Top 100 Overrated Comics

Batman: Hush

Μπείτε σε μια τυχαία λίστα με τις καλύτερες ιστορίες του Batman και το πιο πιθανό είναι να βρίσκεται εκεί το BATMAN: HUSH, το 12τευχο arc των Jeph Loeb και Jim Lee (ακόμη και εμείς, στο Comicdom, το ανακυρήξαμε #32 στο Top 100 της DC).

Και γιατί να μην βρίσκεται σε τόσο περίοπτη θέση, στο πάνθεον των ιστοριών του Batman, ενός ήρωα που έχει κορυφαίες ιστορίες στο ρεπερτόριο του; Έχουμε έναν superstar συγγραφέα, που έχει γράψει στο παρελθόν μια εξίσου επιτυχημένη αντίστοιχη ιστορία, έχουμε έναν ακόμη πιο superstar καλλιτέχνη, με την πρώτη του ουσιαστική δουλειά με τους εμβληματικούς ήρωες της εταιρίας, έχουμε μια συνωμοσία που έχει απλωθεί σε όλο το rogues gallery του Batman και έχουμε και έναν νέο, cool αντίπαλο, που φαίνεται να είναι ισάξιος του πρωταγωνιστή σε κάθε τομέα. Το μεγάλο plot twist, που αντίστοιχό του μόνο ο Jeph Loeb θα μπορούσε να σκαρφιστεί, είναι πως τα πάντα πήγαν στραβά με αυτό το comic.

Διάφοροι εχθροί του Batman φαίνεται να έχουν νέες μεθόδους, νέες τακτικές, νέα κίνητρα και γρήγορα αρχίζει να γίνεται κατανοητό στον πρωταγωνιστή, ότι υπάρχει κάποιος νέος αντίπαλος που κινεί τα νήματά τους. Το σχέδιο του μυστηριώδους αντιπάλου φέρνει τον ήρωά μας αντιμέτωπο με τον Killer Croc, την Poison Ivy, τον Joker, ακόμη και τον Superman. Παράλληλα, αρχίζει να σχηματίζεται μια πιο σταθερή σχέση μεταξύ Batman και Catwoman, ενώ κάνει και την εμφάνιση του ο παιδικός φίλος του Bruce, Tommy Elliott.

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά, τον χαρακτήρα που δανείζει το όνομα του στο arc. Ναι, υπάρχει ένας νέος μυστηριώδης αντίπαλος, που κρύβει το πρόσωπο του με γάζες και έχει οργανώσει ένα σχέδιο εξόντωσης του Batman, ενώ γνωρίζουμε για πρώτη φορά έναν κολλητό του Bruce από όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς του. Τί κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια (εκτός της Selina); Από την πρώτη στιγμή, ο βασικός ύποπτος ήταν ο Tommy, αλλά σε μια προσπάθεια του να μας πετάξει στάχτη στα μάτια και να κάνει πιο “περίπλοκο” το κεντρικό μυστήριο, ο Loeb μας έδειχνε διαφορετικούς χαρακτήρες να είναι ο Hush.

Συγγραφικά, το μεγαλύτερο ατόπημα του Loeb είναι το πώς χειρίστηκε το μυστήριο του ομώνυμου αντιπάλου και τον γενικότερο ρόλο του στην αφήγηση. Έχει φτιάξει έναν χαρακτήρα ισάξιο του Batman στα πάντα. Ιδιοφυΐα σε πολλούς τομείς, άριστος στη χρήση όπλων και πολεμικών τεχνών και έχει και προσωπική βεντέτα με τον Bruce. Η οποία προσωπική βεντέτα ξεκινάει από όταν ο Thomas Wayne κατάφερε να σώσει την ζωή μόνο της μητέρας του και όχι του πατέρα του, μετά από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Δυστύχημα που οργάνωσε ο ίδιος, για να τους σκοτώσει και να κληρονομήσει την περιουσία τους. Το να πούμε ότι είναι τραβηγμένο από τα μαλλιά, είναι understatement…

Όπως ήδη αναφέρθηκε, εμφανίζονται οι περισσότεροι από τους μεγάλους εχθρούς του Batman, προσπαθώντας να εξοντώσουν τον Σκοτεινό Ιππότη, σωματικά και πνευματικά, ενώ ο Hush έχει καταφέρει να εισχωρήσει έμμεσα στο δίκτυο των συμμάχων του ήρωα. Πολλές από αυτές τις μάχες χρησιμοποιούνται από τον Loeb, για να βάλει τον πρωταγωνιστή σε γνώριμες και κλασικές καταστάσεις. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, κάτι τέτοιο μοιάζει με fan service – στη χειρότερη είναι forced και φανερώνει το αδύναμο γράψιμο του arc.

