Whatever Happened To The Ultimate Universe?

Τί απέγινε, άραγε, το Ultimate Universe της Marvel; Η ψυχρή και εύκολη απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι πως… πέθανε, σχετικά σιωπηλά κιόλας, μερικά χρόνια πριν. Η ουσιαστική απάντηση, όμως, είναι αρκετά πιο σύνθετη.

Οι Ultimate τίτλοι δημιουργήθηκαν στις αρχές του αιώνα μας, με ιθύνοντα νου τον Joe Quesada, τότε Editor-In-Chief στον κολοσσό των comics με το όνομα Marvel. Κατ’ ουσία, υπήρξαν μέρος μιας προσπάθειας να εξισορροπηθούν οι χαμηλές πωλήσεις της εταιρίας, με τον Brian Michael Bendis, τον Mark Millar, τον Warren Ellis και μερικούς ακόμα (αμφιλεγόμενους) δημιουργούς να αναλαμβάνουν να διηγηθούν ξανά την ιστορία ηρώων όπως ο Spider-Man, οι X-Men και οι Fantastic Four, με αρκετές μοντέρνες πινελιές. Αρχικά, η πρωτοβουλία αγκαλιάστηκε από τον κόσμο και οι πωλήσεις ήταν καλές. Με τα χρόνια, όμως, τόσο η ιστορίες, όσο και η ανταπόκριση του κοινού, άρχισαν να παίρνουν την κάτω βόλτα. Το 2015, η Marvel έβαλε την ταφόπλακα βαθιά στο χώμα του κοιμητηρίου και αποφάσισε να σταματήσει να ασχολείται με τις παρούσες κυκλοφορίες μια και καλή, επιλέγοντας να σώσει μόνο μερικούς από τους χαρακτήρες, τους οποίους και ενέταξε, κουτσά-στραβά, στις προϋπάρχουσες σειρές της.

Κατ’ εμέ, η κίνηση να δημιουργηθεί η Ultimate Marvel είναι κάτι περισσότερο από μια απελπισμένη προσπάθεια της βιομηχανίας να αρπάξει τα λεφτά των καταναλωτών. Βασίζεται σε ειλικρινείς προβληματισμούς. Στα τέλη της χιλιετίας (και ακόμη περισσότερο σήμερα), η ιστορία του Spider-Man, του Wolverine και των υπολοίπων, ήταν τόσο χαοτική και μπερδεμένη, που είχε αρχίσει να χάνει την ουσία της. Τα πράγματα ήταν αρκετά δύσκολα ακόμα για τους σκληροπυρηνικούς οπαδούς – πόσο μάλλον για τους νεοφερμένους! Η ιδέα, λοιπόν, να δημιουργηθούν νέες, “πειραγμένες” και τολμηρές εκδοχές όσων ήδη ξέραμε, δεν ήταν άσχημη – ειδικά εφόσον δεν αναιρούσαν τις παλαιότερες ιστορίες και το προϋπάρχον Universe, με την ύπαρξή τους.

Όσον αφορά στον Bendis και τον Millar, τις κινητήριες δυνάμεις του εγχειρήματος, ίσως να μην είναι και οι πιο ταλαντούχοι συγγραφείς στον χώρο, αλλά, τουλάχιστον, είχαν μεράκι όταν έγραφαν τα comics. Αυτό φαίνεται κυρίως από τις αρχικές ιστορίες, από τα πρώτα τεύχη των ULTIMATE SPIDER-MAN, ULTIMATE X-MEN και ULTIMATE FANTASTIC FOUR, τα οποία περικλείουν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες.

Η αρχή ήταν δυνατή και τα πρώτα τεύχη έκρυβαν ειλικρίνεια μέσα τους. Σαφώς, δεν ήταν αριστουργήματα, αλλά εκπλήρωναν με φιλότιμο αυτό που υπόσχονταν: αποτελούσαν μια δυναμική, γρήγορη και νεωτεριστική προσέγγιση των παλιών παραμυθιών. Περιείχαν γερές εκρήξεις δράσης, αφηγηματική ροή που ήταν, ανά ώρες, συναισθηματική και δεν έχανε χρόνο περιαυτολογώντας, και ρεαλιστικό σχέδιο, το οποίο ήταν αξιόλογο σε γενικές γραμμές – αν εξαιρέσουμε ένα μικρό φετίχ με τα γυναικεία στήθη και τους ανδρικούς μύες. Πολλοί από τους γνωστούς χαρακτήρες απέκτησαν διαφορετικό υπόβαθρο, κάποιοι με πολύ επιτυχημένο τρόπο. Οι Fantastic Four και ο Dr. Doom γνωρίστηκαν στο Baxter Building, ο Wolverine μπήκε στους X-Men ως κατάσκοπος του Magneto, ο Eddie Brock/Venom έγινε παιδικός φίλος του Peter Parker, ο Mojo μετατράπηκε σε γλοιώδη καναλάρχη…

Ομολογουμένως, βέβαια, η πλοκή δεν ήταν πάντοτε τέλεια. Προβλήματα υπήρχαν ανέκαθεν, αλλά θα ήταν υποκριτικό να τα υπερτονίζει κανείς, ενώ εξωραΐζει τα πάντα που αφορούν την mainstream Marvel. Για παράδειγμα, αυτό που πάντα με εξόργιζε με τις παλιές ιστορίες, είναι το γεγονός ότι ο Magneto και ο Professor X μένουν φιλαράκια κατά βάθος, μετά από κάθε αποτυχημένη απόπειρα γενοκτονίας του πρώτου. Στα Ultimate comics, από την αρχή, υπογραμμίζεται ότι ο Magneto είναι τελείως ανισόρροπος και έχει αφήσει πίσω του οποιαδήποτε ελπίδα για εξιλέωση. Ίσως να γίνεται αντιπαθής στο κοινό με αυτόν τον τρόπο, αλλά τουλάχιστον το character arc του βγάζει νόημα.

