Wonder Woman: Cultural Icon
“Εν αρχή ήταν η Wonder Woman. Και στην αρχή της Wonder Woman ήταν ο φεμινισμός”. Αλήθεια. Πολλές ηρωίδες γεννιούνται για να είναι sidekicks, ερωτικά αντικείμενα, villains και καμιά φορά μπορεί και κάποια από αυτές να αποτινάξει τους ρόλους που της φοράνε και να υιοθετήσει πιο φεμινιστικές απόψεις. Καμιά, όμως, δε δημιουργήθηκε με γνώμονα τις αρχές του φεμινισμού, στον ίδιο βαθμό με τη Wonder Woman. Ο ίδιος ο δημιουργός της δέχεται ότι έπλασε τη Wonder Woman ως πρότυπο της γυναίκας που θα ηγηθεί του κόσμου στη νέα μητριαρχική κοινωνία που πίστευε ότι θα έρθει – και που ποτέ δεν ήρθε.
Πέρα από το ότι ο δημιουργός ήταν υποστηρικτής του φεμινισμού με πτυχίο ψυχολογίας, ήταν και η εποχή που γέννησε τη Wonder Woman με αυτά τα χαρακτηριστικά. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος συντάρασσε τον κόσμο και κάθε ελπίδα φαινόταν να χάνεται. Ελλείψει ανδρικού πληθυσμού, οι γυναίκες έβγαιναν από το σπίτι και κρατούσαν τη βαριά βιομηχανία, αποδεικνύοντας ότι έχουν περισσότερες δυνάμεις από ότι όλοι – ανάμεσα σε αυτούς και οι ίδιες – πίστευαν. Αυτό ήταν και το υπόβαθρο της Wonder Woman.
Η Αμαζόνα του William Moulton Marston τάραξε τα νερά του ανδροκρατούμενου κόσμου των comics και αντικατόπτριζε τον τρόπο που ο δημιουργός πίστευε ότι οι γυναίκες θα μπορούσαν και θα έπρεπε να μοιάζουν. Η ικανότητα των γυναικών να καταφεύγουν στην αγάπη και στην ειρηνική συνύπαρξη προβάλλεται, όχι ως αδυναμία πια, αλλά ως όπλο. Με αυτό τον τρόπο, ο Moulton δεν καλούσε μόνο τις γυναίκες να αναλάβουν το ρόλο τους στην εποχή μετά τον πόλεμο, αλλά προετοίμαζε και τους άνδρες για την αλλαγή στο συσχετισμό δυνάμεων. Η Wonder Woman αντικατόπτριζε το όραμα ενός παραδείσου – όπως είναι η Themiscyra – όπου η βία και το πάθος για τη νίκη θα αντικαθιστούνταν από τον οίκτο και την αγάπη.
Η Wonder Woman μπήκε σφήνα ανάμεσα στον Batman και στον Superman και τόλμησε να ανατρέψει το ρόλο των φύλων, σώζοντας τον Steve Trevor. Με αυτόν τον τρόπο διεκδικεί τη θέση που πολύ αργότερα θα αναλάβει η Lois που υπέφερε τα μύρια όσα στις πρώτες της επαφές με τον απαράδεκτο τότε Superman. Και η Wonder Woman, όπως και ο Superman, φορά τα χρώματα της αστερόεσσας και έχει φοβερές υπερδυνάμεις, είναι όμως η Diana που αναλαμβάνει πολύ νωρίς τις ευθύνες της απέναντι στην κοινωνία, δείχνοντας συμπόνοια όπου χρειάζεται. Και αυτό είναι κάτι που κάνει τη Wonder Woman να ξεχωρίζει. Είναι πολεμίστρια, ξέρει να παλεύει και ξέρει να το κάνει καλά. Αλλά δεν είναι η πρώτη της επιλογή, το μόνο της καταφύγιο. Αυτό είναι ο δρόμος των ανδρών που κατέστρεψε τον κόσμο με τον πόλεμο.
Kαι με τον Batman στέκεται απέναντι, καθώς ο σκοτεινός ήρωας χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό την ευφυία του, αλλά ελάχιστα τη συναισθηματική του νοημοσύνη. Παράλληλα, ο παρανοϊκός Batman προτιμά να δουλεύει μόνος, δεν εμπιστεύεται εύκολα τους άλλους, την ίδια ώρα που η Wonder Woman προωθεί τη συνεργασία ανάμεσα στις γυναίκες, στέλνοντας το μήνυμα ότι δε φτάνει η ατομική χειραφέτηση, αλλά χρειάζεται και μια αδελφότητα γυναικών που θα στηρίζει η μία την άλλη.
Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι συχνά η Wonder Woman συναντά γυναίκες αντιπάλους, απορώντας κάθε φορά γιατί δεν είναι στο ίδιο μήκος κύματος. Αυτές οι γυναίκες είναι συχνά όμορφες, με υπερβολικό βάψιμο και προκλητικά ρούχα και συχνά επιστρατεύουν τη σεξουαλικότητά τους για να πετύχουν αυτό που θέλουν. Η Wonder Woman είναι το ακριβές αντίθετό τους: δυναμική και ισχυρή, ώστε να μπορεί να στηρίζεται στα δύο της πόδια όποτε χρειάζεται, με θηλυκότητα και ζεστή διάθεση προς όλους. Αυτή της η στάση είναι ένα μήνυμα προς όλες τις γυναίκες να πάψουν να ανταγωνίζονται η μία την άλλη και να εργαστούν μαζί για ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
Και όμως, ο περισσότερος λόγος γίνεται για τη σεξουαλικότητα της Wonder Woman. Δε μιλάω για το πώς κατηγορήθηκε ότι προωθεί την ομοφυλοφιλία ή τις – σωστές αν με ρωτάτε – τάσεις για φετιχισμό. Μιλάω για τον τρόπο που απεικονίζεται μέσα στη στολή της. Ναι, υπήρχε εποχή που η Wonder Woman έπεσε στην κιμαδομηχανή της ανύπαρκτης μέσης και των τεράστιων μπαλονιών. Αλλά είναι τα ρούχα της που ξεσηκώνουν κάθε φορά θύελλα αντιδράσεων. Και εδώ έχει ενδιαφέρον το πώς αντιδρά η ίδια η ηρωίδα, όταν μέσα στον κόσμο της όλοι την κατακρίνουν για τη στολή της. Αδιαφορεί. Αυτό θέλει να βάλει και αυτό θα βάλει. Όχι επειδή η βιομηχανία το απαιτεί ούτε επειδή η κοινωνία το επιβάλει αλλά γιατί έτσι θέλει. Κέρδισε τη στολή με το σπαθί της και θα τη φορά με καμάρι. Ένα δυνατό μήνυμα για όλα τα κορίτσια του κόσμου να αγαπήσουν το σώμα τους και να κάνουν ελεύθερα την επιλογή που θέλουν χωρίς να πέφτουν θύματα των προσδοκιών που άλλη έχουν για αυτές.
Αυτός είναι ίσως και ένας λόγος που το MS, το γνωστό φεμινιστικό περιοδικό έβαλε στο πρώτο του τεύχος το 1972 τη Wonder Woman με τη στολή της και τον τίτλο “Wonder Woman for President”. Η ηρωίδα επέστρεψε και στο τεύχος που γιορτάζει τα 40 χρόνια κυκλοφορίας του περιοδικού αποδεικνύοντας ότι μέσα στο χρόνο παραμένει ένα σύμβολο γυναικείας απελευθέρωσης. Άλλωστε, είναι συχνή η απεικόνιση της Wonder Woman να σπάει αλυσίδες, όχι μόνο δικές της, μα και άλλων γυναικών, μια εικόνα ισχυρή σε όλες τις εποχές και σε όλες τις κοινωνίες.
Αυτή της η αλληλεγγύη στις γυναίκες και η θέση της σαν πρότυπο για πολλά κορίτσια σε όλο τον κόσμο έκανε την Wonder Woman πρέσβειρα των Ηνωμένων Εθνών, με την παρουσία της τηλεοπτικής Lynda Carter και της κινηματογραφικής Gal Gadot. Η ιδέα είναι ότι όλα τα κορίτσια και οι γυναίκες στον κόσμο είναι “wonder women” και μπορούν να κάνουν θαύματα μαζί με τα αγόρια και τους άνδρες που τις στηρίζουν.
Προσωπικά, ανακάλυψα την Wonder Woman πολύ αργότερα, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν την αγάπησα σαν ηρωίδα και σα γυναίκα. Στις ιστορίες που ο δημιουργός την πήρε σοβαρά κατάφερε να ξεδιπλώσει όλες τις πτυχές της και με έκανε να τη σεβαστώ. Δεν είναι κάτι που συμβαίνει συχνά με γυναίκες ηρωίδες comics. Και σκέφτομαι να ακολουθήσω τη συμβουλή της ψυχολόγου Amy Cuddy, η οποία απέδειξε με έρευνες ότι, αν ποζάρουμε σαν την Wonder Woman για δύο λεπτά κάθε μέρα, η ψυχολογία της γυναίκας αλλάζει.
