Συνέντευξη Dave Gibbons

Δύσκολα υπάρχει άτομο που να ασχολείται με την 9η Τέχνη και να μη γνωρίζει το όνομα του Dave Gibbons, του Βρετανού δημιουργού ο οποίος, το 1986, συν-δημιούργησε το θρυλικό WATCHMEN, ενδεχομένως το πιο επιτυχημένο comic όλων των εποχών.

Ο Gibbons, του οποίου η καριέρα ξεπερνά τις τέσσερεις δεκαετίες σε διάρκεια, επισκέφτηκε τη χώρα μας φέτος στο πλαίσιο του AthensCon. Κατόπιν συνεννόησης με τους διοργανωτές, τους οποίους ευχαριστούμε θερμά για τη βοήθειά τους, ήμασταν αρκετά τυχεροί ώστε να ξεκλέψουμε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του για μία αποκλειστική συνέντευξη.

Είστε ένας από τους πιο καταξιωμένους καλλιτέχνες στον χώρο των comics. Η καριέρα σας ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘70, αλλά πότε ήταν η πρώτη φορά που ήσασταν βέβαιος, πραγματικά βέβαιος, ότι θέλετε να ασχοληθείτε με αυτό;

Από τότε που ήμουν μικρό παιδί, όταν πρωτοδιάβαζα comics, σκεφτόμουν πώς θα λάτρευα να ασχοληθώ μ’ αυτά. Από πάντα, δηλαδή, διάβαζα και πίστευα πώς θα ήταν υπέροχο να ακολουθήσω τη συγκεκριμένη πορεία. Όταν είσαι, όμως, στο σχολείο, οι καθηγητές σου, οι γονείς σου, δεν θεωρούν πως είναι ιδιαίτερα καλή ιδέα. Συγκεκριμένα, εγώ ήμουν καλός στα μαθήματα, αλλά και σε πολλές άλλες δραστηριότητες. 

Παρ’ όλα αυτά, συνέχισα να ασχολούμαι με τα comics. Άρχισα να εργάζομαι σε ερασιτεχνικά περιοδικά, το όνομα μου έγινε γνωστό και όταν ξεκίνησα να βγάζω αρκετά χρήματα, μπόρεσα να παρατήσω το παλιό μου επάγγελμα. Οπότε, το 1973, τα comics έγιναν δουλειά πλήρης απασχόλησης για εμένα.

Ποιοί καλλιτέχνες θεωρείτε πώς σας ενέπνευσαν περισσότερο, στα πρώτα σας βήματα;

Μου άρεσαν ιδιαίτερα οι Αμερικάνοι καλλιτέχνες, όπως ο Jack Kirby, ο Steve Ditko, ο Carmine Infantino, ο Gil Kane, ο Will Eisner. Επίσης, μου άρεσαν και Βρετανοί, όπως ο Frank Bellamy, αλλά και πολλοί ακόμα, των οποίων τα ονόματα δεν γνώριζα, διότι δεν υπήρχαν credits για τους καλλιτέχνες, εκείνη την εποχή. Υπήρξαν πολλοί Ιταλοί, των οποίων τα ονόματα έμαθα αργότερα, όπως ο Gino D’ Antonio. Ισπανοί καλλιτέχνες…

Πήρα κάτι λίγο από πολλούς ανθρώπους και το έκανα δικό μου.

Οπότε, πρώτα, δουλέψατε στο 2000AD και σε άλλα Βρετανικά underground comics. Έπειτα, γίνατε μέρος του λεγόμενου “British Invasion”. Ήταν καθόλου τρομακτική η μετάβαση; Αισθανόσασταν σαν αουτσάιντερ, στην αρχή;

Όχι, ανέκαθεν ήθελα να κάνω αμερικάνικα comics. Στα 70s, άλλωστε, πήγα στην Αμερική και προσπάθησα μόνος μου να βρω δουλειά. Δεν τα κατάφερα. Αλλά τελικά, οι editors της DC ήρθαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και ζήτησαν από πολλούς από εμάς να εργαστούμε για εκείνους. Μας προσέφεραν χρήματα, δικαιώματα σε τίτλους, κέρδη από τις επανακυκλοφορίες – ακόμα και χαρτί για να ζωγραφίζουμε μας έδωσαν! Ήταν μια πρόταση που δεν μπορούσες να αρνηθείς.

Δεν τρόμαξα καθόλου. Από πάντα ήθελα να το κάνω, οπότε, όταν συνέβη, ένιωσα πώς τα είχα καταφέρει επιτέλους.

