Top 100 Overrated Comics

Saga

Αν κάποιος ρίξει ταχύτατα μια ματιά σε αυτό το Top 100, θα διαπιστώσει ταχύτατα πως ο Brian Vaughan είναι αναμφισβήτητα ένας από τους συγγραφείς που η λίστα αυτή θεωρεί ως υπερτιμημένους. Οπότε θα μπορούσε αυτό το entry να είναι το τελειωτικό χτύπημα στην υστεροφημία του και στη δημοτικότητά του στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Αλλά δε θα είναι. Γενικά με τον χαμένο στη γέννα δίδυμο αδερφό του Αντώνη, εγώ πρόβλημα δεν έχω. Θεωρώ μεν πως δεν έχει καμία ικανότητα στο να γράφει ιστορίες για already established χαρακτήρες (για αυτό και το mainstream άθλημα το παράτησε νωρίς), αλλά όσο μένει μακριά από τους αγαπημένους μου υπερήρωες δεν έχουμε προβλήματα.

Το RUNAWAYS έχασα τον ύπνο μου για να το ολοκληρώσω σε ένα Σαββατοκύριακο, το Y: THE LAST MAN βασίστηκε σε μια αρκετά έξυπνη ιδέα και η ιστορία που ακολούθησε ήταν εξαιρετική, ενώ το PAPER GIRLS είναι από τους τίτλους που αυτό τον καιρό διψάω να διαβάσω. Το SAGA, όμως, δεν ανήκει σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες. Δεν είναι κακό comic, είναι μια καλή δουλειά, αλλά η αναγνώριση που έχει είναι δυσανάλογα πολύ μεγαλύτερη από όση πιστεύω εγώ (και η υπόλοιπη συντακτική ομάδα) ότι του αξίζει.

Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε ακούσει τα τέρατα για τη συγκεκριμένη σειρά, ενώ σε όλα τα μεγάλα sites στην άλλη άκρη του Ατλαντικού λαμβάνει χώρα ένα χωρίς σταματημό “γλείψιμο”, η σειρά μαζεύει ασταμάτητα Harvey και Eisner βραβεία και φιγουράρει συνεχώς σε κορυφές στις λίστες των καλύτερων comics της χρονιάς, στο σημείο που αυτό το comic το μισείς μόνο και μόνο γιατί δε φαίνεται να έχει ψεγάδια. Όμως. δεν βρίσκεται πουθενά κοντά στο αριστούργημα που κάποιοι το παρουσιάζουν να είναι.

Δε βασίζεται σε καμία πρωτότυπη ιδέα. Είναι άλλη μια ιστορία Ρωμαίου και Ιουλιέτας και προφανώς δεν έχω πρόβλημα με αυτό, αλλά δεν είναι πουθενά κοντά σε αυτό που κάποιοι βαφτίζουν πρωτοτυπία. Το Y: THE LAST MAN ήταν κάτι πρωτότυπο, το SAGA όχι μόνο δεν είναι, αλλά σε πολλά σημεία νιώθω ότι διαβάζω την ίδια σειρά με φόντο το διάστημα.

Η Wikipedia χωρίς ίχνος ντροπής γράφει για το comic πως είναι η συνάντηση του STAR WARS με το GAME OF THRONES. Αχ, αυτές οι συγκρίσεις που προσδίδουν στα comics μεγαλύτερη αξία από ό,τι τους αξίζει. Περιγράφει κάποιος το τάδε comic σαν Βίβλο της 9^ης Τέχνης και τρέχουν οι αδαείς να χαλάσουν τα λεφτά τους. Και μετά, άντε να τους πείσεις πως δεν υπάρχει θεός. Ούτε GAME OF THRONES είναι, όμως, ούτε STAR WARS. Σε επίπεδο ουσίας είναι πολύ υποδεέστερο και σε επίπεδο απήχησης σχεδόν ανύπαρκτο.

Γιατί, παρά τα όποια βραβεία του, η δυναμική του κορυφαίου comic μια χρονική στιγμή φαίνεται στην απήχηση που έχει στο ίδιο το Μέσο. Κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει, για παράδειγμα, την επίδραση των comics των Lee/Kirby στα 60s, των X-MEN του Claremont στα late 70s-early 80s, του WATCHMEN έπειτα από αυτό, ακόμα και του AUTHORITY/ULTIMATES στην αρχή του millennium. Κοινό όλων αυτών ήταν το γεγονός ότι ήταν κριτικά και εμπορικά επιτυχημένοι τίτλοι, το κοινό διψούσε για περισσότερες παρομοίου θέματος ιστορίες και, τέλος, τα comics αυτά στιγμάτιζαν την εποχή, καθώς επιδρούσαν σε όλα τα άλλα comics που πλέον είχαν στο DNA τους ενσωματωμένο την αισθητική του καλύτερου comic της εποχής τους.

