DCEU: Διχάζοντας Aπό Tο 2013!

Τα τελευταία χρόνια, οι ταινίες βασισμένες σε comics έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, από άποψης δημοτικότητας και κέρδους – ειδικά το Marvel Cinematic Universe. Γενικά, η Marvel έχει κατακτήσει την αγορά, όχι μόνο με το MCU, αλλά και με τις ταινίες των X-MEN από την 20th Century Fox. Αλλά η DC δυσκολεύεται τα τελευταία χρόνια στον κινηματογραφικό χώρο. Βλέποντας την ξαφνική επιτυχία της Marvel, οι άνθρωποι της DC αποφάσισαν να κάνουν κάτι παρόμοιο, δηλαδή να αρχίσουν και δικό τους σύμπαν ταινιών: το DC Extended Universe.

Το DCEU ξεκίνησε το 2013 με το MAN OF STEEL, μία ακόμα ταινία του Superman με πρωταγωνιστή τον Henry Cavill και σκηνοθέτη τον Zack Snyder. Το 2016, βγήκε το BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE και το SUICIDE SQUAD. Προς το παρόν μιλάμε για ένα σύμπαν ταινιών με μόνο τρεις ταινίες και με δύο ακόμα που θα βγουν το 2017. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε.

Πριν αναφέρω τα προβλήματά μου με τις ταινίες του DCEU, αλλά και με το DCEU στο σύνολό του, θέλω να επισημάνω πως αυτό το κείμενο δε μιλά για τη DC Comics ούτε για όλες τις ταινίες της DC. Μιλά συγκεκριμένα για το cinematic universe της DC και τις ταινίες που αυτό περιλαμβάνει. Αυτήν την επισήμαση την κάνω, επειδή πρέπει να προσέχει κανείς, όταν τα βάζει με παθιασμένους fans.

Αρχικά, για να κρίνουμε σωστά τις τρεις ταινίες αυτές, πρέπει να ρίξουμε μια ματιά στις προηγούμενες ταινίες που έχουν βασιστεί στους ήρωες της DC. Υπήρχε κάποτε μία εποχή που στους κινηματογράφους κυριαρχούσε το DC Universe. Ταινίες, όπως τα πρώτα SUPERMAN με πρωταγωνιστή τον Christopher Reeve και τα BATMAN του Tim Burton, ήταν πολύ πετυχημένες. Από την άλλη, η Marvel είχε ταινίες, όπως το πρώτο CAPTAIN AMERICA – όχι αυτό του Chris Evans, το άλλο με τον Matt Salinger. Μετά, βέβαια, και οι δύο αυτοί πετυχημένοι τίτλοι της DC σύντομα έπεσαν σε δημοτικότητα και σε ποιότητα, λόγω των sequels. Από τη μία, είχαμε το SUPERMAN IV: QUEST FOR PEACE που είναι μία από τις χειρότερες superhero ταινίες όλων των εποχών και, από την άλλη, ο σκηνοθέτης Tim Burton έφυγε από τις ταινίες του Batman, όπως κι ο πρωταγωνιστής Michael Keaton, και στη θέση του μπήκε ο Joel Schumacher, που μας έφερε ταινίες όπως το BATMAN FOREVER και το περιβόητο BATMAN AND ROBIN που ακόμα στοιχειώνει τους εφιάλτες μας. Μετά από αυτό, η περίοδος με άσχημες υπερηρωικές ταινίες συνέχισε και από τις δύο πλευρές, με ταινίες όπως τα DAREDEVIL, GHOST RIDER, SUPERMAN RETURNS, ELEKTRA (μακριά κι αγαπημένοι), με μόνο μερικές εξαιρέσεις, όπως τα SPIDER-MAN του Sam Raimi και τα X-MEN. Όμως, το 2005 η DC έφερε στο προσκήνιο τον μεγάλο και τρανό Christopher Nolan, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το DARK KNIGHT TRILOGY, τις διασημότερες και, σύμφωνα με την πλειοψηφία, πιο ποιοτικές comic book movies του κόσμου. Ειδικά με το DARK KNIGHT έγινε πάταγος, πράγμα λογικό, από τη στιγμή που πρωταγωνιστής (ουσιαστικά) της ταινίας ήταν ο Heath Ledger ως Joker. Μέχρι και το τέλος του DARK KNIGHT TRILOGY, η DC ήταν η βασίλισσα και οι ταινίες της Marvel ήταν απλά για να περνάει η ώρα, μέχρι να βγει η επόμενη ταινία του Batman. Αλλά ο Batman (SPOILER ALERT για όσους δεν έχουν δει το DARK KNIGHT RISES) πέθανε (περίπου) και η τριλογία έφτασε στο τέλος της. Τότε ήταν που η Marvel άρχισε να έχει επιτυχία με το MCU. Η DC, λοιπόν, για να μη βγει από το χάρτη, αποφάσισε να ακολουθήσει τα βήματα της Marvel και να φτιάξει ένα δικό της κινηματογραφικό σύμπαν, το DC Extended Universe. Αυτή η προσπάθεια προς το παρόν είναι δυστυχώς αποτυχημένη και εδώ είναι το γιατί.

