Tetra

Το TETRA είναι ένα sci-fi comic του παρελθόντος, του οποίου η θεματολογία δεν έχει καμία σχέση με ταξίδια στο χρόνο. Αλλά για να κατανοήσετε το πώς δημιουργήθηκε, αλλά και πώς έφτασε στα χέρια του Comicdom, σχεδόν ένα μήνα πριν την κυκλοφορία του, χρειάζονται κάποια ταξίδια στο χρόνο.

Το πρώτο ταξίδι μας πάει πίσω στο 2010, όταν μέσω αυτής εδώ της στήλης μιλήσαμε με τον Malcolm McNeill, έναν Βρετανό illustrator με έδρα τη Νέα Υόρκη, ο οποίος ετοίμαζε την έκδοση των εικόνων που θα συνόδευαν τη μακρινή δεκαετία του ’70 ένα post-apocalyptic και αρκετά ιδιαίτερο διήγημα του William Burroughs, το AH POOK IS HERE. Από τότε έως σήμερα, είχαμε κρατήσει μια τυπική επαφή, η οποία έφερε και στα χέρια μου τη συγκεντρωτική έκδοση του TETRA, ένα μήνα πριν κυκλοφορήσει επίσημα και 40 περίπου χρόνια μετά την αρχική έκδοση του comic.

Έτσι, ξεκινάμε για το δεύτερο ταξίδι στο χρόνο, κάπου στο 1979, όταν ο Malcolm McΝeill ξεκίνησε το TETRA, λόγω της ανάγκης του να βγάλει χρήματα, όσο συνεργαζόταν με τον Burroughs, σε ένα project που αναμενόταν να διαρκέσει χρόνια. Έτσι, ξεκίνησε τη συνεργασία του με το αντρικό περιοδικό GALLERY, το οποίο μετά την τεράστια επιτυχία sci-fi ταινιών, όπως το STAR WARS, ήθελε να συμπεριλάβει ένα φουτουριστικό comic στις σελίδες του, ανάμεσα στα άρθρα και τα γυμνά pin-ups της εποχής. Έτσι, γεννήθηκε το TETRA, ένα comic σε επεισόδια, που συνεχίζονταν μήνα με το μήνα, σε κάθε τεύχος του περιοδικού.

Αν και φιλοξενούταν σε αντρικό περιοδικό, όμως, το TETRA δεν είναι ερωτικό comic. ΟΚ, η πρωταγωνίστρια ξεκινά ως sex slave και είναι πάντα γυμνή (δεν έχει ούτε μαλλιά ούτε τίποτα), αλλά δε μιλάμε για μια ιστορία και σκηνές που βρίσκονται εκεί για να δικαιολογήσουν σεξουαλικές περιπτύξεις (οι οποίες απουσιάζουν) και ευκαιρίες για να… πάρουμε μάτι. Άλλωστε, πρόκειται ίσως για μία από τις πιο φιλόδοξες ιστορίες που έχω διαβάσει, αφού ταυτόχρονα τιμά και αποδομεί το sci-fi και ένα από τα πιο δημοφιλή στερεότυπα: αυτό του απρόθυμου ήρωα.

Η πρωταγωνίστρια του TETRA είναι μάλλον ο ορισμός του απρόθυμου ήρωα, η εκλεκτή του πλανήτη της, η οποία όμως δεν ενδιαφέρεται και πολύ για την αποστολή της. Και, από τη στιγμή που δηλώνει την αδιαφορία της για τις προφητείες που πρέπει να εκπληρώσει και το καλό που μπορεί να φέρει στον κόσμο, δεν μετανιώνει ούτε επιστρέφει για μια “τελευταία δουλειά”. Απλά κάνει το δικό της και ξεκινά το ταξίδι για να βρει τον δημιουργό της.

Η προφητεία του πλανήτη Ayam – ενός πλανήτη που, λόγω της έντονης και θανατηφόρας ηλιακής ακτινοβολίας στην επιφάνεια, κατοικείται υπογείως από τυφλούς μεταλλαγμένους και στην επιφάνεια από υπεραναπτυγμένους μεταλλαγμένους – ξεπετάγεται με μπόλικο exposition σε μερικά panels που συνοδεύονται από την εικόνα της πρωταγωνίστριας να χαζολογά και να χασμουριέται. Και ο ίδιος ο πλανήτης αποτελεί το background της εξιστόρησης για ελάχιστα κεφάλαια. Με άλλα λόγια, ο πλανήτης, οι προφητείες του και οι εκλεκτοί του δε μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα.

Μας ενδιαφέρει, όμως, η πρωταγωνίστρια, ένας χαρακτήρας με έμφυτη περιέργεια, κοφτερή γλώσσα και μπόλικο χιούμορ. Οι αντιδράσεις της και οι διάλογοι με εξωγήινους και άλλους χαρακτήρες είναι τόσο απολαυστικοί όσο και φυσικοί, αφού θα μπορούσαν να προέρχονται από τα στόματα των ίδιων των αναγνωστών. Και οι χαρακτήρες που συναντά στις άκρες του σύμπαντος που ταξιδεύει (όσοι προλαβαίνουμε να δούμε τουλάχιστον) είναι εξίσου απολαυστικοί, όπως και το σύνολο των συμβολικών μεταφορών που κατακλύζουν το comic.

