The MCU Dark Side

Ξέρω τι σκέφτεστε. “Ο Ξύδης γράφει για το Marvel Cinematic Universe. Χα! Ο Mr. DC του Comicdom θα αρχίσει το θάψιμο, γιατί ζηλεύει που οι ταινίες του MCU είναι τόσο καλύτερες και πιο επιτυχημένες από αυτές του DC Extended Universe.” (Βy the way, αν και ανεπίσημο, τραγικό brand name.)

Αν και, φυσικά, είμαι υπερήφανος DCάκιας και σίγουρα θα ακολουθήσει πολύ, μα πολύ, θάψιμο, τα κίνητρά μου δεν είναι ταπεινά. Τρέφω μεγάλη αγάπη για τη Marvel. Μεγάλωσα, όπως και οι περισσότεροι στην ηλικία μου, με Marvel και κάθε μήνα ξοδεύω πολύ περισσότερα χρήματα από όσα θα έπρεπε, σε κλασικά collected editions του House of Ideas.

Αυτό που με έκανε να γράψω αυτό το κείμενο (η ιδέα πίσω από το οποίο υπήρχε εδώ και πολύ καιρό) ήταν η παρακολούθηση στον κινηματογράφο του AVENGERS: INFINITY WAR, που ακολουθήθηκε από έναν μαραθώνιο των υπόλοιπων ταινιών του MCU που μου είχαν ξεφύγει (GUARDIANS OF THE GALAXY VOL. 2, THOR: RAGNAROK, BLACK PANTHER), ώστε να έχω την πλήρη εικόνα.

Η παρακολούθηση, λοιπόν, όλων των ταινιών του MCU, με οδήγησε στην ανάγκη να εκφράσω τη γνώμη μου για κάποια πράγματα που με ενοχλούν αφάνταστα, και τα οποία, πολλές φορές, αποσιωπώνται λόγω της – αδιαμφισβήτητης – γιγαντιαίας εμπορικής του επιτυχίας. Για κάποια από αυτά τα πράγματα, την αποκλειστική ευθύνη έχουν οι ίδιοι οι δημιουργοί, για πολλά, όμως, υπεύθυνο είναι το όλο κύκλωμα κριτικών, δημοσιογράφων (και “δημοσιογράφων”), δημοσιοσχεσιτών και, φυσικά, των εκνευριστικών οπαδών.

Η Μεγάλη Επιτυχία Του MCU

Μόνο ένας τρελός ή ένας τυφλωμένος φανατικός δε θα αναγνώριζε την τεράστια εμπορική, τουλάχιστον, επιτυχία του εγχειρήματος. Για την ακρίβεια η επιτυχία αυτή έχει διάφορες εκφάνσεις. Πρώτον και κύριον μας έχει δώσει αρκετές καλές ή και πολύ καλές ταινίες. Αυτές που ξεχωρίζω είναι οι IRON MAN, CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER, AVENGERS, ANT-MAN, BLACK PANTHER. Δεύτερον εμπορικά τρυπάνε το ένα ταβάνι μετά το άλλο. Τρίτον και, ίσως, σημαντικότερο, οργανωτικά, σε θέμα σχεδιασμού, logistics και παραγωγής, μιλάμε για ένα εκπληκτικό κατόρθωμα σε ένα project χωρίς προηγούμενο.

Προφανώς, λοιπόν, δε θα ήθελα σε καμία περίπτωση να μειώσω τα, υπαρκτά και σημαντικά, επιτεύγματα του MCU. Δε μπορεί όμως αυτά να κρύβουν κάποια πολύ αρνητικά φαινόμενα που έχουν δημιουργηθεί.

