Comicdom Files: The System

Ιστορία

Στη μητρόπολη Νέα Υόρκη, καθημερινά εκτυλίσσονται παράλληλα χιλιάδες ιστορίες, με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους της μεγαλούπολης. Μέσα από μια εκκωφαντικά βουβή αλληλουχία εικόνων, παρακολουθούμε την εξιστόρηση επεισοδίων διαφθοράς και διαπλοκής, φυλετικού και θρησκευτικού μίσους, πολιτικά σκάνδαλα, επιχειρήσεις καταστροφικής εκμετάλλευσης του πλανήτη και των ανθρώπων, αλλά και ιστορίες αγάπης και ελπίδας. Με τον τρόπο αυτό, γινόμαστε μάρτυρες μιας αρκετά πιθανής πραγματικότητας, όπου μεταξύ άλλων, εργάτριες του σεξ δέχονται επιθέσεις από φανατισμένο serial-killer, επιχειρηματίες τζογάρουν με τον πλανήτη και τις ζωές πολιτών, διεφθαρμένοι μπάτσοι “τα παίρνουν’’ από εμπόρους ναρκωτικών, μετανάστες, άστεγοι και χρήστες ναρκωτικών προσπαθούν να επιβιώσουν και ψηφοφόροι παραπλανώνται. Δε λείπουν, όμως, και οι μικρές εκείνες στιγμές που αρκούν για να μας γεμίσουν θάρρος και ελπίδα, όπως η αντιμετώπιση μιας ασθένειας, η τιμωρία ενός κακοποιού ή οι στιγμές που η αλληλεγγύη και η αγάπη υπερισχύουν του φόβου και του μίσους. Πλην, όμως, ποτέ δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει η επόμενη στιγμή μέσα σε αυτό το σύστημα.

Τι Μας Άρεσε

Ο Peter Kuper κατάφερε να μεταφέρει μέσα από τις σελίδες του THE SYSTEM κάθε έκφανση της σύγχρονης πραγματικότητας. Το ρεαλιστικό του σενάριο εμπεριέχει τις σκηνές εκείνες που ο κάτοικος μιας μεγαλούπολης βιώνει σχεδόν καθημερινά. Η σύνθεση των καταστάσεων, όμως, είναι πραγματικά κάτι το ενδιαφέρον. Η ιστορία ξεδιπλώνεται άμεσα και επεκτείνεται σε μεγάλο φάσμα, ενώ το γαϊτανάκι των προσώπων περιπλέκεται συνεχώς, εμπλουτίζοντας τις πτυχές της. Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι η εξιστόρηση γίνεται εξ ολοκλήρου χωρίς λόγια, μόνο με εικόνες που φωνάζουν από περιεχόμενο. Η εναλλαγή από το ένα panel στο άλλο συμβαίνει με τρόπο φυσικό, σαν να παρακολουθούμε ένα φιλμ – για παράδειγμα το video clip των Οjos de Brujo, TIEMPO DE SOLEA, είναι κάτι που μου θυμίζει πολύ αυτήν την τεχνική.

Το σχέδιο αποτελεί χαρακτηριστική απόδοση του ύφους του Kuper, που τον καθιέρωσε ως underground artist. Ολόκληρο το comic έγινε με stencil και spray, αποτυπώνοντας και εκφράζοντας απόλυτα τον urban και μητροπολιτικό χαρακτήρα του. Πραγματικά αν δεν είχε τυπωθεί σε χαρτί, το THE SYSTEM θα μπορούσε να είναι ένα τεράστιο grafitti.

Τι Μας Ενόχλησε

Τίποτα το σημαντικό. Ίσως μόνο το γεγονός ότι θα μπορούσαν να τονιστούν λίγο παραπάνω ορισμένα πιο φωτεινά σημεία της καθημερινότητας, αλλά ΟΚ, ο καλλιτέχνης προτίμησε μια πιο ζοφερή αποτύπωση, αποσκοπώντας στον προβληματισμό και στην επαγρύπνηση και όχι στον εφησυχασμό.