Αρχικά, και οι τρεις ταινίες του DCEU είναι στην καλύτερη περίπτωση μέτριες. Ας τις πάρουμε με την σειρά. Το MAN OF STEEL του Snyder έχει ένα μεγάλο βασικό πρόβλημα. Τον Zack Snyder. Ο σκηνοθέτης αυτός, αν και ταλαντούχος στην φωτογραφία και στο στήσιμο της εμφάνισης μιας σκηνής, δεν ξέρει πώς να κάνει μία ταινία με συνοχή και νόημα. Και δεν εννοώ κάποιο βαθύ συμβολισμό. Εννοώ να έχει απλή λογική. Σκηνές, όπως ο θάνατος του θετού πατέρα του Clark και το πώς αργότερα αποκτά την στολή του, είναι ανόητες και δε βγάζουν κανένα νόημα. Επίσης, κάθε ταινία της DC έχει καταραστεί από το DARK KNIGHT TRILOGY και πρέπει να είναι υπερβολικά σκοτεινή και σοβαρή. Ο Nolan χειρίστηκε σωστά την σοβαρότητα και την σκοτεινή, καταθλιπτική ατμόσφαιρα, αλλά ο Snyder προσπαθούσε υπερβολικά να κάνει το MAN OF STEEL το DARK KNIGHT του Superman. Καταλαβαίνω πως πρέπει να φανεί ο πόνος της διαφορετικότητας. Αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο. Φυσικά, δε γίνεται ο Superman να είναι όλο γέλια και χαρές, αλλά εδώ είναι στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Η ατμόσφαιρα που περνά η ταινία είναι ακριβώς η αντίθετη από αυτή που εκφράζει ο χαρακτήρας. Ο Superman πάντα ήταν σύμβολο ελπίδας. Όσο και να το λένε οι ηθοποιοί στην ταινία, όσους χριστιανικούς συμβολισμούς και να κάνει ο Snyder, το μήνυμα αυτό δεν περνάει, γιατί στο τέλος δεν υπάρχει ελπίδα. Η Metropolis καταλήγει κατεστραμμένη και ο Superman αναγκάζεται να σκοτώσει τον Zod, από την πρώτη ταινία, μάλιστα. Μακράν η χειρότερη χρήση villain σε ταινία. Ή έστω αυτό έλεγα μέχρι να βγει το BATMAN V SUPERMAN…

BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE. ΤΙ να πει κανείς για αυτήν την ταινία; Θα μπορούσα να γράψω 88.000 σελίδες με τα προβλήματα που έχω με αυτή, αλλά επειδή πρέπει να μιλήσω και για άλλα πράγματα, θα αναφέρω τα πιo βασικά. Αρχικά, τα περί Snyder τα ανέφερα ξανά. Oι σεναριογράφοι Chris Terrio και David S. Goyer είναι επίσης ένα μεγάλο αρνητικό της ταινίας, καθώς το σενάριο είναι απλά κακό και δε βγάζει νόημα. Ο Superman παραμένει κλαψιάρης, η Lois Lane παραμένει ένα εργαλείο του σεναρίου χωρίς ιδιαίτερο χαρακτήρα και η Metropolis παραμένει το αχούρι κατάθλιψης που είδαμε και στο MAN OF STEEL, αλλά ποτέ στα comics. Όμως, όπως άλλωστε υπονοεί και ο τίτλος, νέοι χαρακτήρες κάνουν το ντεμπούτο τους στο DCEU. Πριν συνεχίσω το “θάψιμο” θα ήθελα να αναφέρω μερικά θετικά, για να μη με λένε και στενόμυαλο. Ο Ben Affleck ως Batman είναι η καλύτερη version του Batman που έχουμε δει στην μεγάλη οθόνη. Δεν λέω πως ο Christian Bale έκανε άσχημη δουλειά ή πως ο Affleck είναι καλύτερος ηθοποιός, λέω απλώς πως εμφανισιακά και όσον αφορά στον χαρακτήρα, ο Batman του DCEU είναι ακριβής μεταφορά του Batman από τα comics. Η Wonder Woman, παρόλο που υπήρχε στην ταινία μόνο και μόνο για να μας δείξουν πως υπάρχει, ήταν και αυτή καλή. Ήταν η Wonder Woman όπως έπρεπε να είναι.

Σε αυτή την ταινία υπάρχουν δύο villains. Ο κεντρικός, αυτός που είναι πίσω από όλα, και το CGI τέρας που πρέπει να πολεμήσουν στο τέλος οι ήρωες, προκειμένου να ενωθούν και να έχουμε λόγο να υπάρξει η ταινία με την Justice League. Ο κεντρικός villain είναι ο Lex Luthor ή “Lex Luthor Junior”, τον οποίο υποδύεται ο Jessie Eisenberg, ένας πολύ καλός ηθοποιός. Όχι για Lex Luthor όμως. Αρχικά, ο Eisenberg θα υποδυόταν τον Riddler και τον Lex Luthor θα υποδυόταν ο Bryan Cranston (ο Walter White του BREAKING BAD, για όσους δεν γνωρίζουν), κάτι που θα ήταν ιδανικό, μπορώ να πω. Αλλά δεν ξέρω τι έγινε και καταλήξαμε με έναν Lex Luthor που δεν είναι επιχειρηματίας, έξυπνος ή σοβαρός, ούτε έχει λόγο να μισεί τον Superman. Μοιάζει περισσότερο με απαίσια απομίμιση του Heath Ledger ως Joker. Το σχέδιό του για να καταστρέψει τον Superman είναι γελοίο και δε βγάζει νόημα. Μπαίνει σε μία τεράστια διαδικασία, για να μπορέσει να κάνει τον Batman με τον Superman να παλέψουν, έτσι ώστε ο Supes να σκοτώσει τον Bats και να “δει ο κόσμος το ποιός στα αλήθεια είναι”. Επίσης, όλοι περίμεναν τη μεγαλύτερη κινηματογραφική μάχη της χρονιάς να την προκαλέσουν ιδεολογικές διαφορές ή οι καταπιεστικές συνθήκες, αλλά ούτε αυτό πήραν οι fans. Υπάρχουν ακόμα αμέτρητα προβλήματα σε αυτήν την ταινία (όπως η περίφημη σκήνη με την “Martha!”). Συνηθισμένο επιχείρημα των fans του BvS, αλλά και του MAN OF STEEL, είναι πως παρ’ όλα τα λάθη τους, οι ταινίες αυτές καταφέρνουν να περάσουν αντιρατσιστικά και κοινωνικοπολιτικά μηνύματα και πως έχουν μεγαλύτερο βάθος από όσο λένε οι κριτικοί. Αυτό ισχύει – οι ταινίες αυτές περνούν μηνύματα που είναι, μάλιστα, και πολύ επίκαιρα, παρουσιάζοντας την κοινωνία των υπερηρωών πολύ κοντά στην δική μας. Αυτό, όμως, δεν κάνει αυτές τις ταινίες καλές. Τα προβλήματα είναι πολλά και μεγάλα για να τα αγνοήσει κανείς, μόνο και μόνο για τα μηνύματα της ταινίας. Υπάρχουν superhero ταινίες χίλιες φορές καλύτερες, που έχουν παρόμοια θέματα. Για παράδειγμα, οι ταινίες X-MEN συνδιάζουν την διασκέδαση μίας ταινίας δράσης, αλλά ταυτόχρονα απεικονίζουν τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Τα CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER και CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR ήταν ταινίες που απεικόνισαν μία ρεαλιστική κοινωνία, με διεφθαρμένες πολιτικές και παράλογα μέτρα, και κατάφεραν να μας δώσουν κάποιες από τις καλύτερες σκηνές δράσεις στην ιστορία του κινηματογράφου. Ταινίες σαν και αυτές κατάφεραν να περάσουν ρεαλιστικές απεικονίσεις της κοινωνίας μας και αντιρατσιστικά μηνύματα, ενώ ταυτόχρονα κατάφερναν να είναι και καλές ταινίες. Το BATMAN V SUPERMAN μπορεί να έχει ωραίο μήνυμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι καλή ταινία. Η ταινία που ουσιαστικά έστησε το κινηματογραφικό σύμπαν της DC είναι και αυτή που έκανε την μεγαλύτερη ζημιά. Αλλά το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς βγήκε η τρίτη σε σειρά ταινία του DCEU, με πολλές δυνατότητες να ξαναβάλει την DC στον χάρτη. Το SUICIDE SQUAD.