Επίσης, μας ενδιαφέρει η αποστολή που αποτελεί τον κορμό του TETRA – και δε μιλάω για τις προφητείες του πλανήτη Ayam, που πετιούνται από το παράθυρο στο παγωμένο σκοτάδι του διαστήματος. Αποστολή της πρωταγωνίστριας είναι να συναντήσει τον δημιουργό της, αυτόν που την έμπλεξε, όχι μόνο σε έναν καταδικασμένο πλανήτη, αλλά και σε άσκοπους αγώνες λύτρωσης. Ο δημιουργός αυτός θα ήταν ο ίδιος ο Malcolm McNeill, ο δημιουργός της και στην πραγματική ζωή. Πρόκειται για ένα concept που ναι μεν έχουμε ξαναδεί σήμερα, αλλά τότε ήταν κάτι περισσότερο από πρωτότυπο. Κι αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο ίδιος ο McNeill είχε επηρεαστεί από τις μεθόδους του William Burroughs, τότε σίγουρα θα ήταν εντυπωσιακό.

Δυστυχώς, όμως, το TETRA δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και ποτέ δεν είδαμε την πρωταγωνίστρια να συναντά τον δημιουργό της. Η παρούσα έκδοση συγκεντρώνει το σύνολο του comic, αλλά σε αυτό το σύνολο δεν βρίσκεται κάποιο τέλος, ούτε καν στον ορίζοντα. Όσο κι αν με απογοήτευσε αυτό το γεγονός, όμως, δεν πιστεύω ότι μου πρόσφερε μια ημιτελή εμπειρία. Και τεράστιο ρόλο σε αυτό παίζει το σχέδιο.

Αχ, το σχέδιο! Εδώ μιλάμε για πίνακες ζωγραφικής που θα μπορούσαν να βρίσκονται σε χρυσά κάδρα στο μουσείο της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας του sci-fi! Θυμίζοντας έντονα ευρωπαϊκά comics, το σχέδιο του McNeill καταφέρνει να αποκτήσει τον δικό του χαρακτήρα και μοιάζει σαν ένα ακίνητο και εξωγήινο art film, αποτυπωμένο σε graphic novel. Εκτός από τις τρομερές λεπτομέρειες και τα νωχελικά χρώματα, τεράστιο ρόλο στην ιδιαιτερότητά του παίζει η απουσία μελανιών, η οποία δημιουργεί ένα αποτέλεσμα που ακροβατεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και τον σουρεαλισμό. Ειδικά στα σημεία που οι διάλογοι (και οι άσχημες γραμματοσειρές της τυπογραφικής μηχανής που απλά επικολλήθηκαν στα bubbles, επειδή 70s) απουσιάζουν, το TETRA θα μπορούσε να αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή πινάκων και posters!

Υπάρχουν, λοιπόν, δύο τρόποι για να δει κανείς το TETRA. Ο πρώτος είναι ότι πρόκειται για ένα ημιτελές comic από έναν illustrator που πιθανότατα δεν έχω ξανακούσει στη ζωή μου και αφορά σε θέματα που έχω ξαναδεί. Αυτός είναι ο λάθος τρόπος, που εξαιτίας του θα στερηθείς μια ιδιαίτερη εμπειρία από το παρελθόν. Ο δεύτερος είναι ότι πρόκειται για ένα τρομερά φιλόδοξο και πολλά υποσχόμενο comic που σου δίνει, όχι μια πλήρη εικόνα, αλλά μια γεύση από έναν κόσμο (τόσο από την άποψη των πρωταγωνιστών όσο και από την άποψη του δημιουργού) που πραγματικά αξίζει να επισκεφθείς. Μια ματιά να ρίξεις στις φωτογραφίες, στα τοπία και στις εκφράσεις των κατοίκων του, άλλωστε, θα σου κινήσει σίγουρα το ενδιαφέρον.

Και επειδή η εμπειρία της ανάγνωσης του TETRA δεν εξαντλείται σε αυτή καθαυτή την ιστορία, αλλά και στα όσα γράφει ο δημιουργός της στον πρόλογο και στον επίλογο, σκέφτηκα ότι μπορούμε να μάθουμε μερικά ακόμη, μέσω των απαντήσεών του στις παρακάτω ερωτήσεις. Αυτός είναι και ο επίλογος του review!

In what ways can a sci-fi story like TETRA, that was written almost 40 years ago, work today?

Like I say in the intro to the book, science fiction is really about the present. Sci-fi, like most fiction, projects our current hopes and fears onto hypothetical realities in order to try and figure out where we are and where we might be headed. TETRA used ‘science’ fiction as the means, but the ideas I was trying to express are always current, always right now. The stories may change but the questions are the same.

Does the fact that it has no end take away anything from the readers’ experience?

The great thing about an ongoing series to me was that it had no foreseeable ‘conclusion’: it didn’t set out with some kind of definitive statement in mind. It was simply an opportunity to see where things might go. This is the nature of all journeys of exploration, particularly into ‘outer space’: we set out with no idea where we are really going or what we may find and certainly with no sense of conclusion.

Would TETRA be the same if you had written it today?

Most fiction has an underlying question that the author is trying to articulate. Burroughs’ preoccupation throughout his books was ‘Control’, the idea that we are essentially characters within a fiction that is not of our making – a reality over which we have no control. That was the idea I was attempting to continue with in TETRA. A science fiction story was the vehicle for doing that because the genre had become popular at the time. My career path took me into film and television beyond that, but I did attempt to continue with the idea around the year 2000 with ‘0º’. This was also an ongoing, no-preconceived-outcome kind of project. After a couple of years of working on it, the AH POOK collaboration with Burroughs came back to life so it was abandoned. It’s very unlikely I will get back to it, but I’ve lifted some of the imagery for ‘Science’, an illustrated book that I hope to publish in the near future.