Xerxes

Είκοσι χρόνια χρειάστηκε να περάσουν από το βραβευμένο με τρία Eisner, 300, ώστε να διαβάσουμε ολοκληρωμένη την ιστορία των Περσικών Πολέμων μέσα από τα μάτια του Frank Miller! Τί εννοώ ολοκλήρωμένη την ιστορία; Δεν είναι ούτε prequel, ούτε sequel, αλλά και τα δύο μαζί στην τιμή του ενός; Ας διαβάσουμε το πολυσυζητημένο XERXES: THE FALL OF THE HOUSE OF DARIUS AND THE RISE OF ALEXANDER, που για χάρη ευκολίας θα αναφερόμαστε από τούδε και στο εξής σε αυτό ως XERXES (σκέτο).

Όλα ξεκίνησαν το μακρινό (πλέον) 1998, όπου ο Frank Miller, βασιζόμενος στην ταινία του 1962 THE 300 SPARTANS, που είχε δει και λατρέψει όταν ήταν πιτσιρίκι, αποφάσισε να κάνει τη δική του διασκευή της μάχης των Θερμοπυλών. Και το αποτέλεσμα, που ήταν το 5τευχο limited series 300, έγραψε ιστορία. Μόλις έναν χρόνο αργότερα, εκδόθηκε στα Ελληνικά από τη Μαμούθ Κόμιξ και έκτοτε έχει επανεκδοθεί πολλάκις, όμως η έκρηξη της δημοφιλίας του έγινε με την πολύ πιστή μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη, το 2007, σε σκηνοθεσία Zack Snyder και με τον Gerard Butler να υποδύεται μνημειωδώς τον Βασιλιά της Αρχαίας Σπάρτης, Λεωνίδα. Το internet και η καθημερινότητά μας είχαν πλημμυρίσει με “This Is Sparta”, ενώ χαρακτηριστικά, φέτος, στο The Comic Con της Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερης τελετής, ο Miller τιμήθηκε από τον δήμαρχο της Σπάρτης, ως επίτιμος πολίτης της πόλης, επειδή έκανε παγκοσμίως γνωστή τη θυσία των 300 Σπαρτιατών.

Την άνοιξη, όμως, είχε ξεκινήσει να εκδίδεται και το pre/sequel που δεν ζήτησε κανείς…

Αλλά ας μην προτρέχουμε. Λόγω της έκρηξης της δημοσιότητας που προαναφέραμε, τα studio φυσικά και ενδιαφέρθηκαν να γυρίσουν sequel της ταινίας, και το 2008 ο Miller  είπε πως η επόμενη ταινία θα βασιζόταν στο sequel comic που ετοίμαζε, με τη ναυμαχία της Σαλαμίνας και πρωταγωνιστή τον Θεμιστοκλή. Η ταινία έγινε, με τίτλο, τελικά, 300: RISE OF AN EMPIRE, πήγε άπατη και το comic έμεινε παγιδευμένο στο development hell. Ο Miller, τότε, επέλεξε να ολοκληρώσει πρώτα το (αναμφίβολα) χειρότερο comic της καριέρας του, ονόματι HOLY TERROR, και μετά καπάκι ανέλαβε το 9τευχο DARK KNIGHT III: THE MASTER RACE, προκειμένου να κλείσει η τριλογία του Σκοτεινού Ιππότη. Στο μεταξύ, τo sequel comic άλλαξε τίτλο σε XERXES και ο Miller είχε δηλώσει πως θα είναι prequel. Εν έτει 2018, το comic επιτέλους κυκλοφόρησε, έχοντας τίτλο το μακρυνάρι που ανέφερα στην πρώτη παράγραφο. Και σίγουρα δεν ήταν αυτό που περίμενε κανείς…

Το πρώτο μισό της ιστορίας είναι ουσιαστικά ένα prequel του 300 και το άλλο μισό sequel, με βασικό χαρακτήρα, κατά κάποιον τρόπο, τον Ξέρξη. Μονάχα μία πολύ μικρή αναφορά γίνεται στο 300, που διαδραματίζεται ουσιαστικά ανάμεσα στα γεγονότα του τρίτου τεύχους. Σαλαμίνα δεν υπάρχει πουθενά! Το μεγαλύτερο πρόβλημα της mini αυτής σειράς είναι η ανύπαρκτη ροή, σε συνδυασμό με το σχέδιο που ολοένα και εκφυλίζεται, από τεύχος σε τεύχος. Ας πιάσουμε ένα-ένα τα τεύχη, λοιπόν, προσπαθώντας να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Σε αυτό το σημείο, προειδοποιώ πως θα ακολουθήσουν spoilers.