Η Μετατροπή Των Ταινιών Σε Σειρές

Ένας προβληματισμός σε πολλούς reviewers αναφορικά με το AVENGERS: INFINITY WAR ήταν πως να κριτικάρουν την ταινία. Ως αυτόνομο έργο ή ως το 19ο μέρος μιας σειράς; Η αλήθεια είναι ότι το MCU έχει αλλάξει πολύ το πως βλέπουμε μια ταινία, αφού το INFINITY WAR ούτε μόνο του στέκεται, ούτε καν ως το τρίτο μέρος των Avengers. Αυτό θεωρώ ότι είναι κακό για τρεις λόγους. Πρώτον για την κινηματογραφική εμπειρία μεγάλου μέρους των θεατών. Είδα το INFINITY WAR με δύο φίλους, που ούτε ασχολούνται με τα comics, ούτε έχουν δει όλες τις ταινίες του MCU και, όπως μπορείτε να φανταστείτε είχαν τεράστιες απορίες. Δεύτερον μπαίνουν στο τριπάκι και άλλα studios για να κάνουν κάτι παρόμοιο (DCEU, Dark Universe της Universal) με μέτρια ή τραγικά αποτελέσματα, τα οποία οφείλονται στην απεγνωσμένη προσπάθεια αντιγραφής του shared universe, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να είχαν πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Τρίτον, και για εμένα σημαντικότερο, μειώνει πολύ τον αντίκτυπο και την κληρονομιά αυτών των ταινιών.

Γιατί, πραγματικά, πιστεύει κανείς ότι σε τριάντα ή σαράντα χρόνια θα μπορεί κάποιος να δει το AVENGERS: INFINITY WAR, όπως μπορεί να δει τα Superman των Donner και Lester ή τα Batman του Burton; Δε νομίζω. Η Marvel έχει διαλέξει το εφήμερο αντί του κλασσικού. Όπως, άλλωστε και στα comics. Η δημιουργία του Marvel Universe και της αλληλένδετης αφήγησης όλων των τίτλων είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην ιστορία των comics, αλλά αποτελεί και ένα μεγάλο εμπόδιο στο να έχει και η Marvel τίτλους όπως τα WATCHMEN, DARK KNIGHT RETURNS, KINGDOM COME ή ALL-STAR SUPERMAN. Τίτλους που με, σχετική, ευκολία απολαμβάνουν όλοι οι αναγνώστες για πολλές δεκαετίες και έχουν σαν κοινό τους χαρακτηριστικό την πρωτοκαθεδρία των δημιουργών τους.

Μα, Αυτό Δεν Είναι Marvel

Αυτό ήταν ένα από τα πιο εκνευριστικά πράγματα που ακούγονταν σε κάποια συζήτηση με έναν φίλο της Marvel. Θα σου έλεγε ότι η DC βγάζει χάλια ταινίες όπως το CATWOMAN και το GREEN LANTERN, και όταν του θύμιζες την ύπαρξη του X-MEN ORIGINS: WOLVERINE ή του FANTASTIC FOUR (2015) η – αστραπιαία – απάντηση ήταν “A, αυτές δεν είναι της Marvel γιατί δεν τις έβγαλαν τα Marvel Studios. Δε μετράνε”. Οι ίδιοι οι οπαδοί, να απαρνούνται ένα κομμάτι της ιστορίας τους. Θα προσέξατε βέβαια ότι αναφέρω παραπάνω ότι αυτό ήταν ένα από τα πιο εκνευριστικά πράγματα. Μετά την κυκλοφορία των X-MEN: DAYS OF FUTURE PAST, DEADPOOL και LOGAN από την 20th Century Fox, έχει ατονίσει αυτός ο ισχυρισμός. Γιατί άραγε…

(Σε τελείως αντίθετο ρεύμα, ένας γνωστός μου είπε τις προάλλες ότι του αρέσουν πολύ οι ταινίες της Marvel. Όταν του είπα ότι δε με ενθουσιάζει το στυλ των AVENGERS, THOR κλπ., μου απάντησε: “Ούτε κι εμένα μου αρέσουν αυτά, αλλά οι X-Men, Wolverine, Deadpool είναι πολύ ωραίοι”!)

