει τα πράγματα όπως είναι, χωρίς συμβολισμούς και μεταφορές. Δε διστάζει να τα μιλήσει ξεκάθαρα ενάντια στην αστυνομία, στη θρησκεία, στον καθωσπρεπισμό. Κι αν η δουλειά του δε σας φαίνεται παρά ένα ακόμα βοτσαλάκι μέσα στο βουνό των σατιρικών και underground cartoons, αξίζει να σκεφτείτε ότι το πρώτο ZAP COMIX έκανε το ντεμπούτο του το 1968, και πουλιόταν στο δρόμο, με τα τεύχη του μέσα σε ένα καροτσάκι για μωρά, αντί πάνω σε ράφια. Αν αυτό δεν είναι ο ορισμός του underground, αγαπητοί αναγνώστες, ε, τότε ας κάψουμε τα λεξικά μας.

(Ιλάειρα Μισιρλιάδη)

45. Dave Sim
(1956, Καναδάς)

Μισογύνης. Ισχυρογνώμων. Γεροπαράξενος. Θα μπορούσα να αναφέρω όλα τα αρνητικά κοσμητικά επίθετα που έχουν χρησιμοποιήσει για τον Dave Sim και να βγάλω την υποχρέωση αυτού του κειμένου. Αλλά δε θα το κάνω. Γιατί, ακόμη κι αν το καθένα από αυτά είναι αλήθεια, ο Dave Sim είναι ο άνθρωπος που μας έχει χαρίσει κάποιες εκπληκτικές ιστορίες, τα τελευταία 40 χρόνια περίπου.

Γιατί να σταθεί κανείς σε οτιδήποτε άλλο, άλλωστε; Ας σταθεί στο CEREBUS, τη μακροβιέστερη indie σειρά στην Ιστορία του Μέσου, που ξεκίνησε ως παρωδία του CONAN, για να καταλήξει σε ένα ολοκληρωμένο χρονικό, με κοινωνικές, πολιτικές, θρησκευτικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις, που ντροπιάζουν κάθε επίδοξο αναλυτή. Ένα χρονικό που ποτέ δεν έγινε περισσότερο abstract απ’ όσο του επέτρεψε ο ίδιος και το οποίο συνδυάζει όλα τα παραπάνω με τις συγγραφικές εμμονές του Sim, το πανταχού παρόν χιούμορ και την προσωπική σφραγίδα του δημιουργού του.

Και τα 300 αυτά τεύχη αποτέλεσαν μόνο την αρχή, προσφέροντας στον Sim την ευκαιρία να διαφοροποιηθεί, όπως επιθυμεί. Οι φριχτές εικόνες του JUDENHASS, άλλωστε, και το χαρμάνι σάτιρας και αγάπης προς τα κλασικά strips του παρελθόντος, που χαρακτήριζαν το GLAMOURPUSS, μας δείχνουν το εύρος των ικανοτήτων του, μέσα από το φίλτρο της έντονης προσωπικότητάς του.

(Θωμάς Παπαδημητρόπουλος)

44. Enki Bilal
(1951, Γαλλία)

Να σας πω την αλήθεια μου, όταν σκέφτομαι τον Bilal, στο μυαλό μου έρχονται πρώτα οι καταπληκτικές εικόνες που έχει σχεδιάσει στο παρελθόν αυτός ο μεγάλος δημιουργός και έπειτα οι ίδιες οι ιστορίες που τις πλαισιώνουν. Θα ήταν, όμως, άδικο να μη σταθούμε και να θαυμάσουμε, από ασφαλή απόσταση, τις κλειστοφοβικές sci-fi ελεγείες που μας χάρισε, με ναυαρχίδα, φυσικά, το NIKOPOL TRILOGY. Τα έργα του έχουν κινηματογραφική ροή, δυνατή σκηνοθεσία και πολλές κοινωνιολογικές και ψυχολογικές αναφορές.

Η ομορφιά των comics του Bilal βρίσκεται στο μαγικό πάντρεμα εικαστικού και γραπτού λόγου. Ένας πραγματικός διανοούμενος των comics, από τους μεγάλους της Βελγο-γαλλικής σχολής. Μη διστάσετε να βυθιστείτε στους φανταστικούς κόσμους του. Έτσι και μπείτε, το ταξίδι είναι δίχως επιστροφή… Μία δοκιμή θα σας πείσει!

(Αντωνής Σουβατζής)

43. Craig Thompson
(1975, ΗΠΑ)

Τον έμαθα πριν από 8 χρόνια περίπου, μέσα από την πολύ προσωπική του “κατάθεση ψυχής”, το αυτοβιογραφικό BLANKETS. Aπό τότε, έχω διαβάσει όλες τις κυκλοφορίες του. Αναμφισβήτητα, έχει βρει τη χρυσή τομή στο συνδυασμό του εκάστοτε σεναρίου με το εκπληκτικό του σχέδιο, κάτι ακατόρθωτο για πολλούς δημιουργούς, ώστε κάθε φορά να με εκπλήσσει με την αστείρευτη δημιουργικότητά του και την μεγάλη ποικιλία στη θεματολογία του .