Στο πρώτο τεύχος, βρισκόμαστε στη μάχη του Μαραθώνα. Πρώτη Περσική εισβολή, κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων, με τους Πέρσες να έχουν βασιλιά τον Δαρείο και οι Αθηναίοι επικεφαλής στρατηγό τον φιλόδοξο Μιλτιάδη. Χάρη στη στρατηγική του Μιλτιάδη, οι Αθηναίοι κατορθώνουν και περικυκλώνουν τους Πέρσες και τους απωθούν στην θάλασσα, μέσα από πολύ κακοσχεδιασμένα splash pages και κάποιες ενδιαφέρουσες εκτελέσεις από τον νίντζα Αισχύλο. Ναι, τον δραματουργό, που εκμεταλλευόταν τον ελεύθερο χρόνο του, για να γίνει master των πολεμικών τεχνών με χειρουργική ακρίβεια. Αλλά, δυστυχώς, του έτρωγαν όλο του τον χρόνο τα δραματικά του έργα. Οπότε, εξαρχής, ο αναγνώστης καταλαβαίνει ότι το XERXES θα είναι μυθιστορηματική αφήγηση γεγονότων. Αλλά πλανάται πλάνην οικτρά… Κατά τη διάρκεια της μάχης, οι Αθηναίοι αποδεκατίζονται, ανάμεσά τους πεθαίνει και ένας Σταύρος (μισή χιλιετία πριν τον Χριστιανισμό) και προσπαθούν να αναδιοργανωθούν, προκειμένου να προστατεύσουν την Αθήνα, γιατί ο Δαρείος θα έπλεε με τον εναπομείνοντα στόλο του προς τα εκεί.

Δεύτερο τεύχος και μεταφερόμαστε στην Αρχαία Αθήνα! Όπου η Ακρόπολις θυμίζει περισσότερο fantasy mmorpg, με ένα θεόρατο γυμνό άγαλμα της Αθηνάς στο κέντρο της, δεκαπλάσιο σε μέγεθος από την χρυσελεφάντινη! Και όχι μόνο…

Ο Μιλτιάδης “σπάει”, δηλώνοντας πως απέτυχε και θα πέσει η Αθήνα στα χέρια των Περσών. Τότε αναλαμβάνει δράση ο πανούργος Θεμιστοκλής και με ένα θεόκουφο τέχνασμα, τρομάζει τους Πέρσες με τον “όγκο” του Αθηναϊκού στρατού. Εκμεταλλευόμενοι την ταραχή, ρίχνουν στους Πέρσες υγρό πυρ (800 χρόνια προτού εφευρεθεί) και ο Αισχύλος, σαν σωστός νίντζα, μέσα στη σύγχυση, σκοτώνει τον Δαρείο. Ο γιος του, Ξέρξης, διατάζει υποχώρηση και στο τέλος του τεύχους τον βλέπουμε να περιπλανιέται στο Najd, όπου μια μούμια/θεότητα του λέει ότι είναι το πεπρωμένο του να γίνει θεϊκός βασιλιάς. Και σε αυτό το σημείο, ο Miller σταματά να ασχολείται παντελώς με οποιαδήποτε σεναριακή ροή.

Στις δύο πρώτες σελίδες του τρίτου τεύχους, ο Ξέρξης στέφεται από τις θεότητες βασιλιάς και αναλαμβάνει να κατακτήσει τον κόσμο! Προσπερνώντας ολόκληρη τη δεύτερη Περσική εισβολή (!), από την τρίτη σελίδα και μέχρι τη μέση του τεύχους, ο Miller τον παρουσιάζει λίγο πριν τον θάνατό του, θεότρελο και να ζει ένα είδος ντελίριου, με αρκετή δόση από παράνοια. Στο δεύτερο μισό του τεύχους, πάμε αρκετά πίσω στο παρελθόν, καθώς διαδραματίζεται η ιστορία του γάμου του με την εβραιοπούλα Έσθηρ και η σωτηρία της φυλής της, από όπου προέρχεται η Εβραϊκή γιορτή Purim. Σχεδόν σε όλο το τεύχος, δεν υπάρχει ίχνος word balloon, καθώς κυριαρχεί η βαρετή (και όχι ατμοσφαιρική) αφήγηση σε captions.