Μια τέτοια χαρακτηριστική στιγμή είναι όταν o Bruce βρίσκει τον Joker πάνω από το “πτώμα” του Tommy, νομίζοντας ότι μόλις τον δολοφόνησε. Είναι το τελειωτικό χτύπημα για τον Batman, ο οποίος, μέσα στην οργή του, ξυλοκοπεί τον Joker και είναι έτοιμος να τον σκοτώσει, ενθυμούμενος όλους τους δικούς του ανθρώπους, που έχει σκοτώσει ή τραυματίσει η νέμεσις του. Μια τέτοια στιγμή δεν έχει τον κατάλληλο αντίκτυπο, όταν ο θάνατος ενός πρωτοεμφανιζόμενου χαρακτήρα ωθεί τον ήρωα μας στα άκρα του. Η αντίθεση γίνεται μεγαλύτερη, όσο o Batman θυμάται την Barbara Gordon, την Sarah Essen και τον Jason Todd, θύματα του κλόουν. Παρόμοιες forced στιγμές, χάρη εντυπωσιασμού και επίκλησης στην μακρόχρονη ιστορία του ήρωα, είναι η μάχη με τον Superman και η συνάντηση με τον υποτιθέμενα αναγεννημένο Jason Todd, δύο χρόνια πριν επιστρέψει και επίσημα στην ζωή.

Όπως γίνεται σε κάθε ανάλογη ιστορία που σέβεται τον εαυτό της, το ευρύτερο σχέδιο εξόντωσης του ήρωα είναι υπερβολικά μπερδεμένο, αίσθηση που γίνεται πιο έντονη, αν αναλογιστούμε ότι οι μισοί εχθροί θα μπορούσαν να λείπουν, καθώς το μόνο που προσφέρουν στην αφήγηση είναι να κινήσουν την πλοκή προς τα εκεί που θέλει ο Loeb, ενώ δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στο characterization τους, όπως το γνωρίζουμε, και προσπερνάει την εμπλοκή τους στο σχέδιο του Tommy με δύο προτάσεις.

Όσο αντιμετωπίζει τους εχθρούς του, ο Batman έχει στον πλευρό του την Catwoman. Πάντα υπήρχε το “will they/won’t they” μεταξύ των δύο φιγούρων, αλλά εδώ ο Loeb το πάει ένα βήμα παραπέρα, καθώς, μετά από την ανταλλαγή ενός φιλιού, η καψούρα του Batman ανανεώνεται και κάνει το μεγάλο βήμα να της αποκαλύψει τη μυστική του ταυτότητα. Ναι, στο HUSH, ο Batman παρουσιάζεται καψούρης. Το οποίο δεν είναι απαραίτητα κακό, σημασία έχει πως μας το σερβίρει ο συγγραφέας.

Η παρουσίαση του Bruce στο arc – με μία λέξη – μπάζει. Το λάθος characterization του ήρωα εντοπίζεται στην ευρύτερη νοοτροπία του Loeb, που είναι να αλλάζει τους χαρακτήρες για να ταιριάξουν στην πλοκή και να εξάγει περισσότερη ένταση από τις πιο δραματικές στιγμές. Έτσι, ο Batman δεν παρουσιάζεται απλά πολύ πιο ανθρώπινος, αλλά σχεδόν ανίκανος όταν χρειάζεται και ο πιο ικανός (όπως συνηθίζεται) όταν πρέπει. Ένας ντετέκτιβ που δεν μπορεί να δει τα ξεκάθαρα στοιχεία μπροστά του, γιατί τον έχει επηρεάσει ο θάνατος του παιδικού του φίλου και γιατί ο έρωτάς του για την Selina τον θολώνει. Έρωτας που εξυπηρετεί, κυρίως, αυτόν τον σκοπό. Να κάνει, φαινομενικά, πιο αδύναμο τον ήρωα. Κάποιος άλλος, πιο ικανός συγγραφέας (ή απλά ο Loeb του παρελθόντος), θα είχε χτίσει πιο οργανικά την αναθέρμανση των συναισθημάτων και από τις δύο πλευρές και θα είχε παρουσιάσει καλύτερα τη σχέση τους, και ειδικότερα τις σκέψεις του Bruce σχετικά με το θέμα και το πώς θα τον επηρέαζε.