Η θεματολογία ξεκινά από τη, φαινομενικά παιδική και παραμυθένια περιπέτεια του Chunky Rice, που εξάρει την αξία της φιλίας. Συνεχίζει με την εξιστόρηση της παιδικής του ηλικίας και ωρίμανσης στα πλαίσια της αυστηρής και θρησκόληπτης οικογένειάς του. Ύστερα, μετατρέπεται σε ένα ασυνήθιστο οδοιπορικό-ημερολόγιο ταξιδίου. Προχωρά στην εκπλήρωση μια προσωπικής επιθυμίας του, με μια απόπειρά του για την κατανόηση του ισλαμικού πολιτισμού, μέσω της σύνθεσης μιας μυθοπλαστικής και παραμυθένιας ιστορίας με αρκετές οριενταλιστικές επιρροές, τόσο από το Κοράνι όσο και από τις 1000 και 1 νύχτες, με επίκεντρο μια παράδοξη ιστορία αγάπης.

Καταλήγει με την πολυαναμενόμενη κυκλοφορία του SPACE DUMPLINS, μέσα στο 2015, το νέο sci-fi εγχείρημα του για το οποίο δεν αποκαλύπτει πολλά, αλλά από τα panels που δημοσίευσε στο blog του, είμαι σίγουρη ότι θα μας καταπλήξει.

(Μαρία Κόζαρη Μελά)

42. Jeff Smith
(1960, ΗΠΑ)

Αρκετά γνωστός cartoonist από την self-published σειρά ΒΟΝΕ, ένα πολυβραβευμένο comic, το οποίο είναι πολύ αγαπημένο για πολλούς λόγους. Εδώ, βέβαια, θα εστιάσουμε μόνο σε έναν – το σενάριο. Όχι, όμως, μόνο για αυτή την σειρά – έχει κάνει και άλλες δουλειές ο άνθρωπος – αλλά γενικά για τις συγγραφικές ικανότητές του. Μπορεί να μη δημιουργεί σενάρια που να φτάνουν σε βάθος χιλίων μέτρων, αλλά παραμένει υπερβολικά ευχάριστος στα γραπτά του, καθώς και καθόλου προβλέψιμος. Έχει την ικανότητα να δημιουργεί ολόκληρους κόσμους (η φαντασία στο ζενίθ!), αρκετά περίεργους ώστε να είναι και αρκετά ενδιαφέροντες.

Κυρίαρχο στοιχείο του είναι οι διάλογοι, αλλά δεν περιορίζεται μόνο εκεί. Όπως όλοι οι σπουδαίοι δημιοτργοί εξελίσσονται και δοκιμάζουν καινούρια πράματα, έτσι και ο Jeff Smith, καταπιάνεται τα τελευταία χρόνια και με έργα λιγότερο “φανταστικά” και “παιδικά”. Και ρίχνει και διάβασμα – δεν περιορίζεται σε απλά πράγματα μόνο.

Γενικά, δημιουργεί πλέον ελαφρώς “εξωπραγματικές” καταστάσεις, τις οποίες παρουσιάζει αξιοπρεπέστατα και εμπνευσμένα και αυτός είναι, πιστεύω, ένας από τους λόγους που βρίσκεται εδώ. Ναι, και το BONE.

(Αλεξάνδρα Καλεσοπούλου)

41. Jim Starlin
(1949, ΗΠΑ)

Έγινε γνωστός για την φιλόδοξη προσέγγιση του στη space opera, την εμμονή του με τον θάνατο, ως έννοια αλλά και ως θηλυκή προσωποποίηση, δομώντας μεγαλεπήβολα σενάρια που ήθελαν το εκάστοτε χάρτινο σύμπαν να κινδυνεύει συθέμελα, έχοντας όμως βαθιά ανθρώπινες βάσεις. Το cosmic στοιχείο δεν ήταν αυτοσκοπός, αλλά μια δίοδος έκφρασης των ανησυχιών του, μπολιάζοντας το με θέματα υπαρξιακά και ψυχολογικά, και διατηρώντας μια φιλοσοφική διάθεση, στο σημείο που επέτρεπαν τόσο το είδος που υπηρετούσε, όσο και η εποχή στην οποία εκδόθηκαν οι ιστορίες αυτές.

Οι χαρακτήρες του Jim Starlin μπορεί να είχαν δυνάμεις και ικανότητες που κατά πολύ ξεπερνούσαν, όχι μόνο αυτές των κοινών θνητών, αλλά ακόμα και του μέσου superhero, διατηρούσαν, όμως, πάντοτε ανθρώπινες ανησυχίες, προβληματισμούς και, κυρίως, αδυναμίες. Αναβάθμισε τους ήδη υπάρχοντες Captain Marvel και Warlock, προσφέροντας κλασσικές ιστορίες στα 70s, η κυριότερη προσφορά του, όμως, είναι η δημιουργία του Thanos, ενός από τους πιο εντυπωσιακούς villains της Marvel.

(Γιώργος Χατζηκωστής)