Δυστυχώς, με τον καιρό, αντί να εκτοξευτεί η ποιότητα, άρχισε η παρακμή. Οι πρώτοι, τρανταχτοί οιωνοί φάνηκαν στο THE ULTIMATES 3, το οποίο το διαδέχτηκε το ULTIMATUM, ένα πραγματικά απαράδεκτο έργο που προκάλεσε έντονη κατακραυγή. Τα κύρια προβλήματα ήταν δύο. Για αρχή, η πορεία που ακολούθησαν οι δημιουργοί ήταν υπερβολικά φιλόδοξη, κάτι που στράφηκε εναντίον τους, με τον καιρό. Προσπάθησαν να κάνουν πολλά με πρόχειρη οργάνωση και ως εκ τούτου, η προσπάθεια κατέρρευσε. Οι αδύναμοι κρίκοι της αλυσίδας ήταν ο Iron Man, ο Captain America και ο Thor, οι οποίοι ανέλαβαν γρήγορα ρόλους-κλειδιά στις σειρές με τους Avengers/Ultimates, χωρίς, όμως, να έχουν κάνει πολλές εμφανίσεις πρωτύτερα, σε δικά τους comics. Από ένα σημείο και μετά, μια γενναία μερίδα από τα σημαντικά γεγονότα αφορούσε ήρωες τους οποίους το κοινό δεν είχε “χωνέψει” καλά, κάτι που γέννησε μονάχα σύγχυση και απογοήτευση.

Το δεύτερο σφάλμα αφορά περισσότερο στον τόνο της πλοκής. Οι συγγραφείς των Ultimate comics συχνά μπέρδευαν τη δραματουργία και τον ρεαλισμό με την… καφρίλα. Στην προσπάθειά τους να κάνουν πιο “ώριμα” όσα έγραφαν, κατέληξαν να κάνουν τους πρωταγωνιστές αντιπαθείς. Ο Hawkeye έγινε ένας ψυχρός εκτελεστής, η Black Widow μια προδότρια δίχως ίχνος ηθικών αναστολών, ο Captain America ένας σκληροτράχηλος στρατιώτης, χωρίς καμιά γοητεία και χωρίς ίχνος αισιοδοξίας. Χειρότερος απ’ όλους, βέβαια, είναι ο Hank Pym, η πορεία του οποίου είναι τόσο κακογραμμένη και μηδενιστική, που θα ήταν τεράστιο χάσιμο χρόνου να την περιγράψω. Κανένας από τους παραπάνω δεν είναι ελκυστικός προς το κοινό και δεν εμπνέει τον αναγνώστη να διαβάσει τις άψυχες, γεμάτες φονικά, περιπέτειές του. Μάλιστα, αυτό ήταν που ξένισε τον περισσότερο κόσμο, ειδικά μετά το βάρβαρο και άκαρδο ULTIMATUM. Αυτό οδήγησε στον αργό θάνατο του κόσμου του Bendis και του Millar.  

Τί απέγινε, λοιπόν, το Ultimate Universe? Κατά κάποιον τρόπο, ζει ακόμα… Ίσως όχι στις καρδιές μας, αλλά στην ψυχή της ποπ κουλτούρας, μιας κουλτούρας που δύσκολα αφήνει κάτι να πεθάνει ολοκληρωτικά. Δεκάδες στοιχεία από τις εν λόγω κυκλοφορίες μεταπήδησαν στα υπόλοιπα comics της Marvel, αλλά και στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Πολλά από αυτά, δε, άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου και αποδείχτηκαν όχι μόνο δημοφιλή, αλλά και αξιόλογα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί ο Miles Morales, το σπουδαιότερο Ultimate τέκνο, του οποίου η animated ταινία είναι από τις ομορφότερες και αρτιότερες του υπερηρωικού είδους και, επιπροσθέτως, κατάφερε να αποσπάσει βραβείο από την Ακαδημία.

Πάνω από όλα, όμως, η σημασία των Ultimate comics δεν θα εκλείψει εύκολα, διότι τόνισαν (με τον ανορθόδοξο, εταιρικό τρόπο τους) την άμεση ανάγκη για αλλαγή της νοοτροπίας των μεγάλων εκδοτικών. Οι Ultimate δημιουργίες υποσχέθηκαν καινούριους πρωταγωνιστές, αξιόλογες ιστορίες, με δράση, αλλά και συναίσθημα, και το κοινό ανταποκρίθηκε σε αυτή την υπόσχεση. Γιατί, στην τελική, αυτό απαιτούμε. Απαιτούμε ουσιαστική δραματουργία, εξέλιξη της προσωπικότητας του κάθε χαρακτήρα, όχι στασιμότητα. Όσο αυτά τα αιτήματα συνεχίζουν να παρακάμπτονται από τη Marvel και τους λοιπούς κολοσσούς, τόσο περισσότεροι από εμάς θα εγκαταλείπουν το χώρο.

Πλέον, είναι καιρός να αφήσουμε πίσω μας τις σειρές που “τρέχουν”’ για δεκαετίες και δεν τελειώνουν ποτέ. Είναι καιρός κάθε ιστορία να έχει αρχή, μέση και τέλος. Πλέον, είναι ανάγκη να δημιουργηθεί μια νέα πορεία και, ίσως, η δειλή αρχή προς αυτή να έχει γίνει ήδη, με τα Ultimates…