Νομίζω αρκετά ασχοληθήκαμε με το κομμάτι του Loeb. Ώρα να ασχοληθούμε με τη συμβολή του Jim Lee. Γνωστός και μη εξαιρετέος για το 90s Image στιλ του, το οποίο ναι μεν είναι πολύ ταιριαστό για υπερηρωικά comics (και δη για “blockbuster” ιστορίες, όπως αυτή), έχει δυστυχώς μείνει στάσιμος  σε αυτό, με ελάχιστες αλλαγές. Οι φιγούρες του γεμίζουν τη σελίδα και αποπνέουν μια αίσθηση ηρωισμού, όπως θα έπρεπε. Και όταν καλείται να σχεδιάσει μεγάλα καρέ ή ολόκληρα splash pages, δείχνει γιατί έκανε τόσο μεγάλη επιτυχία. Όταν, όμως, καλείται να σχεδιάσει πιο ήρεμες ή μικρές στιγμές – μεταφορικά και κυριολεκτικά – δείχνει ότι προέρχεται από μια γενιά σχεδιαστών που επικεντρωνόταν στο θέαμα και όχι στην ουσία. Χρησιμοποιεί αρκετά κάποιες γραμμές σχεδόν άτσαλες, στις πιο action-packed σκηνές, οι οποίες μάλλον στοχεύουν να κάνουν πιο ξεκάθαρη τη δράση, ή να ζωντανέψουν και να τονώσουν την κίνηση των χαρακτήρων, αλλά πετυχαίνουν να αποσπούν την προσοχή του θεατή από τη σκηνή. Συν τις άλλοις, αισθάνομαι ότι ένας εκ των τακτικών συνεργατών του Lee, είτε ο (inker) Scott Williams είτε ο (colorist) Alex Sinclair, “πνίγει” το σχέδιο του Lee, for lack of a better term.

Όλα αυτά τα παράπονα γίνονται πιο έντονα, όσο προχωράει το arc και επομένως, λογικά, πιέζουν περισσότερο τα deadlines. Και σε παρακαλώ, Jim, Μη σχεδιάσεις ξανά τον Batman να κρατάει την κάπα του ενώ περπατάει. Αν του σχεδίαζες μια πιο μικρή κάπα, το πρόβλημα αυτό θα είχε λυθεί εύκολα και γρήγορα.

(Θα ήταν αρκετά άδικο να μη δώσω εύσημα εκεί που πρέπει, δηλαδή στα σχεδιασμένα με watercolors, flashbacks του νεαρού Bruce, τα οποία είναι πανέμορφα.)

OK, δεν είναι η χειρότερη ιστορία του Batman, και υπάρχει ένας πολύ σημαντικός λόγος που το BATMAN: HUSH δέχεται τόση αναγνώριση. Θεωρητικά, είναι η κατάλληλη ιστορία για να αρχίζεις να διαβάζεις τις περιπέτειες του Caped Crusader. Καταξιωμένοι δημιουργοί, μεγάλο cast συμμάχων και αντιπάλων, που σου συστήνει λίγο-πολύ τους πιο βασικούς παίκτες του μύθου, πλοκή με μπόλικες cool και κλασικές-όμως-αλλαγμένες στιγμές, για να πωρώσουν τον νέο αναγνώστη, και έναν Batman που παρουσιάζεται από όλες τις πλευρές του. Ήρωας, μαχητής, ντετέκτιβ, (υπερ)άνθρωπος. Τα προβλήματα του comic αρχίζουν να ξεπροβάλλουν πιο έντονα, όταν ο αναγνώστης διαβάσει και άλλες, καλύτερες ιστορίες με τον ήρωα.

Ένα μπερδεμένο μυστήριο, που θέλει να περνιέται για έξυπνο, ένας cheap και ακραία γραμμένος, από κάθε άποψη, αντίπαλος, που θέλει να περνιέται για τη νέα μεγάλη προσθήκη στο rogues gallery του Batman (θα χρειαστεί η ενασχόληση άλλων δημιουργών με τον villain, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο), ένα συνονθύλευμα στιγμών, που δεν έχουν προέλθει οργανικά από την αφήγηση, μια χύμα πλοκή, που περιλαμβάνει “τα πάντα όλα”, και το ποζέρικο artwork, συνθέτουν το παζλ ενός από τα πιο υπερεκτιμημένα arcs της DC.

Αρκετά έγραψα, νομίζω ήρθε η ώρα να σωπάσω…