STRANGE FRUIT #1
Writers: Mark Waid & J.G. Jones
Artist: J.G. Jones
Boom! Studios
To STRANGE FRUIT, ένα comic του 2015, δημιουργημένο από δύο λευκούς Αμερικάνους, μιλά για τον ρατσισμό εναντίον των μαύρων, το 1927, στον Αμερικάνικο Νότο. Ο τίτλος του είναι αναφορά σε ένα πασίγνωστο τραγούδι σταθμό στην “μαύρη ιστορία” των Η.Π.Α., με μακάβριες αναφορές απαγχονισμών, και φιλοξενεί έναν μαύρο, γυμνό – κατά τα φαινόμενα – μουγκό Superman, την KKK, ρόπαλα, σχοινιά, hillbilies και λοιπά. Από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, λοιπόν, με το προνόμιο της απόστασης (μεταξύ άλλων προνομίων), ακολουθεί ένα review του comic, που δεν θα προσμετρήσει το πόσο προσβλητικό μπορεί να υπήρξε το συγκεκριμένο τεύχος για ορισμένες μειονότητες, γιατί η μαμά μας έμαθε να μην μιλάμε για πράγματα που δεν γνωρίζουμε/δεν καταλαβαίνουμε.
Βασικά, λίγα πράγματα απομένουν στην πλοκή του πρώτου τεύχους που δεν κατάφερα να αποκαλύψω στην εισαγωγή. Για μια “σύντομη” επανάληψη της περίληψης: Μία πόλη στις όχθες του Μισισσίπι, το 1927, κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αφού ο ποταμός είναι έτοιμος να πλημμυρίσει και να την καταπιεί ολόκληρη, όπως συνέβη ήδη και σε άλλες πόλεις στην πορεία του. Κάποιοι λευκοί άντρες (οι hillbillies που λέγαμε) αποφασίζουν ότι το λογικό είναι να “απαγάγουν”, ή να επιστρατεύσουν, ή να εξαναγκάσουν (όπως θέλει το λέει κανείς) τους μαύρους εργάτες της περιοχής, για να κάνουν τη δουλειά, εισβάλλοντας σε ένα “Colored Cafe” με ρόπαλα και όπλα. Εκεί συναντούν τον Sonny, έναν “πολιτικοποιημένο” νεαρό, τον οποίο έχουν βάλει στο μάτι και ξεχνάνε ότι τα παιδιά τους και το βιός τους είναι έτοιμα να σκεπαστούν από τα νερά του ποταμού, βάζουν τις λευκές κουκουλίτσες τους και τον κυνηγούν για να τον χρησιμοποιήσουν για διακόσμηση στις βελανιδιές τους (sic). Πάνω που είναι έτοιμοι να τον πιάσουν, εμφανίζεται από το πουθενά ένας τεράστιος, γυμνός (επίσης μαύρος) τύπος, ο οποίος δεν δείχνει να καταλαβαίνει ακριβώς τι συμβαίνει, ή να υπερασπίζεται τον Sonny επί τούτου, παρά μόνο να αντιδρά αντανακλαστικά στην επίθεση που δέχεται με τις badass υπερδυνάμεις του.
Για το σενάριο, επίσης λίγα πράγματα απομένουν να σχολιαστούν. Η κριτική εναντίον του ρατσισμού κατά των μαύρων είναι ειλικρινής, αλλά ρηχή κατά τόπους – πέρα από τον Sonny όλοι οι μαύροι χαρακτήρες είναι βουβοί και η συζήτηση περί δικαιωμάτων των μαύρων γίνεται μεταξύ λευκών. Αυτό ίσως είναι ακριβές ιστορικά, ίσως όμως και απλοϊκό, και όπως και να ‘χει στον σύγχρονο αναγνώστη κάπου “κλωτσάει”. Ακόμη, η απεικόνιση των μελών της ΚΚΚ ως ηλίθιων, επίσης ίσως ιστορικά να έχει υπόσταση, και ηθικά να δικαιώνει, αλλά κάπου ίσως να δίνει μια εντύπωση πως η απειλή που έθετε η ΚΚΚ για την κοινωνία και κυρίως για τις ανθρώπινες ζωές, να μην ήταν και τόσο φοβερή, ακόμα και αν κράταγαν όπλα, ρόπαλα και σκοινιά. Παρ’ όλη την αθωότητα με την οποία προσεγγίζεται το θέμα του ρατσισμού, ομολογουμένως, το γεγονός ότι ο μαύρος Superman κατεβαίνει στη γη την περίοδο που γεννιόταν και ο γνωστότερος υπερήρωας όλων των εποχών, και αντιμετωπίζει την ΚΚΚ, αποκαλύπτει μια εντυπωσιακή αντίθεση της αμερικανικής κοινωνίας.
Το σχέδιο του J.G. Jones είναι απλά εκθαμβωτικό. Κάθε panel είναι ένας πίνακας που άνετα θα έβαζες στον τοίχο του σαλονιού σου (αν το σαλόνι σου, βέβαια, ήταν τεράστιο και με τα έπιπλά του ταίριαζαν σκηνές από τις πιο ντροπιαστικές περιόδους της ανθρωπότητας). Οι συνθέσεις των panels είναι πολύ δημιουργικές αφηγηματικά και δυνατές. Το μόνο που μπορεί να καταλογίσει κανείς στο storytelling του Jones είναι ότι οι φιγούρες των ανθρώπων είναι άκαμπτες και ακίνητες, όχι απλά σαν φωτογραφίες, αλλά σαν κούκλες που τις έχεις βάλει να αναπαραστήσουν κάποια χοντρικά ανθρώπινη πόζα.
Το STRANGE FRUIT #1 είναι περίεργα ελκυστικό και όμορφο. Η ιστορία που αφηγείται είναι ανατριχιαστική και εντυπωσιακή, χωρίς όμως εξάρσεις και ακρότητες, παρ’ ότι σε κάνει να αισθάνεσαι άσχημα για το είδος σου (δίποδο με αντικριστούς αντίχειρες and all).Ένα γενικά challenging ανάγνωσμα, που σε κρατάει παρά τα ελαττώματα του.
