TOP 50 WRITERS: 1. Alan Moore

(1953, M. Βρετανία)

Κάντε μου μια χάρη. Προσπαθήστε να προσποιηθείτε, έστω για λίγο, ότι σας εκπλήσσει το καπάρωμα της πρώτης θέσης του φετινού μας Top από τον Alan Moore. Το ξέρω ότι είναι δύσκολο, ειδικά την στιγμή που η σχέση αυτή αγάπης και εκτίμησης δεν είναι δυνατόν να κρυφτεί. Ένα ολόκληρο Top 10 του είχαμε αφιερώσει! Ακολουθήστε το link, διαβάστε τα κείμενα, και μετά, εφόσον και εάν έχετε την διάθεση, επιστρέψτε εδώ, σε ένα κείμενο που ακροβατεί μεταξύ αμηχανίας, διεκπεραίωσης και αγνού οπαδισμού, αγνοώντας το πώς θα μπορέσει να βρει μια ισορροπία.

Αμηχανία, γιατί πρέπει να βρω τις κατάλληλες λέξεις, ικανές να υποστηρίξουν την επιλογή αυτή, και διεκπεραίωση, γιατί θεωρώ ότι όσα είναι να ειπωθούν για τον Alan Moore και το έργο του έχουν ήδη καταχωρηθεί στην ιστορία από ανθρώπους με καλύτερη χρήση του γραπτού λόγου από εμένα. Οπότε, μένω με το οπαδιλίκι, που όσο άσχημο κι αν είναι ως έννοια, αυτό ίσως μπορέσει τελικά μπορεί να δώσει μια κάποια άποψη σε αυτό το κείμενο.

Ο Alan Moore ήταν από τους λίγους συγγραφείς του χώρου που με εντυπωσίασαν από την πρώτη φορά που έβαλα κάτω comic που έφερε την υπογραφή του και που μόλις είχα διαβάσει. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το comic αυτό ήταν το SPAWN #8, φρέσκο-φρέσκο από ένα περίπτερο της ευρύτερης περιοχής που είχα μεγαλώσει. Σήμερα, σίγουρα δε θεωρείται μια από τις κορυφές της καριέρας του – περισσότερο υποσημείωση θυμίζει μάλλον – είχε όμως κάτι το διαφορετικό. Ιδέες ενδιαφέρουσες και έξυπνες, εντός ενός δομημένου σεναρίου, χιούμορ μαύρης απόχρωσης και διάλογοι που κυλούν άνετα, δίχως να καταφεύγουν σε φανταχτερά κόλπα εντυπωσιασμού.

Βέβαια, μιας και αυτό είχε γίνει πριν από δυο ολόκληρες δεκαετίες και κάτι ψιλά, οι πληροφορίες που είχα για τον Moore ήταν ελάχιστες. Για την ακρίβεια, το μόνο που γνώριζα ήταν ότι θεωρούταν συγγραφέας θρύλος, βρετανικής καταγωγής, με έργο που κατέληγε είτε σε κορυφές BEST OF είτε σε Κωστοπουλέικες λίστες, τύπου “comics που πρέπει να διαβάσεις πριν πεθάνεις”. Δύσκολες εποχές, internet δεν υπήρχε, το WIZARD ενδιαφερόταν για άλλα πράγματα, οπότε κάπως είχε αποκτήσει έναν αέρα αναζήτησης απόκρυφης γνώσης και στόχου για κατάκτηση.

Και αυτή δεν άργησε να έρθει. Tο THE KILLING JOKE επαναπροσδιόρισε τον Joker και την σχέση του με τον Batman, ενώ το παιδί ενός Θατσερικού εφιάλτη, το V FOR VENDETTA, παραμένει ανησυχητικά επίκαιρο μέχρι στις ημέρες μας, αν και μάλλον με διαστρεβλωμένη αντίληψη. Στο SWAMP THING κατάφερε, διαγράφοντας τα όσα είχαν προηγηθεί, να δώσει νέα ζωή σε έναν μικρής σημασία μέχρι τότε τίτλο, τακτική που είχε ακολουθήσει και στο MIRACLEMAN (ή MARVELMAN), ένα μεγάλο κεφάλαιο στην αποδόμηση των superhero comics, που την συνέχισε φυσικά στο WATCHMEN. Το comic παραμένει ένα από τα πιο ισχυρά σοκ που έχω δεχθεί ποτέ ως αναγνώστης. Ακόμα θυμάμαι τον εαυτό μου, που μόλις το είχε διαβάσει σχεδόν μονορούφι σε ένα απόγευμα, να κρατάει ένα τεύχος ROBIN των Dixon/Wieringo, διερωτώμενος για το τι ακριβώς μπορεί να του προσφέρει πλέον ως ανάγνωσμα. Έμοιαζε πολύ λίγο.

Θα μπορούσα να συνεχίσω, κάνοντας μόνο παράθεση αγαπημένων τίτλων με σύντομο σχολιασμό, αλλά δεν θα ήθελα να το συνεχίσω αυτό, ακόμα και αν λείπουν πολλά ηχηρά ονόματα από την προηγούμενη παράγραφο. Εξάλλου, ως Comicdom έχουμε φροντίσει για την ενημέρωση σας, γεγονός που μου επιτρέπει την διατήρηση ενός πιο προσωπικού τόνου στο κείμενο αυτό, εκμεταλλευόμενος το έργο ενός άλλου συντάκτη.

Ένας ισχυρισμός που τον ακολουθεί εδώ και πολλά χρόνια, είναι ότι άλλαξε τα comics. Μεγαλεπήβολη δήλωση η παρακάτω, που σίγουρα φαίνεται ωραία ως λεζάντα, αλλά αμφιβάλλω για το κατά πόσο μπορεί να αντέξει το ίδιο της το βάρος. Σε καμία περίπτωση, δε σημαίνει ότι η συνεισφορά του δεν ήταν απίστευτα σημαντική, μιας και το έργο του στην δεκαετία του ’80 μας πρόσφερε μερικά από τα πιο καλογραμμένα mainstream comics, που επηρέασαν με ποικίλους σωστούς και λάθος τρόπους, ενώ και η επόμενη δεκαετία έχει να αναδείξει από αξιόλογες μέχρι εξαιρετικές δουλειές που φέρουν την υπογραφή του.

Αυτό, όμως, που σίγουρα γνωρίζω, είναι ότι τα comics του Moore, είτε μιλάμε για μια μικρή 2000AD ιστορία είτε για το πιο προσωπικό και δυσπρόσιτο FROM HELL, με βελτίωσαν ως αναγνώστη. Με ανάγκασαν να απαιτώ τα comics που διαβάζω να είναι πιο έξυπνα και φιλόδοξα και να κρίνω πιο αυστηρά τη μετριότητα, φυσικά και του ίδιου του Moore (όχι, σίγουρα δεν έχει το αλάθητο) αναπτύσσοντας αισθητικό κριτήριο. Έγιναν μέτρο σύγκρισης και εντάχθηκαν στους παράγοντες μεταλλαγής της αντίληψης μου. Για αυτό και μόνο, μπορώ να πω ότι τον ευχαριστώ που αποφάσισε να ακολουθήσει την δημιουργικότητα του, αποφεύγοντας μια ζωή μέσα σε αδιέξοδα επαγγέλματα. Αν η Τέχνη, μεταξύ των άλλων, υπάρχει για να μας βελτιώσει ως ανθρώπους, η συνεισφορά του Alan Moore ήταν σημαντική στη ζωή μου. Και ίσως να υπάρχουν και άλλοι σαν εμένα εκεί έξω.

(Γιώργος Χατζηκωστής)