To SUICIDE SQUAD είναι η ταινία του DCEU, για την οποία ανυπομονούσα περισσότερο. Αυτό επειδή, όχι μόνο μου αρέσουν πολύ οι χαρακτήρες που παρουσίαζε, όχι μόνο θα βλέπαμε τον Joker ξανά στην μεγάλη οθόνη, αλλά και επειδή ακόμα υπήρχε ελπίδα να δούμε καλή ταινία μέσα στο cinematic universe της DC. Μπορώ να πω πως ήταν η καλύτερη ταινία του DCEU, αλλά προβλήματα υπάρχουν κι εκεί και, μάλιστα, τρανταχτά. Ένα από αυτά είναι οι τρύπες του σεναρίου, καθώς, όταν η αμερικάνικη κυβέρνηση αντιμετωπίζει μία παντοδύναμη μαγική απειλή, στέλνει έναν τύπο με καλό σημάδι, μία τρελή με ένα ρόπαλο, έναν τυπά που πετά boomerangs και έναν άλλον, του οποίου η μόνη ικανότητα είναι να σκαρφαλώνει πολύ καλά. Ακόμα ένα πρόβλημα είναι η ίδια η παρουσίαση της ομάδας. Η ομάδα στα comics είναι απλά διάφοροι εγκληματίες που αναγκάστηκαν να κάνουν μία δουλειά με μεγάλη πιθανότητα να χάσουν την ζωή τους – εξ ού και η ονομασία Suicide Squad. Κανείς δεν συμπαθεί κανέναν, όλοι είναι εκεί, επειδή αλλιώς θα πεθάνουν, και δένονται ως ομάδα μετά από πολλές περιπέτειες. Στην ταινία, κανένας από αυτούς δεν είναι ψυχοπαθής ή απλά συμφεροντολόγος. Όλοι είναι στερεοτυπικοί παράνομοι με χρυσή καρδιά, ενώ αυτό δεν ισχύει. Δεν έδειξαν το μίσος που τρέφει ο Captain Boomerang για τον Deadshot. Δεν έδειξαν την Enchantress ως μέλος της ομάδας αρχικά, έτσι ώστε να υπάρχει περισσότερο ενδιαφέρον. Ήταν ένα cliche έργο βασισμένο σε ένα πρωτότυπο comic και αυτό είναι η χειρότερη ασέβεια στο source material.

