Δημοκρατία

Τελευταία, έχω πρόβλημα συγκέντρωσης. Οτιδήποτε διαρκεί πάνω από 20 λεπτά ή με κοιμίζει ή με κουράζει, αναγκάζοντάς με να το σταματήσω (OK, τώρα βλέπω κάποιες προφανείς εξαιρέσεις σε αυτό…). Όταν, παρ’ ελπίδα, βρίσκεται κάτι που θα με τραβήξει και θα με κρατήσει, ο ενθουσιασμός μου είναι μεγάλος. Έτσι έγινε και με τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, το νέο άλμπουμ των Αβραάμ Κάουα και Αλέκου Παπαδάτου. Από τη στιγμή που το άνοιξα μέχρι και τη στιγμή που το έκλεισα, δεν ήταν παρά μερικές στιγμές, ή τουλάχιστον έτσι μου φάνηκε. Στην πραγματικότητα, έχω την εντύπωση πως πιο πολλή ώρα μου πήρε για να γράψω αυτό το review, παρά για να διαβάσω ολόκληρο το βιβλίο.

Ο συγγραφέας μάς τοποθετεί χρονικά λίγες στιγμές πριν από την έναρξη της μάχης του Μαραθώνα (ξέρετε, με τους Πέρσες, που είπε το ΟΧΙ ο Παλαιολόγος το 1821…), πίσω στο μακρινό 490 π.Χ., και, μέσα από τα μάτια του Λέανδρου, ενός ανώνυμου οπλίτη (aka άγνωστου στρατιώτη), μας δίνει μία “ανεπίσημη” (όπως αναφέρεται και στον επίλογο) προσέγγιση στα νηπιακά βήματα της περίφημης αθηναϊκής δημοκρατίας. Χρησιμοποιώντας την αφήγηση μέσα στην αφήγηση, ο Λέανδρος μας ταξιδεύει στα χρόνια του τυράννου Ιππάρχου, τότε που ο ίδιος ήταν ακόμα έφηβος. Ακολουθώντας τον Λέανδρο προς την ενηλικίωσή του, που έρχεται απότομα και απρόσμενα με τη δολοφονία του πατέρα του, βλέπουμε κομμάτια από τα γεγονότα που οδήγησαν στη δημιουργία της πρώτης Δημοκρατίας (ξέρετε, αυτό που όταν εμείς είχαμε δημοκρατία, εσείς βελανίδια κτλ., κτλ.), μέσα από τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη, μπλεγμένα με τη ζωή του φανταστικού μας χαρακτήρα. Η καταστροφή της πατρικής περιουσίας, τα χρόνια στο μαντείο, οι έρωτες, τα όνειρα και η προσωπική του επανάσταση, όλα γεγονότα που οδηγούν στο πεδίο της μάχης, ενάντια στους Πέρσες του Δαρείου.

Κρατώντας ίσες αποστάσεις από την ιστορική ακρίβεια και τη φανταστική αφήγηση, ο δημιουργός μας μεταφέρει με τρόπο κάπως αντισυμβατικό στα χρόνια της κλασικής Αθήνας. Βάζοντας “σύγχρονη” λαλιά στα στόματα των ηρώων, αποφεύγοντας τους αρχαϊκούς εντυπωσιασμούς, τους κάνει να φαίνονται πιο ανθρώπινοι, πιο πραγματικοί. Σε συνδυασμό με την παρουσίαση γεγονότων και καταστάσεων που, λόγω διαφόρων αγκυλώσεων, δε διδάσκονται στα σχολεία (διαφθορά στην αρχαία Αθήνα;;!! ΑΠΑΠΑ…), η ιδιοσυγκρασία των αρχαίων με τους νεο-Έλληνες φαντάζει αναλλοίωτη στο χρόνο. Δύσκολα ο αναγνώστης θα αποφύγει μία τέτοια σύγκριση. Παράλληλα, η χρήση λεπτομερειών που παραπέμπουν στη ζωή των αρχαίων (κυρίως) Αθηναίων, όπως και η ανάμειξη υπαρκτών προσωπικοτήτων, όπως για παράδειγμα ο Κλεισθένης, δίνουν την απαραίτητη βαρύτητα στην ιστορία μας.

Το storytelling είναι σφιχτό και στιβαρό, δίχως να γίνεται κουραστικό, με ιδανικό pacing και αυξομειώσεις έντασης. Σε καμία στιγμή δεν ένιωσα ότι δέχομαι μεγαλύτερο πλήθος πληροφοριών από αυτό που θα μπορούσα να διαχειριστώ χωρίς να ανατρέξω στα – αναλυτικά – σχόλια στο τέλος του βιβλίου. Ταυτόχρονα, ποτέ δεν ένιωσα την ιστορία να “κρεμάει”. Σε αυτό, φυσικά, συμβάλλει τα μάλα και το όμορφο σχέδιο του Αλέκου Παπαδάτου. Απλό, αλλά όχι απλοϊκό, καταφεύγει στη λεπτομέρεια ή την αφαίρεση, ανάλογα με τις απαιτήσεις της στιγμής. Προσωπικά, θα ήθελα περισσότερο δράμα και σκηνοθεσία σε ορισμένες σκηνές. Αδικία θα ήταν να αφήναμε αμνημόνευτη την Annie Di Donna και την παλέτα της. Αναπόφευκτα το καλλιτεχνικό μέρος θα παραπέμψει άμεσα στο LOGICOMIX.

Κλείνοντας, θα σταθώ σε δύο σημεία:

α) Η συνολική αισθητική του άλμπουμ, παραπέμπει σαφώς στην ευρωπαϊκή πλευρά και

β) Προσωπικά, είμαι ολίγον άσχετος με την ιστορία της περιόδου πριν τον 5ο π.Χ. αιώνα. Αν κάτι μου έμεινε από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου, είναι η δίψα να αντρέξω στους αρχαίους (και μη) ιστορικούς, προσπαθώντας να μάθω τι πραγματικά έγινε τότε (και να ξεστραβωθώ, γενικότερα).

Χρειαζόμαστε και άλλες τέτοιες ελληνικές εκδόσεις. Είναι ωραία η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ!