TOP 50 ARTISTS: 1. Will Eisner

Φτάσαμε στην κορυφή του Top των κορυφαίων comic artists όλων των εποχών και όσο θολό μου έμοιαζε αρχικά το τοπίο για το ποιος θα βρίσκεται εκεί, άλλο τόσο εμφατικά ήταν τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας των συντακτών του Comicdom.gr που τοποθετούν στην κορυφαία θέση έναν από τους μεγαλύτερους και επιδραστικότερους δημιουργούς του Mέσου: τον Will Eisner.

Είναι, βέβαια, σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσεις το ρόλο του writer και του artist σε έναν τόσο μεγάλο δημιουργό comics. Είναι τόσο στενά συνδεδεμένοι οι δύο ρόλοι και λειτουργούν τόσο συμπληρωματικά, που το ένα χωρίς το άλλο μοιάζει λειψό (άλλωστε, ο Eisner βρέθηκε και στην ένατη θέση της λίστας με τους κορυφαίους writers). Στην περίπτωση, όμως, του Eisner, είναι ξεκάθαρο πως η εικόνα είναι η δύναμη που σηκώνει τον κύριο όγκο του έργου. Η δράση και η πλοκή δε μένουν σε δεύτερο ρόλο, αλλά η εικόνα είναι αυτή που τις κινεί και που τους δίνει την ώθηση για να εξελιχτούν. Αυτό, βέβαια, φαίνεται πολύ εύκολο για κάποιο δημιουργό που έχει τόση άνεση στο να απεικονίζει την κίνηση, τα συναισθήματα, και τις προθέσεις στην κάθε φιγούρα που δημιουργεί.

Από τις πρώτες του ιστορίες στο SPIRIT, ο Eisner έρχεται για να μας εντυπωσιάσει με τις σχεδιαστικές του ικανότητες. Εχει αντιληφθεί την τεράστια δύναμη που έχει το splash page (ίσως για πρώτη φορά στην Ιστορία των comics καταλαβαίνει κανείς τη δυναμική του) και την εκμεταλλεύεται. Η ιδιοφυία του Eisner αποκαλύπτεται στις αναπάντεχες και ευφυείς “γωνίες λήψης”, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο οι φιγούρες είχαν την τάση να ξεφεύγουνα από τα panels. Οι έντονες και πρωτοποριακές σκιές είναι υπεύθυνες για μια έντονη noir ατμόσφαιρα κα ιδημιούργησαν “σχολή”, στην οποία “φοίτησαν” πολλοί μεταγνέστεροι δημιουργοί.

Δε μπορεί κανείς, βέβαια, να μην αναφέρει ούτε τις υπέροχες, ιδιαίτερα δυναμικές και εντυπωσιακές γυναικείες μορφές που δημιούργησε ο Eisner ούτε τους αλησμόνητους χαρακτήρες, αλλά ούτε και τον τρόπο με τον οποίο το background κατάφερνε συχνά να γίνεται ο πρωταγωνιστής των εικόνων. Τα τοπία και οι απεικονίσεις της πόλης είναι αξεπέραστα και ο τρόπος με τον οποίο λέξεις αποτυπώνονται μέσα στις εικόνες, είτε σαν ένα κτίριο με παράξενη μορφή είτε σαν ένα παιχνίδισμα του νερού, είναι μοναδικός και αποτελεί σήμα κατατεθέν του δημιουργού. Όλα αυτά αποτελούν ανεπανάληπτα στοιχεία, καθένα από τα οποία σίγουρα θα μπορούσαν να αποτελούν θέμα ξεχωριστών κειμένων.

Βέβαια, όλες οι καινοτομίες που εισήγαγε ο Eisner (μαζί με όσες άλλες θα εισήγαγε τα επόμενα χρόνια) βρήκαν ακόμα μεγαλύτερη εφαρμογή στην εποχή που εγκαινίασε το A CONTRACT WITH GOD . Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί σημείο αναφοράς, όχι μόνο στο έργο του Eisner, αλλά και στην Ιστορία των comics γενικότερα. Ευφυέστατες συνθέσεις των panels που δημιουργούν σελίδες που θα ήταν μάλλον αδύνατο να μπορούσε κανείς μέχρι τότε να φανταστεί. Εικόνες που αποκαλύπτουν όχι μόνο τον χαρακτήρα και την ψυχοσύνθεση των ηρώων, αλλά και αποπνέουν την ατμόσφαιρα και την ουσία της ίδιας της πόλης και γειτονιάς που απεικονίζουν. Τα πλαίσια γύρω από τα panels “πήγαν περίπατο”, οι μορφές απέκτησαν νέα επίπεδα ελευθερίας, δυναμικής και εκφραστικότητας, το lettering έγινε περισσότερο από ποτέ αναπόσπαστο τμήμα του artwork και ο Will Eisner εγκαινίασε μια νέα εποχή για τα comics.

Η εμπειρία και το μοναδικό όραμα του Eisner αποτυπώνεται με έντονο μοναδικό τρόπο στα comics του, αλλά και στα βιβλία του, όπως το COMICS AND SEQUENTIAL ART, που για πολλούς αποτελούν το κορυφαίο εγχειρίδιο της Τέχνης των comics. Ο Eisner αποδομεί τον τρόπο με τον οποίο τα comics λειτουργούν και καταφέρνει να μιλά με μεγάλη λεπτομέρεια, δίνοντας αξεπέραστα μαθήματα στις επόμενες γενιές δημιουργών.

Σε λίγες ημέρες, κλείνουν δέκα χρόνια από τότε που ο Eisner άφησε την τελευταία του πνοή. Το έργο του, όμως, συνεχίζει να είναι φρέσκο και πρωτοποριακό και σήμερα και να αποτελεί “μάθημα” για δημιουργούς και απόλαυση για τους αναγνώστες. Μέσα στις επτά δεκαετίες της καριέρας του, ο Eisner δε σταμάτησε να δοκιμάζει νέα πράγματα, να ανοίγει νέους δρόμους και να διευρύνει το τι είναι και πώς μπορεί να λειτουργήσουν τα comics.

(Αριστείδης Κώτσης)