Το SAGA είναι κριτικά επιτυχημένο και όλοι οι διθύραμβοι σταματάνε εκεί. Το fandom του είναι δυσανάλογα μικρό των επαίνων του, οι πωλήσεις για την εταιρεία καλές, αλλά στο σύνολο κινούνται στον μέσο όρο και η απήχηση στα υπόλοιπα έργα του Μέσου είναι ελάχιστη, αν και φαινομενικά μεγαλύτερη. Γιατί σίγουρα πολλοί θα πούνε ότι το epic fantasy είδος είναι αρκετά διαδεδομένο στα comics τη σήμερον εποχή. Και θα συμφωνήσω σε αυτό, αλλά για αυτό δεν ευθύνεται το SAGA, αλλά το GAME OF THRONES, το οποίο έχει συγκεντρώσει όλους τους προβολείς της pop κουλτούρας πάνω του και τα πάντα – σειρές, βιντεοπαιχνίδια, comics, βιβλία ακολουθούν τον βασιλιά τους.

Στη βιομηχανία της 9^ης Tέχνης, όμως, την επιτυχία αυτή την καπηλεύεται άδικα το SAGA. Και εκεί οφείλεται η επιτυχία του SAGA: σε ένα σύνολο περιστάσεων που προέκυψαν και ωφέλησαν το comic αυτό, ώστε να θεωρείται ως το καλύτερο της γενιάς του τα προηγούμενα έξι χρόνια. Η απήχηση του GOT, άρα και η αύξηση ενδιαφέροντος για epic fantasy, η μαζική μετακίνηση δυνατών συγγραφέων της Marvel στην Image, παράλληλα με το writer’s revolution (όπως το χαρακτήρισε ο Ξύδης), η αγάπη των κριτικών για χιπστερικά γραμμένους τίτλους και τα SJW κινήματα που έκαναν δυναμικά την εμφάνιση τους αυτή τη δεκαετία ήταν οι παράγοντες που το έχρισαν ως καλύτερο comic.

Και όλα αυτά επιβεβαιώνονται από την διάδοχό του στο θρόνο του καλύτερου comic, το φεμινιστικό MONSTRESS, ένα comic που σάρωσε στα βραβεία και στις κριτικές φέτος. O λόγος που σάρωσε είναι ότι η εποχή που αυτό το epic fantasy κυκλοφορεί είναι η εποχή που εμφανίζεται το κίνημα me too και πλέον οι περιστάσεις δρούν προς όφελος της ανάδειξης του συγκεκριμένου comic ως καλύτερου. Για εμένα, το MONSTRESS δεν είναι απλά χειρότερο από το SAGA. Είναι απαίσιο και ακόμα και η συγγραφέας παραδέχθηκε ότι δεν έχει ιδέα για την πλοκή της ιστορίας της – το μόνο που ξέρει είναι ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα του τίτλου.

Και όχι, δεν περίμενα το SAGA να είναι το επόμενο WATCHMEN. Τα βραβεία και οι κριτικές, όμως, παρουσιάζουν μια επιτυχία τέτοιων διαστάσεων, που σε καμιά περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. To SAGA απλά αφηγείται μια ιστορία και ο αναγνώστης ακολουθεί την ιστορία. Σίγουρα διασκεδάζει, σίγουρα υπάρχουν οι (καθόλου έξυπνες) ανατροπές που προκαλούν την δίψα για να διαβάσει ο αναγνώστης το επόμενο τεύχος. Αλλά δεν είναι ούτε πρωτότυπο, ούτε έξυπνο, ούτε επικό. Το WATCHMEN έδειξε πως ένα panel μισής σελίδας μπορεί να σε ανατριχιάσει, το DOOM PATROL του Morrison σε μάγευε με την εξυπνάδα του. Kαι τα δύο προκαλούσαν αισθήματα και καλλιεργούσαν σκέψεις στον αναγνώστη, σε σημείο που μέσο και αναγνώστης αλληλεπιδρούσανε. Στο SAGA απλά διαβάζουμε.