Και μετά δημιουργήσατε το WATCHMEN και γίνατε ευρέως γνωστός, ακόμα και σε ανθρώπους που δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με το χώρο. Καθώς το σχεδιάζατε, υποψιαστήκατε ποτέ ότι επρόκειτο να γίνει τόσο σπουδαία επιτυχία;

Όχι. Το μόνο που θέλαμε, εγώ και ο Alan, ήταν να παραδώσουμε ένα comic που θα άρεσε στους αναγνώστες. Δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα ότι θα γινόταν τόσο επιτυχημένο. Μόνο κατά το τρίτο ή το τέταρτο τεύχος, μας κάλεσαν στην Νέα Υόρκη, για να επισκεφθούμε τα γραφεία της DC. Όλοι έβγαιναν, μας έσφιγγαν τα χέρια και μας επιβράβευαν. Τότε μόνο καταλάβαμε πώς ενδιαφέρονταν κι άλλοι για το project, πέρα από εμάς. Οπότε, ναι, στην αρχή, απλά χαιρόμασταν που δημιουργούσαμε, δεν είχαμε κατά νου πως θα γινόταν το πιο επιτυχημένο comic όλων των εποχών. Δεν θα ήταν και ρεαλιστικό, άλλωστε, να σκέφτεται κανείς έτσι…

Υπέροχα. Όσον αφορά στον Alan Moore, πολλοί έχουν πει πώς είστε διαμετρικά αντίθετοι χαρακτήρες. Η συνεργασία σας, βέβαια, ήταν πολύ επιτυχημένη. Πώς ήταν να δουλεύει κανείς δίπλα του;

Ήταν υπέροχα να δουλεύεις με τον Alan. Έχουμε κάποια λίγα χρόνια διαφορά και προφανώς δεν έχουμε το ίδιο γούστο. Σίγουρα, επίσης, δεν έχουμε τις ίδιες απόψεις. Παρ’ αυτά, όσον αφορά στα comics, μας άρεσαν τα ίδια πράγματα. Μεγαλώσαμε διαβάζοντας τα ίδια πράγματα. Καθώς σχεδιάζαμε το WATCHMEN, περνούσαμε πολύ χρόνο συζητώντας για στοιχεία που θυμόμασταν, από παλαιότερα comics, στοιχεία που μας είχαν κάνει εντύπωση. Ως αποτέλεσμα, το όλο εγχείρημα συνοδεύτηκε από πολλή αγάπη για το αντικείμενο.

Ήμασταν φίλοι για πολλά χρόνια. Ο Alan είναι άνθρωπος με έντονες απόψεις, τις οποίες σέβομαι. Δεν τις ενστερνίζομαι πάντα, αλλά τις σέβομαι. Είναι έξυπνος, ειλικρινής και με στεναχωρεί που πλέον δεν είμαστε όπως παλιά, τόσο φίλοι.

Πάντως, η εμπειρία της συνεργασίας ήταν εξαίσια. Τα σενάριά του ήταν σπουδαία, με έκαναν να αδημονώ να μου στείλει περισσότερο υλικό. Έχω μόνο καλά πράγματα να πω.

Άλλωστε, είναι επαγγελματίας.

Ακριβώς αυτό.

Τη χρονιά που διανύουμε, το HBO κυκλοφόρησε την τηλεοπτική σειρά WATCHMEN, που είναι sequel στο έργο που συν-δημιουργήσατε. Ποιές είναι οι σκέψεις σας σχετικά μ’ αυτό; Παρακολουθείτε την σειρά;

Δεν θεωρώ ότι είναι sequel ακριβώς. Δεν μου αρέσει η ιδέα ενός sequel, με τον τρόπο που η DC έκανε ένα prequel με το όνομα BEFORE WATCHMEN και μετά κυκλοφόρησε το DOOMSDAY CLOCK. Αυτά είναι πολύ παρόμοια με τη δουλειά που κάναμε με τον Alan, σαν απομίμηση σχεδόν. Δεν είναι αρκετά καινοτόμα. Θα προτιμούσα, δηλαδή, οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες να δημιουργούσαν καινούργια έργα, να επιδίωκαν να φτιάξουν κάτι που να έχει την ίδια επιρροή με αυτό που κάναμε ο Alan και εγώ.

Τα γεγονότα της τηλεοπτικής σειράς, από την άλλη, είναι αρκετά απομακρυσμένα χρονικά από αυτά του graphic novel. Έτσι, αποπνέουν μια κάποια δημιουργικότητα. Προσωπικά, δεν θεωρώ την εν λόγω νοοτροπία πολύ διαφορετική από αυτή που είχε ο Alan όταν “πείραξε” την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, ή τον Πλοίαρχο Νέμο. Μου θυμίζει ιστορία επιστημονικής φαντασίας. Δεν είναι ακριβώς sequel, απλά επεκτείνει τον κόσμο που δημιουργήσαμε. Μας δείχνει πώς τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο comic επηρέασαν, μακροπρόθεσμα, τον κόσμο. Είναι πολύ περιπετειώδης, πραγματικά την απολαμβάνω.

Έχετε επίσης δουλέψει με τον Frank Miller στο GIVE ME LIBERTY και τον Mark Millar, για την σειρά KINGSMAN. Απ’ όλους τους καλλιτέχνες με τους οποίους δεν έχετε συνεργαστεί ακόμη, υπάρχει κάποιος με τον οποίο πραγματικά επιθυμείτε να δουλέψετε; 

Ήμουν πάντα πολύ τυχερός, καθώς σε όλη την καριέρα μου, δούλεψα με φίλους μου ή με ανθρώπους που είναι ασύλληπτα ταλαντούχοι – ή και τα δύο, μαζί. Έχω συνεργαστεί με τον Frank Miller, τον Mark Millar, τον Alan Moore, τον Mike Mignola, τον (José Luis) García-López. Αυτή τη στιγμή, δεν μου έρχεται κάποιος στο μυαλό για να απαντήσω… Υπάρχουν τόσοι πολλοί σπουδαίοι καλλιτέχνες στις μέρες μας, που αν αρχίσω να τους ονοματίζω φοβάμαι ότι θα ξεχάσω κάποιον. Πλέον, πάντως, με ενδιαφέρει περισσότερο να ασχοληθώ με έργα ολότελα δικά μου.

Συγκεκριμένα, έχετε εργαστεί και ως συγγραφέας, αλλά και ως σχεδιαστής. Ποιό από τα δύο είναι δυσκολότερο, κατά τη γνώμη σας;

Έχω σχεδιάσει τόσο πολύ στη ζωή μου, που πλέον μου φαίνεται κάπως μονότονο. Η συγγραφή με ενδιαφέρει περισσότερο, διότι αφορά πιο πολύ στην ίδια την ιδέα, παρά στην εκτέλεση της ιδέας. Ακόμη, βέβαια, ζωγραφίζω για τη δική μου ευχαρίστηση, αλλά προτιμώ να γράφω για εμπορικούς λόγους. Μόνος μου, σχεδιάζω ασταμάτητα και το ευχαριστιέμαι απίστευτα. Έχω πολλά σκίτσα, τα οποία κανείς δεν έχει δει. Απλά, καμιά φορά, όταν μια τέτοια ασχολία γίνεται επάγγελμα, χάνεις την ευχαρίστηση που σου δίνει το να δημιουργείς Τέχνη για χάρη της ίδιας της Τέχνης. 

Το μέλλον των comics πώς το οραματίζεστε; Θα υπάρξει, θεωρείτε, ακόμα μεγαλύτερη άνοδος των creator-owned δημιουργιών;

Πιστεύω πως θα υπάρξει αυξανόμενη πολυπολιτισμικότητα στο χώρο, το οποίο είναι καλό. Υπάρχουν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες δουλειές που πρόκειται να κυκλοφορήσουν. Η παγκοσμιοποίηση θα παίξει μεγάλο ρόλο, ασφαλώς. Παλαιότερα, κάθε χώρα είχε τη δική της βιομηχανία comics και η κάθε βιομηχανία δεν διασταυρωνόταν με τις υπόλοιπες. Τώρα, μπορεί κανείς να βρει με άνεση όλα τα σπουδαία comics που υπάρχουν στον κόσμο. Μπορεί κανείς να τα διαβάσει ηλεκτρονικά, ή τουλάχιστον να τσεκάρει ένα δείγμα τους και, αργότερα, να τα αγοράσει.

Πιστεύω πώς το μέλλον είναι συνδεδεμένο με τις τηλεοπτικές και κινηματογραφικές μεταφορές. Αυτές κάνουν το κοινό να επιθυμεί να αγοράσει το comic που τις ενέπνευσε. Μετά απ’ την ταινία WATCHMEN – είτε αυτή άρεσε σε κάποιον, είτε όχι – πουλήσαμε ένα εκατομμύριο αντίτυπα, που σημαίνει πώς ένα εκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι ήρθαν σε επαφή με το έργο του Alan, με τα σχέδιά μου. Κάτι που μόνο θετικό μπορεί να είναι.

Τέλος, ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Έχω γράψει την αυτοβιογραφία μου – αυτό θα είναι το επόμενο βιβλίο από μένα που θα κυκλοφορήσει. Ευελπιστώ να εκδοθεί μέσα στο 2020. Ασχολούμαι, επίσης, με ένα βιντεοπαιχνίδι με τίτλο BEYOND A STEEL SKY. Είμαι καλλιτεχνικός διευθυντής, επιμελούμαι την πλοκή και το art design. Αυτό θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 2020.

Τη δεδομένη στιγμή, δεν υπάρχουν πλάνα για comic book σειρές. Ακόμη μου αρέσει να δουλεύω, αλλά το κάνω με τους δικούς μου ρυθμούς. Το κάνω επειδή μου αρέσει, όχι επειδή νιώθω υποχρεωμένος – κάτι για το οποίο είμαι εξαιρετικά ευγνώμων. Έχω μερικές ιδέες στο πίσω μέρος του μυαλού μου, αλλά δεν μπορώ να μιλήσω περαιτέρω.

Υπέροχα! Σας ευχαριστώ πολύ!

Παρακαλώ, ευχαρίστησή μου!