Δηλαδή, Είσθε Αναθεωρητής;

Θυμάστε που το SPIDER-MAN του Sam Raimi ήταν χάλια; Ούτε κι εγώ. Από ό,τι φαίνεται, όμως, πολλοί άνθρωποι θυμήθηκαν – ξαφνικά – ότι η τριλογία του Sam Raimi, ακόμα και οι δύο πρώτες ταινίες (πιθανότατα τα δύο καλύτερα Marvel adaptations) δεν ήταν και τόσο καλές. Δηλαδή δεν ήταν τόσο καλές όσο το SPIDER-MAN: HOMECOMING, δηλαδή. Και προσπάθησαν να μας πείσουν ότι ΑΥΤΗ ήταν η πρώτη σωστή ταινία του γνωστού ήρωα. Ο υποβιβασμός των παλαιότερων, αγαπημένων και εξαιρετικά επιτυχημένων ταινιών ήταν κάτι πολύ φτηνό και άδικο. Για δύο ταινίες κλάσεις ανώτερες του SPIDER-MAN: HOMECOMING. Αλλά κάποιοι πρέπει να στηρίξουν ψευτομαγκιές του στυλ #givetherightstomarvel. Ναι. Είδαμε ποιος δημιούργησε τον καλύτερο Quicksilver…

Τέλος πάντων, τουλάχιστον έχουμε επιτέλους το BLACK PANTHER, την πρώτη ταινία με πρωταγωνιστή έναν μαύρο υπερήρ… πως είπατε; Ποιοι είναι οι Steel και Blade;;;

Markos Seferlis Presents

Ξεκινήσαμε με το υφάκι του Robert Downy Jr. ως Tony Stark, το οποίο ήταν πολύ πετυχημένο. Πήγαμε στους Joss Whedonισμούς και κάναμε λίγη υπομονή. Αλλά έλεος! Η κατάσταση έχει ξεφύγει! Σχεδόν κάθε χαρακτήρας του MCU νιώθει την ανάγκη να πετάξει ένα εξυπνακίστικο σχόλιο κάθε φορά που ανοίγει το στόμα του. Χαρακτήρες που, απέναντι στον κίνδυνο είναι στοιχειωδώς σοβαροί (βλέπε Captain America, Black Widow, Black Panther) μοιάζουν εξωγήινοι δίπλα στους υπόλοιπους αστειάτορες.

Και εντάξει, κάποιοι χαρακτήρες, όπως ο Spider-Man, είναι ταυτισμένοι με αυτά τα αστειάκια. Ο Doctor Strange, όμως; Ο Bruce Banner; Όταν όλοι κάνουν τα ίδια αστειάκια και το characterization πάει περίπατο, τότε κλάφτα Χαράλαμπε.

Απίστευτα εκνευριστική είναι και η τακτική των ταινιών του MCU να πετάνε αστειάκια πάνω στην κορύφωση της δράσης ή του δράματος. Τι πιστεύουν; Ότι δε θα αντέξουμε τη συγκίνηση και λιποθυμήσουμε;

Η Παρωδία Στην Εξουσία

Μία από τις πιο αγαπημένες μου ταινίες είναι το AIRPLANE! Μιλάμε για τον ορισμό της παρωδίας. Αν, όμως, έβλεπα τα ίδια αστεία και gags σε μία κανονική ταινία αεροπορικής καταστροφής, θα ήταν ποτέ δυνατό να την πάρω στα σοβαρά; Να έχω αγωνία για τους επιβάτες; Φυσικά και όχι! Θα την θεωρούσα μια τραγική ταινία. Ε, αυτό μου συνέβη όταν είδα το THOR: RAGNAROK, το οποίο θεωρώ με διαφορά τη χειρότερη ταινία του MCU και ένα από τα πιο αποτρόπαια πράγματα που έχω δει στη ζωή μου. Ο πλήρης εξευτελισμός του ήρωα και του supporting cast. Όταν στην πρώτη σκηνή είδα το Thor να κάνει αστειάκια με τον Surtur και την αλυσίδα που γύριζε κόντεψα να φουντάρω από τον τρίτο! Να αντιμετωπίζεται ο Thor λες και είναι ο Wile E. Coyote ή ο Tom από το TOM AND JERRY. Δηλαδή, τι διαφορετικό θα έκανε o Chris Hemsworth, αν χρειαζόταν να πρωταγωνιστήσει σε ένα σκετσάκι του SATURDAY NIGHT LIVE;

