A.D. : After Death Book 2
Πριν λίγο καιρό διαβάσαμε το πρώτο βιβλίο του A.D. AFTER DEATH και ενθουσιαστήκαμε. Μετά την ανάγνωση και του δεύτερου τεύχους, καταθέτω μετά λόγου γνώσεως, ότι το εν λόγω πόνημα είναι από τα καλύτερα εκδοτικά εγχειρήματα που έχουν πέσει ποτέ στα χέρια μου.
Η ιστορία του δεύτερου βιβλίου συνεχίζει την αινιγματική αφήγηση, φανερώνοντας περισσότερα πράγματα για τον κεντρικό ήρωα και τον κόσμο του. Η post apocalyptic πραγματικότητα που βιώνει ο Jonah Cooke έχει να κάνει με έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι ζουν, έχοντας υπερνικήσει το γήρας, σε νέες αποικίες με μεγάλο υψόμετρο, καθώς στα χαμηλότερα εδάφη, κάτω από πυκνά ηλεκτρικά νέφη, δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από θάνατο. Ο Cooke όμως, αποφασίζει να καταδυθεί ακολουθώντας το σήμα ζωής που έλαβε στον δέκτη του.
Παράλληλα, και στη μεγαλύτερη έκταση του βιβλίου, μαθαίνουμε για την προηγούμενη ζωή του κεντρικού ήρωα. Αυτό είναι και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του έργου, όπου αναδεικνύεται η εξαιρετική δυναμική του σεναρίου του Scott Snyder. Σε αυτό το μέρος το κείμενο κυριαρχεί. Οι σελίδες δεν χωρίζονται σε καρέ και panels, αλλά μικρότερα σχέδια διακοσμούν τις γωνίες του φύλλου αφήνοντας τον κενό χώρο να γεμίσει από την, υψηλού λογοτεχνικού επιπέδου, αφήγηση.
Ακριβώς η αντίθετη σύνθεση μεταξύ κειμένου και εικόνας συμβαίνει στις σελίδες εκείνες όπου αναλαμβάνει κυρίαρχη δράση ο Jeff Lemire. Τα μεγάλα panels του είναι βουβά. Τα συννεφάκια και οποιαδήποτε παρουσία κειμένου είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Η πληθωρική συνύπαρξη διαλόγων και σχεδίου περιορίζεται σε μόλις τέσσερις σελίδες, όπου και εκεί το artwork κυριαρχεί. Οι γραμμές του σχεδίου είναι χοντροκομμένες και η αίσθηση νερομπογιάς στη χρωματική απόδοση, αποτυπώνει εξαιρετικά την έντονη εσωτερικότητα του όλου έργου.
Οι Snyder και Lemire παίζουν με τα όρια του Μέσου, παραγκωνίζοντας την κλασική μορφή του comic. Μοιράζουν τις σελίδες του έργου τους παρέχοντας την ελευθερία στον αναγνώστη να προσθέσει, με τη δική του φαντασία, λόγια, σκέψεις και εικόνες. Με τον τρόπο αυτό, οι καλλιτέχνες ανοίγουν έναν προσωπικό δίαυλο με κάθε έναν από εμάς, σπάζοντας την παραδοσιακή σχέση, που εκ των πραγμάτων μας καθιστά παθητικούς δέκτες. Αυτή η τεχνοτροπία αναβαθμίζει τον αναγνώστη σε συνδημιουργό.
Η εμπλοκή άλλωστε του κοινού στο έργο είναι αναπόφευκτη. Το κεντρικό θέμα, η διαχείριση του άγχους του θανάτου, είναι μια ενστικτώδης τάση σε κάθε άνθρωπο, πλην όμως εδώ επιχειρείται με τρόπο εξαιρετικά πετυχημένο και χωρίς φορτικότητα. Η φυσικότητα του plot μας μεταφέρει στους συμβολισμούς της ζωής και του θανάτου, δεδομένου ότι από τη μία πλευρά έχουμε μια υπερυψωμένη πολιτεία, όπου ο θάνατος έχει ηττηθεί με κόστος βέβαια τη μνήμη και από την άλλη τον κάτω κόσμο, όπου δεν ζει τίποτα, ή τουλάχιστον έτσι αφήνεται να εννοηθεί. Ενδιάμεσα υπάρχει ένα νεφελώδες σημείο όπου αποκόπτει κάθε επαφή και επικοινωνία.
Ο πρωταγωνιστής αφ’ ενός προσπαθεί να προσπελάσει τα εμπόδια αλλά και να έρθει σε επαφή με την άλλη πλευρά και αφ’ εταίρου να διατηρήσει στη μνήμη του κάθε τι που έχει σημασία, ακόμα και τα απλά καθημερινά πράγματα.
Οι παραλληλισμοί λοιπόν είναι σαφείς. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι Snyder και Lemire, αποφασίζουν να μας υπενθυμίσουν, μέσα από αυτό το συμβολικό και εμπνευσμένα αμφίδρομο έργο τους, ότι θάνατος είναι η λήθη και η μάχη για την αθανασία κρύβεται στη μνήμη και όχι στην αφθαρσία της ύλης. Ταυτόχρονα με τον ίδιο τον τίτλο του το A.D.: AFTER DEATH, μας σκανδαλίζει να σκεφτούμε μια σειρά πράγματα, όπως τη χρήση της έννοιας του θανάτου ακόμα και για τον προσδιορισμό του χρόνου. Ενώ εφόσον ο θάνατος του τίτλου δεν προσδιορίζεται, οι δημιουργοί μας αφήνουν παρακαταθήκη προβληματισμού την αμφισημία του.
Μέσα σε αυτό το κλίμα λοιπόν, αναμένουμε τον τρίτο και τελευταίο τόμο ώστε να έχουμε την ολοκλήρωση αυτής της εκπληκτικής δουλειάς, να δούμε τι επιφυλάσσει η μοίρα στον Jonah Cooke και να λυθούν κάποια από τα σκιώδη σημεία του έργου. Oι υπόλοιποι post mortem προβληματισμοί που οι Snyder και Lemire θα θέσουν,ίσως παραμείνουν μακρά μυστήρια της ανθρωπότητας.