TOP SHELVES: WE3

Writer: Grant Morrison
Artist: Frank Quitely
DC Comics (Vertigo)

Πριν ξεκινήσω, να ξεκαθαρίσω κάτι: Από λίγο Morrison που έχω διαβάσει, δεν μου αρέσει. Όταν βγήκε το WE3, αυτό που σκέφτηκα ήταν ότι Morrison με ζωάκια δεν θα μου ταίριαζε καθόλου. Μέχρι που κάποια editor, σε ένα άλλο comic που διάβαζα εκείνη την εποχή, είπε τις τέσσερις μαγικές λέξεις:

“You Gotta Read This!”

And read I did… κι έμεινα άφωνος. Η ιστορία, με λίγα λόγια, είναι η περιπέτεια τριών κυβερνοργανικών (cybernetic) κατοικίδιων, τα οποία δραπετεύουν από τη στρατιωτική βάση που τα έφτιαξε, για να γλιτώσουν την “απενεργοποίηση”. Εκ πρώτης όψεως τίποτα σπουδαίο ή πολύ διαφορετικό. Όμως, η υπόθεση έχει πολύ “ψωμί”…

Παρεμπιπτόντως, είναι γνωστό συγγραφικό τέχνασμα η χρήση του μη ανθρώπινου στοιχείου (τερατώδους ή, απλά, ζωώδους) ως έμμεσο προσδιορισμό του τι είναι άνθρωπος.

Το αφηγηματικό αριστούργημα φαίνεται από την αρχή, με τη σταδιακή εμφάνιση των πρωταγωνιστών της ιστορίας. Το πως προσδιορίζεται η μορφή και ο τρόπος λειτουργίας τους σιγά-σιγά. Στην ίδια κατηγορία είναι και η μερική παρουσίαση, αρχικά, των προσώπων. Κυριολεκτικά αποπροσωποποιεί τους ανθρώπους, κάνοντάς τους μέσα, αντικείμενα της αφήγησης και όχι κύριο θέμα.

Το WE3 είναι μια ιστορία (αυτο)προσδιορισμού. Θέτει ερωτήματα για την παρέμβαση του ανθρώπου στη φύση. Δείχνει υπό ποιες συνθήκες το ίδιο πράγμα (ή ζώο) μπορεί να είναι φίλος ή εχθρός του ανθρώπου. Και, τελικά πραγματεύεται τον ορισμό της ίδιας της ανθρωπιάς.

Ιδιαίτερη μνεία χρειάζεται ο τρόπος παρουσίασης της ομιλίας των πλασμάτων. Προσωπικά, τον θεωρώ ιδιοφυή. Οι διάλογοί τους καταφέρνουν να δέσουν ταυτόχρονα τρία διαφορετικά χαρακτηριστικά. Πρώτον, είναι στοιχειώδεις, αντιπροσωπεύοντας τη ζωώδη νοημοσύνη τους. Δεύτερον, είναι κωδικοποιημένοι, δείχνοντας την τεχνολογική διαδικασία πραγμάτωσής τους. Δεν παύουν, όμως, ποτέ να είναι μεστοί νοηματικά για να τους κατανοεί ο αναγνώστης.

Για το σχέδιο, τα λόγια περιττεύουν. Τα πολλαπλού επιπέδου νοήματα, που θέλει να μεταδώσει ο Morrison, αποδίδονται με εξαιρετικό τρόπο και η αψεγάδιαστη συνεργασία του με τον Quitely αντηχεί σε ολόκληρο το έργο. Ανεξαρτήτως αυτού, η δουλειά του Frank είναι από πολλές απόψεις ολοκληρωμένη. “Γεμάτο” σχέδιο, με πάμπολλες λεπτομέρειες και έναν ρεαλισμό και κίνηση που μόνο κινηματογραφικά θα μπορούσαν να θεωρηθούν. Θα ήμουν υπερβολικός αν μιλούσα για “Quitelεια αρτιότητα σχεδίου” (ή, απλά “Quiτέλειο σχέδιο”);

Το WE3 είναι από τα λίγα comics που καταφέρνουν να με συγκινούν. Ειδικά, εκεί που η γιατρός λέει στο σκύλο: “U. R. BANDIT” ανατριχιάζω με τον απελευθερωτικό επαναπροσδιορισμό του σκύλου ως σύντροφο του ανθρώπου και όχι, πλέον, όπλου.

Επαναλαμβάνω ότι δεν συμπαθώ τον Morrison. Το WE3, όμως, μπορεί να θεωρηθεί επιτομή της Ένατης Τέχνης, ως “sequential art”. Όχι μόνο η κάθε εικόνα σού δίνει το δικό της νόημα, αλλά, το σημαντικότερο, η αλληλουχία αυτών των εικόνων δίνει κάτι το διαφορετικό, ευρύτερο και πιο ολοκληρωμένο.