Τέταρτο τεύχος και στις δύο πρώτες σελίδες ο Ξέρξης Β’ πεθαίνει. Αναλαμβάνει διάδοχος ο Δαρείος Γ’, που εμφανισιακά φέρνει σε κάτι ανάμεσα σε ζουλού της Wakanda και Ινδιάνο…

Η αφήγηση συνεχίζεται αδυσώπητη, ξεπετάγοντας, με ασύλληπτη ταχύτητα, επιλεκτικά ιστορικά γεγονότα και εμφανίζοντας τον Μέγα Αλέξανδρο από το πουθενά, χωρίς να εξηγεί ότι είναι αυτός. Ναι, είναι εκείνος ο μουσάτος που κάνει cameo και τον προσφωνούν “sir”. Σε αυτό το τεύχος, ξεκινά η Ελληνική αντεπίθεση και “έχουμε” την πολύνεκρη μάχη της Ισσού, με άπειρα splash pages, που αφορούν ουσιαστικά στο τέλος των Immortals, καθώς και λίγη βία που είχε λείψει για κάμποσο από τη σειρά, με τη μορφή παλουκωμάτων και ανασκολοπισμών, με χιούμορ εκ μέρους των Μακεδόνων νικητών!

Και κάπως έτσι, φτάσαμε στωικά στο ύστατο τεύχος. O μεγαλόψυχος Μεγαλέξανδρος έχει πάρει φαλάγγι με τη φάλαγγά του τον Περσικό στρατό και λαμβάνει χώρα η καθοριστική μάχη στα Γαυγάμηλα, μέσω ενός οδοιπορικού με, παραδόξως, καλό σκίτσο, που θυμίζει κάπως 300. Και τότε, έρχεται η παρακάτω εικόνα, σπάζοντας οποιοδήποτε built-up είχε δημιουργηθεί, σαν clopy-paste από Wikipedia, πείθοντάς μας πως ο Miller είχε βαρεθεί πια να σχεδιάζει αυτό το comic…

Ακολουθεί αιματηρή νίκη και ανεμπόδιστη πορεία, μέσω Βαβυλώνας, στην Περσέπολη. Ο Δαρείος πεθαίνει από ασασίνους και ο Μέγας Αλέξανδρος αποχαιρετά τον αιώνιο (?) εχθρό του. Αποφασισμένος, γυρίζει προς (μάλλον) το ηλιοβασίλεμα, αναμένοντας τις χιλιάδες περιπέτειες που τον περιμένουν. Μάλλον εννοεί στον μονοψήφιο αριθμό των ετών που του έμελλε να ζήσει ακόμα…

Και κάπως έτσι, τελειώνει ένα comic που είναι ξεκάθαρα απαξίωση του 300. Είναι μακράν το πιο κακογραμμένο comic του Miller (ο οποίος αναδείχθηκε από πολύ νεαρή ηλικία και ως σεναριογράφος), εξιστορώντας, με κάκιστη ροή, ιστορικά γεγονότα, μπερδεύοντας συνεχώς τον αναγνώστη. Δεν υφίσταται απολύτως κανένα χτίσιμο για κανέναν χαρακτήρα και όλα θυμίζουν περισσότερο κακοφτιαγμένο fan fiction, με ενδιάμεση γρήγορη παράθεση κάποιων ιστορικών γεγονότων (πιθανώς λόγω βαρεμάρας), παρά ιστορία με συνοχή, που θα δικαιολογούσε τέτοιον πομπώδη τίτλο.

Η ποιότητα του artwork αλλάζει αστραπιαία, από καρέ σε καρέ, παραδίδοντας από ατμοσφαιρικά splash pages μέχρι γελοιογραφικού προσχεδιακού επιπέδου panels, που δεν το σώζουν ούτε τα καλά χρώματα του Alex Sinclair. Όλα σε αυτή τη σειρά είναι άρπα-κόλλα και αυτό το φανερώνει μέχρι και ο υπερμεγέθης τίτλος, που ανταγωνίζεται επάξια τίτλους άλμπουμ των Πυξ Λαξ. Ίσως να ανέπνεε περισσότερο, εάν ήταν δύο ξεχωριστά graphic novels, αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται, ποτέ δεν υπήρχε αυτή η πρόθεση, δυστυχώς. Εάν θέλετε ένα καλό comic που να διαδραματίζεται στους Περσικούς Πολέμους, τσεκάρετε τα graphic novels των εκδόσεων Πατάκη, σε σχέδιο Θανάση Πέτρου.

Το XERXES: ΜΠΛΑΜΠΛΑΜΠΛΑ είναι ένα κακό comic, που βάζει την ταφόπλακα στο “σύμπαν” των 300, και ίσως το κάκιστο αυτό αποτέλεσμα να πείσει τον Miller να ασχοληθεί, αυστηρά μέσω συνεργασιών, με τις επόμενες δουλειές του. Οι εποχές που μπορούσε να φτιάξει μόνος του ένα comic φαίνεται πως έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, σαν την Αυτοκρατορία του Ξέρξη…