Όταν έχει κανείς να κάνει με ένα κινηματογραφικό σύμπαν, οι ταινίες του δεν πρέπει να είναι μόνο καλές, πρέπει επίσης να στήνουν το σύμπαν σωστά. Πρέπει να υπάρχει μία χρονική σειρά που να έχει λογική. Ας δούμε το timeline του DCEU, το οποίο αρχίζει από το MAN OF STEEL. Στην ταινία αυτή, o Superman παρουσιάζεται ως ο πρώτος υπερήρωας, πράγμα το οποίο ακυρώνεται μετά, επειδή στο BATMAN V SUPERMAN μαθαίνουμε πως ο Bruce Wayne υπήρχε ως Batman 20 χρόνια στην Gotham. Μέχρι εδώ, όλα καλά. Είναι, βέβαια, λίγο περίεργο, επειδή στο MAN OF STEEL δεν υπάρχει καμία αναφορά στον Batman (εκτός από δύο easter eggs που πρέπει να κάνει κανείς pause σε πολύ συγκεκριμένες σκηνές για να τα δει) και στο DAWN OF JUSTICE όλοι έχουν ξαφνιαστεί πολύ όταν ξαναεμφανίζεται ο Batman. Αλλά αυτό δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα – μπορούν να υπάρξουν λογικές εξηγήσεις και μόνο και μόνο που το αναφέρω, κάνω λίγο nitpick.

Το μπέρδεμα ήρθε με το SUICIDE SQUAD, το οποίο μας σύστησε πολλούς b-list villains της DC. Εδώ είναι το πρόβλημα. Όταν, για παράδειγμα, είδα πως ο Captain Boomerang θα ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές, ναι μεν ενθουσιάστηκα επειδή είναι ξεκαρδιστικός και ένα από τα βασικά μέλη της ομάδας στα comics, αλλά σκέφτηκα επίσης πως αυτός είναι εχθρός του Flash. Αυτό σημαίνει πως ο Flash τον έπιασε και τον έβαλε στην φυλακή Belle Reve, το οποίο υπονοεί πως ο Flash υπάρχει κανονικά και με το νόμο στο DCEU. Αυτό θα έβγαζε νόημα, αν δεν ξέραμε πως κανένα μέλος της Justice League δε δρούσε ενεργά και μπροστά στα μάτια του κοινού. Έτσι όπως μας παρουσίασε τον Flash το BATMAN V SUPERMAN, φαινόταν σαν να μην έχει καν στολή ακόμα. Στο SUICIDE SQUAD, όμως, τον βλέπουμε κανονικότατα να σταματά τον Boomerang και να πετάει και μία “αστεία” ατάκα. Επίσης, η ίδια ταινία μας δείχνει και μαγεία, καθώς και ένα κάρο χαρακτήρες που έμειναν χωρίς κάποια ιδιαίτερη εξέλιξη. Αυτή η ταινία πιστεύω πως θα έπρεπε να ήταν η έβδομη ή η όγδοη του DCEU, επειδή θα είχαμε ήδη γνωρίσει και νιώσει άνετα με το ήδη υπάρχον σύμπαν, στο οποίο θα μπορούσε να στηριχτεί. Αυτά τα προβλήματα με την συνοχή θα μπορούσαν, όμως, να διορθωθούν. Αλλά υπάρχει άλλο ένα αδιόρθωτο θέμα.

