The Osamu Tezuka Story: A Life In Manga And Anime

Με περισσότερες από 150.000 χιλιάδες σελίδες comics και 60 ταινίες animation, η κληρονομιά του Osamu Tezuka, αν και εντυπωσιακή σε αριθμούς, είναι στην ουσία ακόμα μεγαλύτερη. Ο άνθρωπος που καθόρισε την μορφή των manga, τους οπτικούς και αφηγηματικούς κώδικές τους, υπήρξε υπεύθυνος για δεκάδες πρωτοπορίες, αλλά και συνέβαλλε τα μέγιστα στη σημερινή δημοτικότητα και αποδοχή των manga στην Ιαπωνία. Τα έργα του υπήρξαν η βασικότερη επιρροή σχεδόν όλων των μετέπειτα δημιουργών και για πολλούς ήταν αυτά που τους ώθησαν στην δημιουργία manga. Δημιουργός μερικών από τον πιο αναγνωρίσιμων ηρώων, όπως ο Astro Boy και ο Black Jack, ο Osamu Tezuka, το έργο και η σημασία του, είναι πολύ δύσκολο να χωρέσουν μέσα σε λίγες παραγράφους. Οι 914 σελίδες του THE OSAMU TEZUKA STORY μπορεί ίσα-ίσα να τα χωράνε.

Η ιστορία μας αρχίζει από την γέννηση το 1928 και τα παιδικά χρόνια του Osamu Tezuka και καταλήγει στον θάνατό του, το 1989. Στο ενδιάμεσο, στιγμές μεγαλείου, φοβερές επιτυχίες και καινοτομίες-ορόσημα για έναν άνθρωπο που δε σταμάτησε ούτε στιγμή να εργάζεται στα manga και στα anime, να πειραματίζεται και να δοκιμάζει τα όρια. Μια ιστορία που αναπόφευκτα στην καλύτερη περίπτωση προκαλεί τον αμέριστο θαυμασμό και στην πιο νορμάλ το “Παναΐαμ’ στην ηλικία μου ο Tezuka είχε αλλάξει τον κόσμο τρεις φορές, εγώ τι κάνω εδώ, τι έχω προσφέρει, να τίποτα, γιατί κοιμάμαι τόσο;;;”. Είναι σαφές ότι ο Tezuka ήταν πολύ μακριά από τα όρια ενός συνηθισμένου ανθρώπου, μια ιδιοφυΐα που με συνέπεια και προσήλωση απέδωσε τα μέγιστα στην διάρκεια της ζωής του.

Η ζωή του Tezuka, έτσι όπως την παρουσιάζει ο Toshio Ban στο THE OSAMU TEZUKA STORY, είναι μια συνεχής αναζήτηση για το καινούργιο και μια μάχη ενάντια στο χρόνο. Είναι σαφές ότι εργαζόταν ασταμάτητα με σινεφίλ διαλείμματα (έβλεπε 365 ταινίες το χρόνο!) και κοιμόταν ελάχιστα. Ότι δεν ήθελε ούτε ένα λεπτό να πάει χαμένο, όπως και ότι τον στοίχειωνε η ιδέα ότι μπορεί κάποια στιγμή τα έργα του (και ο ίδιος) να θεωρηθούν ξεπερασμένα. Ίσως για αυτό ακόμα και σήμερα αρκετά από τα manga του δεν έχουν μόνο ιστορική αξία, αλλά παραμένουν εξίσου συναρπαστικά με τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν, χωρίς εμφανή σημάδια γηρατειών.

Το THE OSAMU TEZUKA STORY δεν είναι όμως μόνο η ιστορία του ίδιου του Tezuka. Μέσα από τη ζωή του, ξεδιπλώνεται στο παρασκήνιο και όλη η ιστορία των manga, καθώς και τμήματα της σύγχρονης ιαπωνικής Ιστορίας. Σίγουρα, πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον manga, ειδικά για όποιον ψάχνεται με τα manga σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Ενδεχομένως, όμως, για κάποιον πιο περιστασιακό αναγνώστη να είναι κάπως κουραστικό ανάγνωσμα. Αν έπρεπε να το προσδιορίσω, θα έλεγα πως, για να το απολαύσει κάποιος, καλό θα είναι έχει διαβάσει τουλάχιστον πέντε έργα του Tezuka, να γνωρίζει τι είναι τα gekiga και ποιος ο Yoshihiro Tatsumi.

Το σχέδιο του Toshio Ban πατάει απαλά στην γραμμή του “φόρος τιμής”, χωρίς να γίνεται αντίγραφο, το οποίο είναι προφανώς είναι ιδανικό για μια comics βιογραφία, της οποίας το κεντρικό θέμα είναι ένας δημιουργός comics.

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει και στον πάντα αξιόλογο μεταφραστή και υπεύθυνο για την εξαιρετική εισαγωγή του πολυσέλιδου έργου, τον Frederik L. Schodt, τον πρώτο Δυτικό θεωρητικό αναλυτή των manga, πρωτοπόρο μεταφραστή και προσωπικό φίλο του Tezuka σε σημείο που είναι κομπάρσος και στο THE OSAMU TEZUKA STORY! Για τους μελετητές του έργου του Tezuka χρήσιμες θα είναι και οι τελευταίες σελίδες του τόμου, καθώς υπάρχει η πλήρης (σύμφωνα με όσα ξέρουμε αυτή τη στιγμή) εργογραφία του μεγάλου δημιουργού.

Όσο κι αν το απόλαυσα, θα ήθελα το THE OSAMU TEZUKA STORY να ήταν λίγο λιγότερο αγιογραφία – οι σκοτεινότερες πλευρές του χαρακτήρα του Tezuka αποσιωπώνται. Απών σύζυγος και πατέρας και ματαιόδοξος είναι τα μόνα ελαττώματα που υπονοούνται. Ταυτόχρονα, συχνά οι συνεργάτες του παραιτούνται, επειδή δεν αντέχουν τους φρενήρεις εργασιακούς ρυθμούς, παρά την χαρούμενη, οικογενειακή ατμόσφαιρα που προβάλλεται, και τα “γυμνάσια” που υπομένουν οι editors για να πάρουν τις σελίδες τους είναι, αν και διασκεδαστικά για τον αναγνώστη, ιδιαίτερα σκληρά, αν τα τοποθετήσουμε σε μια πραγματική καθημερινότητα. Η εξιδανικευμένη αυτή προσέγγιση κάνει ακόμα λιγότερο τον Tezuka άνθρωπο και ακόμα περισσότερο θεό. Είναι προφανώς δύσκολο για τον οποιοδήποτε να μπορέσει να βρει σημεία ταύτισης με μια τόσο ιδιαίτερη προσωπικότητα, πόσο μάλλον όταν η απεικόνισή της στερεί από τον αναγνώστη από σκοτεινά “πιασίματα” ανθρωπιάς. Αλλά ας είναι, αν πρέπει κάποιος από τα manga να είναι ο Θεός τους, ας αφήσουμε τον κύριο Tezuka να είναι ο αμόλυντος παντοκράτοράς τους.