Συνολική Εκτίμηση

Είναι γνωστό ότι ο Kuper είναι βαθιά πολιτικοποιημένος και στρατευμένος, όπως φαίνεται από τη στάση του, το σύνολο του έργου του και τη συνεργασία του με εναλλακτικά και underground έντυπα. Με το THE SYSTEM προσπάθησε να αναδείξει τα αδιέξοδα του καπιταλισμού, χρησιμοποιώντας τις εικόνες που προτιμούμε καθημερινά να προσπερνάμε. Ο ρατσισμός, η διαφθορά, η διαπλοκή, η ρητορική του μίσους ενάντια στον “άλλο”, η καταστροφή του πλανήτη για το οικονομικό συμφέρον, η αποστέρηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ακόμα και το AIDS, αλλά κυρίως η στάση μας απέναντι σε αυτά κάθε φορά που τα αντιμετωπίζουμε, αποτελούν την πραγματική θεματική-πρόκληση του καλλιτέχνη στο εν λόγω έργο. H απουσία κειμένου και η ανάδειξη του νοήματος μέσω μόνο της εικόνας προσδίδει διεθνιστικό και παγκόσμιο χαρακτήρα, καθώς με τον τρόπο αυτό ο δημιουργός καθιστά το comic αναγνώσιμο σε κάθε σημείο του πλανήτη . Η αναγωγή στην αρχαιότερη μορφή εξιστόρησης, με την κατάργηση κάθε πιθανού γλωσσικού περιορισμού, απευθύνεται άμεσα στο ένστικτο και την ανάγκη επικοινωνίας, επεκτείνοντας το εν δυνάμει ακροατήριο σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο Kuper επιλέγει να μην πρωτοτυπήσει και η ιστορία του είναι απλή και άμεση. Επιπλέον, δε μας θαμπώνει με κάποια λεπτεπίλεπτη σχεδιαστική τεχνική. Αντίθετα, με την τραχύτητα της ζωντανής καθημερινότητας μας προκαλεί να λάβουμε θέση. Αντλεί από τον πυθμένα της ρουτίνας μας τις ηθελημένα αόρατες σκηνές, όπου τα λόγια περιττεύουν. Ωμά και χωρίς φλυαρία, το THE SYSTEM πολυβολεί τον κομφορμισμό μας με χιλιάδες ανείπωτες λέξεις ανά εικόνα.

Παράλληλες Προτάσεις

To THE SYSTEM πριν αρκετά χρόνια κυκλοφόρησε και στα ελληνικά (ναι, για εκείνες τις λίγες φράσεις που φαίνονται ως τίτλοι εφημερίδων) από τη Modern Times, αλλά πέρα από αυτό, ό,τι φέρει την υπογραφή του Peter Kuper αξίζει τον κόπο να το διαβάσετε. Ενδεικτικά, προτείνονται τα τεύχη του περιοδικού WORLD WAR 3 ILLUSTRATED, το βασισμένο στο έργο του Franz Kafka THE METAMORPHOSIS, το σχετικά πρόσφατο και βραβευμένο με Eisner, RUINS, και η δουλειά του στο SPY VS SPY.

Στο πεδίο του πολιτικού και κοινωνικού προβληματισμού, μπορείτε να αναγνώσετε το WOOBLIES (Verso Books), που έχει κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΚΨΜ, στο οποίο ο Kuper και άλλοι σπουδαίοι δημιουργοί comics, όπως ο Harvey Pekar, μας μιλάνε για το κίνημα των IWW (βιομηχανικών εργατών του κόσμου). Αντίστοιχα, μπορείτε να δείτε το εμβληματικό PALESTINE του Joe Sacco που κινείται στα πλαίσια του πολιτικού-δημοσιογραφικού, αυτοβιογραφικού comic. Τέλος, αν ψάχνετε για κάτι στον χώρο του σύγχρονου underground/alternative, το SCHIZO του Ivan Brunettti είναι μια καλή επιλογή. Γενικότερα, μια ματιά στους καταλόγους της Fantagraphics δεν θα ήταν κακή ιδέα!

Αναφορικά δε με τη βουβή αφήγηση, εξετάστε το THE CITY: A VISION IN WOODCUTS του Frans Masereel, ενός δημιουργού που ενέπνευσε και τον Will Eisner και συνιστά κατά πολλούς τον “παππού” των graphic novels.