Top 100 Film & TV Adaptations

The Dark Knight

2008WritersJonathan Nolan, Christopher Nolan, David S. Goyer DirectorChristopher Nolan CastChristian Bale, Heath Ledger, Aaron Eckhart, Michael Caine, Maggie Gyllenhaal, Gary Oldman, Morgan Freeman, Cillian Murphy Warner Bros

Η δεύτερη ταινία της τριλογίας του Nolan αναπτύσσεται θεματολογικά γύρω από το χάος, που αντιπροσωπεύει και την κοσμοθεωρία του Joker, ο οποίος ανέρχεται ταχύτατα τις βαθμίδες στον υπόκοσμο της Gotham, εξαλείφοντας τον ανταγωνισμό με κάθε διαθέσιμο μέσο και περισσή ενεργητικότητα. Απέναντί του και απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα, στέκονται τόσο ο Batman και ο Commissioner Gordon, όσο και ο ιδεαλιστής εισαγγελέας Harvey Dent. Η σπειροειδής εξέλιξη της ιστορίας, υπό τη διεύθυνση του Joker, θα έχει τραγικές συνέπειες για τον Bruce Wayne και θα οδηγήσει στη γέννηση του χαρακτήρα Two-Face, που αποδίδει το δικό του είδος δικαιοσύνης.

Για το χτίσιμο των χαρακτήρων του, ο Nolan αξιοποίησε στοιχεία από κορυφάιες ιστορίες του Batman, όπως τα THE KILLING JOKE (1988) και ΤHE LONG HALLOWEEN (1996), διατηρώντας τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο γκροτέσκο και τον ρεαλισμό. Η ταινία κινείται στο μοτίβο της δράσης-αντίδρασης, καθώς, ενώ ο Batman δημιουργήθηκε μέσα από τις σκοτεινές πτυχές της Gotham, ως μία ακραία λύση απέναντι στην ανεξέλεγκτη βια, με στόχο την τρομοκρατία, έως ενός βαθμού, των εγκληματιών, η δράση του φαίνεται να συνέβαλε στη διαμόρφωση πιο ακραίων προσωπικοτήτων, όπως ο Joker. Η προέλευση του τελευταίου είναι ομιχλώδης, καθώς ο ίδιος διηγείται διαφορετικά πώς απέκτησε τα σημάδια του, υποδηλώνοντας ότι οι ακραίες πράξεις δημιουργούν ακόμη πιο παράλογες αντιδράσεις.

Είναι αδύνατο να μη σταθείς στην καθηλωτική ερμηνεία του Heath Ledger, που δίνει στον Joker πνοή, όχι μόνο με το μελετημένο τονισμό των εκφράσεών του και την ασυνάρτητη κινησιολογία του, αλλά ακόμη και με τις παύσεις του, αναδεικνύοντας την παραδοξότητα του χαρακτήρα και το χαοτικό των πράξεών του, που υποδηλώνουν μία άναρχη μανία και, ταυτόχρονα, μια μελετημένη οργάνωση. Σε αντιδιαστολή, ο Christian Bale αποδίδει έναν Batman συγκρατημένα αισιόδοξο αρχικά. Σταθερός ερμηνευτικά, χωρίς φιοριτούρες, αλλά με διακριτικό χιούμορ, φαίνεται ότι ασθάνεται άνετα στη στολή του Batman. Σε έναν απαιτητικό ρόλο, ο Aaron Eckhart φορτίζει με ένταση τις πράξεις του Two-Face και, καθώς ο χαρακτήρας σφυρηλατείται και σταδιακά παραδίδεται στην τρέλα, εκφράζει μία δίκαιη οργή και καταφέρνει να αποδώσει με πειστικότητα τη διάβρωσή του. Στο ανδροκρατούμενο cast, ξεχωρίζει η Maggie Gyllenhaal, που υποδύεται με δυναμισμό τη Rachel και υπερτερεί, σαφώς, ερμηνευτικά, της γλυκειάς Katie Holmes του BATMAN BEGINS.

Αν οι ταινίες του Tim Burton με τον ίδιο ήρωα, ξεχώρισαν για το πώς ο συγκεκριμένος δημιουργός έδωσε ζωή σε ένα καθαρό χάρτινο σύμπαν, αποδίδοντας, με σουρεαλισμό και σκοτεινό χιούμορ, χαρακτήρες όπως ο Penguin και η Catwoman, o Nolan αντέστρεψε τους κανόνες και μετέφερε τον χάρτινο ήρωα σε ένα σκηνικό ωμής βίας και σκληρού ρεαλισμού. (Ανάμεσα στους δύο δημιουργούς, παρεμβλήθηκε, βέβαια, το απόλυτο camp, στις ταινίες του Joel Schumacher.)

Αυτό που έκανε ο Nolan, με τις ταινίες του για τον Batman, είναι ότι έχτισε ένα ρεαλιστικό σύμπαν, στο πρότυπο των μεγαλουπόλεων του σήμερα, και εισήγαγε τον ήρωά του, αποκομμένο από στοιχεία παρωδίας, πιο ανθρώπινο απ’ ό,τι είχε παροουσιαστεί μέχρι τότε. Η φωτογραφία της ταινίας συμβάλλει σε αυτό, τονίζοντας τα σκοτεινά σημεία, χρησιμοποιώντας ιδιαίτερες αποχρώσεις για τις μελαγχολικές στιγμές και διαχέοντας φως, κυρίως στο πρώτο μισό της ταινίας, όπου τα σχέδια των ηρώων φαίνονται ακόμα υλοποιήσιμα, πριν την άναρχη αποδόμησή τους από τον Joker. Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι από την ταινία λείπουν οι καταδιώξεις, οι σκηνές μάχης και οι κάθε είδους ανατινάξεις και υπερβολές, που συνοδεύουν κάθε ταινία δράσης που σέβεται τον εαυτό της.

Σε κάθε περίπτωση, το THE DARK KNIGHT κατέκτησε τη δεύτερη θέση στη λίστα, όχι μόνο επειδή αφηγείται αριστοτεχνικά τη χαοτική μάχη του Batman με έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς του (που έχει την εκνευριστική συνήθεια να επανέρχεται ό,τι και αν συμβεί), αλλά και γιατί είναι σκηνοθετημένη με μαεστρία, από έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους δημιουργούς, με ιδιαίτερα μοντέρνο ύφος, και διαθέτει ένα cast που αποδείχτηκε ιδανικό στο να αναδείξει τις πτυχές χαρακτήρων με πολλές δεκαετίες στην πλάτη τους και, κατά συνέπεια, πολύπλοκο ιστορικό.

Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω, με την ατμοσφαιρική φωτογραφία, τους κοφτούς ρυθμούς του μοντάζ, το ιδιαίτερο χιούμορ, αλλά και την προσοχή στη λεπτομέρεια και την κινησιολογία, είναι που σε ωθεί να ξαναδείς την ταινία, για μία δεύτερη ανάγνωση, και της χαρίζει εμβληματικές εικόνες.