Το να είναι κανείς μεγάλος fan του οτιδήποτε είναι πράγμα ωραίο. Είναι ασχολίες που, όχι μόνο κάνουν την ώρα να περνά ευχάριστα, αλλά και είναι μέσα χαλάρωσης και διεξόδου από τα προβλήματα και τις ευθύνες τις καθημερινότητας. Οι fans των comics καιρό τώρα θεωρούνταν “σπασίκλες”, “φυτά” και άλλα πολλά κοσμητικά. Τώρα, όμως, που τα comics έγιναν μέρος της mainstream κουλτούρας και ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και video games φτιάχνονται συνεχώς, ο comic book nerd μπορεί να μιλήσει για το χόμπυ του με ελευθερία. Ταινίες όπως το DARK KNIGHT, μάλιστα, κάνουν την κατάσταση ακόμα καλύτερη, καθώς τώρα πια τέτοιες ταινίες μπορούν να θεωρηθούν σοβαρές και ώριμες. Αυτό οδήγησε σε περισσότερες ταινίες βασισμένες σε comics, από περισότερους, ταλαντούχους ανθρώπους, που είναι και οι ίδιοι fans. Κάθε ταινία του MCU, είτε είναι καλή είτε όχι, πάντα θα έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη comic book movie που έχει βγει. Με πηγαίνει πίσω στα παιδικά μου χρόνια, όταν ερχόταν εκείνη η ιδιαίτερη μέρα του μήνα που στο περίπτερο έβγαινε το καινούριο τεύχος του Spider-Man ή των X-Men. Τότε που, με το που άνοιγα στην πρώτη σελίδα, απλά βουτούσα στην ιστορία. Οι ταινίες του MCU είναι φτιαγμένες για τους fans από τους fans και αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα σε αυτού του τύπου ταινίες. Δεν ξέρω κατά πόσο οι άνθρωποι που δουλεύουν στο DCEU είναι fans, αλλά και να είναι σίγουρα δε φαίνεται. Τόσο κενές και αδιάφορες ταινίες δεν αρμόζουν σε αυτούς τους χαρακτήρες, με τους οποίους μεγαλώσαμε. Αλλαγές σε μία μεταφορά από comic σε ταινία είναι φυσικό και κατανοητό να υπάρχουν, αλλά μέχρι ένα σημείο. Ο Batman δεν είναι δολοφόνος, ο Superman δεν έχει τάσεις αυτοκτονίας. Αυτοί οι χαρακτήρες φτιάχτηκαν με έναν τρόπο και για αυτό τους αγαπήσαμε. Δεν είναι δυνατόν να αναλαμβάνουν τις ταινίες των χαρακτήρων αυτών άνθρωποι όπως ο Zack Snyder, ο οποίος λέει “μπορώ να φανταστώ τον Batman να βιάζεται στην φυλακή” (για όσους αναρωτιούνται, όντως το είπε και με αυτά τα λόγια, μάλιστα). Μπορεί να μιλάμε για сomics, αλλά τέτοιες δηλώσεις φτάνουν τα όρια της βλασφημίας!

Τελικά, όμως, σημαίνει όλο αυτό το κατεβατό πως θα σταματήσω να βλέπω ταινίες του DCEU στο σινεμά; Φυσικά και όχι. Μπορεί κάθε φορά που πάω να δω νέα ταινία του DCEU να φεύγω νευριασμένος και απογοητευμένος, αλλά θα συνεχίσω να πηγαίνω. Γιατί; Επειδή η DC επιτέλους έχει δικό της cinematic universe! Μπορεί να μην πλησιάζει ούτε λίγο τις προσδοκίες που είχαμε ως fans, αλλά δεν έχει σημασία. Επειδή είναι η DC. Μία εκδοτική comics που μας μεγάλωσε στα πόδια της με υπέροχους χαρακτήρες και φανταστικές περιπέτειες. Σίγουρα, θα υπάρξει η στιγμή που θα βγει καλή ταινία στο Extended Universe, αλλά μέχρι τότε ας σκεφτούμε λίγο παραπάνω πριν απειλήσουμε την ζωή ενός κριτικού που δεν συμφωνεί μαζί μας γιατί, ειλικρινά, αυτές οι τρεις ταινίες δεν το αξίζουν. Δεν έχουν σημασία οι συμβολισμοί και οι φιλοσοφίες, αν δεν μπορείς να μεταφέρεις έναν χαρακτήρα όμορφα και ομαλά στην μεγάλη οθόνη. Αν το DCEU χτιστεί πάνω στον αντιπαθέστατο δολοφόνο Batman του Frank Miller και έναν Superman τόσο καταθλιπτικό που θα ήταν πρόθυμος να χώσει το δόρυ με τον κρυπτονίτη μέσα του πριν προλάβεις να πεις “Martha”, δε θα είναι ένα σύμπαν το οποίο θα ήθελα να εκπροσωπεί την DC στον κινηματογράφο.