Στο τέλος, περίμενα, την ώρα που έβλεπαν την Asgard να καταστρέφεται (και εννοείται ότι εξακολουθούσαν να κάνουν αστειάκια), ότι σε κάποια παύση θα ακουγόταν μια βροντερή κλανιά. Όλοι θα γύριζαν προς τον θύτη και αυτός θα έλεγε: “Sorry, my bad”. Λέτε να το δούμε σε κάποια επόμενη ταινία;

Δυστυχώς το πράγμα έχει γενικευτεί. Ας καταλάβουν κάποιοι ότι άλλο πράγμα το STAR WARS και άλλο το SPACEBALLS. (Ποιος μπορεί να ξεχάσει την τραγική πρώτη σκηνή στο THE LAST JEDI με τον Poe Dameron να χαριεντίζεται με τον στόλο της First Order;) Είναι σαν να σου πουν ότι το AUSTIN POWERS είναι μια κανονική ταινία του James Bond. Ζήτω η τρέλα!

Μην Το Παίρνεις Στα Σοβαρά

Αυτή είναι μια σκέψη που μου ήρθε τώρα τελευταία διαβάζοντας αρκετά reviews μαζεμένα. Διαπίστωσα, λοιπόν, μια συνήθη θετική, επαναλαμβάνω θετική, κριτική. Ότι η ταινία δεν παίρνει τον εαυτό της στα σοβαρά. Σαν να λένε: “έλα, μωρέ, μικυμάου και ήρωες με κολάν είναι, για παιδάκια και χαβαλέ”. Αν και συμφωνώ ότι αυτές οι ταινίες πρέπει να είναι (και) για παιδιά, πιστεύω ότι ένα μέρος της κινηματογραφικής κοινότητας επιβραβεύει, τρόπον τινά, το γεγονός ότι οι ταινίες του MCU δε φαίνεται να έχουν κάποια παραπάνω καλλιτεχνική φιλοδοξία ως προς το να μας δώσουν κάτι που χρειάζεται περισσότερο προβληματισμό. Κάτι που βρίσκω πολύ προσβλητικό και για το Μέσο των comics και για το είδος των υπερηρωικών comics.

Το Μέλλον

Να ξεκαθαρίσω κάτι. Είμαι φανατικός υπέρμαχος της παρουσίας των comics και σε άλλα μέσα. Ακόμα και αν αυτό δε μεταφράζεται σε αύξηση των πωλήσεων των comics, νιώθω ωραία όταν βλέπω κάθε τρεις και λίγο ταινίες βασισμένες σε comics στους κινηματογράφους, κατακλυσμό από αντίστοιχες τηλεοπτικές σειρές, τα ράφια στα παιχνιδάδικα γεμάτα από φιγούρες των αγαπημένων μας ηρώων. Μου βγάζει ένα αίσθημα υπερηφάνειας το γεγονός ότι, εδώ και αρκετά χρόνια, τα πιο καυτά properties προέρχονται από τα comics.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, λοιπόν, ότι η συμβολή του MCU σε όλο αυτό είναι τεράστια και αξίζουν στους συντελεστές, και πρωτίστως στον Kevin Feige, όλα τα μπράβο του κόσμου. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι το αποτέλεσμα δε θα μπορούσε να είναι καλύτερο, ο σεβασμός στο αρχικό υλικό μεγαλύτερος, η δημιουργική ελευθερία περισσότερη και η διαδικασία παραγωγής λιγότερο τυποποιημένη.

Φοβάμαι πως, όσο το MCU πάει τραίνο, το κίνητρο για αλλαγές θα είναι πολύ μικρό. Άλλωστε η μεγάλη πλειοψηφία των κριτικών το αντιμετωπίζει θετικά έως πολύ θετικά, όσο για το κοινό; Όσο εγώ κρατιώμουν με νύχια και με δόντια να μη βρίσω κατά τη διάρκεια της προβολής του AVENGERS: INFINITY WAR, η αίθουσα σείονταν από τα γέλια. (Το ίδιο συμβαίνει, βέβαια, και στο Δελφινάριο κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων του Μάρκου Σεφερλή.)

Η ελπίδα, όμως, υπάρχει. Άλλωστε οι ίδιοι άνθρωποι που έγραψαν και σκηνοθέτησαν το AVENGERS: INFINITY WAR, έγραψαν και σκηνοθέτησαν το CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER.