Top 100 Comics Of The 10s

Berlin

Αν δεν ήταν η λίστα με τα 100 καλύτερα comics της δεύτερης δεκαετίας του 21ου Αιώνα, αλλά ένας αθλητικός αγώνας, θα μπορούσαμε να φωνάξουμε σε αυτό το σημείο προς τον διαιτητή “σφύρα τη λήξη!”. Τότε το BERLIN του Jason Lutes θα έπαιρνε τη νίκη και την πρωτιά στον συγκεκριμένο κατάλογο. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα ήρθαν έτσι ώστε να καταταγεί μια ανάσα από την κορυφή, λίγο πριν εκπνεύσει η δεκαετία.

Το ΒΕRLIN είναι ένα έργο που ο δημιουργός του δεν βιάστηκε να ολοκληρώσει. Το πρώτο του τεύχος δημοσιεύτηκε πριν από 23 χρόνια. Η έκδοση συνεχίστηκε σε άτακτα χρονικά διαστήματα και τα δυο πρώτα μέρη του έργου είχαν ολοκληρωθεί μέχρι το 2009. Το 2010, ξεκίνησε η κυκλοφορία του τρίτου και τελευταίου μέρος και έτσι, μετά από 8 χρόνια, το 2018, ολοκληρώθηκε.

Για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, μόνον το τρίτο μέρος της σειράς, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστη συνέχεια των δυο πρώτων, εκδόθηκε στην τρέχουσα δεκαετία. Ωστόσο, είτε ως τμήμα είτε συνολικά, η θέση του BERLIN στη συγκεκριμένη λίστα είναι κάτι παραπάνω από δικαιολογημένη, καθώς το συγκεκριμένο έργο, σύμφωνα με μετριοπαθείς κριτικές, είναι ένα αριστούργημα. Άλλωστε, ήδη από το Top 100 της περασμένης δεκαετίας, είχαμε συμπεριλάβει τα δυο πρώτα μέρη στα αγαπημένα μας comics.

Πριν 10 χρόνια, το BERLIN είχε λάβει τη θέση 43 στο Top 100 των 00s. Με τον χρόνο να περνά, όμως, και το έργο να ολοκληρώνεται, έφτασε σήμερα να διεκδικήσει την κορυφή, και η εξέλιξη αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία. Το BERLIN δεν ήταν μια εύκολη δουλειά. Απαιτούσε χρόνο και αφοσίωση, καθώς τα όσα εκτίθενται στις σελίδες του εμπεριέχουν συμπυκνωμένα όσα ένας άνθρωπος μπορεί να αποκομίσει, διαβάζοντας πολλούς τόμους ιστορικών και φιλοσοφικών αναλύσεων, που αφορούν στην περίοδο που η ιστορία του διαδραματίζεται. Ταυτόχρονα, η διεισδυτική ιστορική ανασκόπηση του Lutes, διανθίζεται από μια υπέροχη και συναρπαστική μυθοπλασία, η οποία συνοδεύεται από ένα πολύ σαγηνευτικό artwork.

Τα τελευταία χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, από το τέλος του 1928 έως και την εγκατάσταση του Χίτλερ στην καγκελαρία, το 1933, αναλύονται, αποδομούνται, ανασυντίθενται και παρουσιάζονται στον αναγνώστη, με μια εύστοχη και μελετημένη αφήγηση. Μέσα από την εξιστόρηση του Lutes, γνωρίζουμε το Bερολίνο και τους Βερολινέζους του μεσοπολέμου. Η γερμανική πόλη, εκείνη την περίοδο, αποτελούσε ένα σπουδαίο μητροπολιτικό κέντρο. Μια σύγχρονη μεγαλούπολη, που έδινε χώρο στην έκφραση και αναζητούσε την δημιουργία.

Το Βερολίνο, κατά την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, φιλοξένησε και ανέδειξε σπουδαίους καλλιτέχνες και επιστήμονες, γέννησε νέα καλλιτεχνικά ρεύματα και δέχτηκε με ενθουσιασμό άλλα, όπως την τζαζ. Ταυτόχρονα, μέσω της ακαδημαϊκής του άνθησης, καλλιέργησε την ελεύθερη σκέψη και έκφραση, που επεκτάθηκε σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης φύσης, από την αντίληψη για τη ζωή και τον θάνατο, μέχρι τη σεξουαλικότητα. To μεσοπολεμικό Βερολίνο ήταν μάλιστα από τις πρώτες Μητροπόλεις που αποδέχθηκαν, σε έναν βαθμό, την gay κοινότητα.

Όλα τα ανωτέρω τα συναντούμε στο έργο, ακολουθώντας τη ζωή της πρωταγωνίστριας Marthe Μϋller, μιας νεαρής μεσοαστής από την Κολονία, η οποία, το 1928, ήρθε στο Βερολίνο να σπουδάσει Καλές Τέχνες. Έτσι, ενδιαφέροντες χαρακτήρες, υπαρκτοί και μη, μας καθιστούν μάρτυρες συζητήσεων και καταστάσεων, που επηρέασαν την τέχνη, τη γενικότερη κουλτούρα και, φυσικά, την πολιτική, με τις γνωστές ιστορικές συνέπειες.

Η πολιτική είναι έντονα παρούσα στο έργο. Μην ξεχνάμε ότι, την περίοδο εκείνη, η Γερμανία ζούσε την πρώτη της Δημοκρατική περίοδο, εξερχόμενη ηττημένη και με βαρείς όρους, από έναν πόλεμο. Η οικονομική ανάπτυξη της αναδόμησης του κράτους, συντέλεσε μεν στην άνοδο όσων ανωτέρω αναφέρθηκαν, αλλά η νεοσύστατη Δημοκρατία ήταν ακόμα σε νηπιακό στάδιο και καρκινοβατούσε, προσπαθώντας να βρει τις ισορροπίες μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες μάχονταν για την κατάληψη του κενού εξουσίας, που είχε αφήσει ο πάλαι ποτέ μονάρχης. Αυτή την έντονη πολιτική κατάσταση, εν μέσω εξεγέρσεων, πολιτικών διώξεων και τη σταδιακή άνοδο του Ναζισμού, ο Lutes μας την παρουσιάζει μέσα από τη ζωή του δεύτερου πρωταγωνιστή, Kurt Severing, ενός δημοσιογράφου, φίλα προσκείμενου στις σοσιαλιστικές θέσεις, μα με έντονη ανησυχία για το μέλλον της δημοκρατικής Γερμανίας.

Οι υπόλοιποι χαρακτήρες του έργου, με τις μικρές ή μεγαλύτερες ιστορίες τους, μεταφέρουν το πνεύμα της πόλης, όπως αυτό ίσχυε σε κάθε επιμέρους κοινωνική τάξη και ομάδα. Από τη γεμάτη πλήξη ζωή της μπουρζουαζίας, στην αγωνία των εργατών, και από τον Εβραίο οικογενειάρχη, στους πολιτικούς ακτιβιστές, μέσα από εκτεταμένα επεισόδια, ή από ιδιότυπες σκυταλοδρομίες από panels, απολαμβάνουμε μια ρεαλιστική ανασκόπηση της τότε πραγματικότητας.

Ο Jason Lutes αναμετρήθηκε με μια μεγάλη πρόκληση και κατάφερε να κερδίσει, κατορθώνοντας να μεταφέρει άψογα την ατμόσφαιρα της περιόδου. Η δουλειά του απαιτούσε ενδελεχή ιστορική έρευνα, αλλά κυρίως ταλέντο, ώστε να παρουσιαστεί η κατάσταση με ενάργεια αλλά ταυτόχρονα χωρίς φόρτιση. Οι αφηγηματικές του τεχνικές, το βάθος των χαρακτήρων, η υπέροχη συνύπαρξη μυθοπλασίας και ιστορικών γεγονότων, καθώς και το εθιστικό του σχέδιο, καθιστούν το BERLIN ένα άρτιο και ολοκληρωμένο, από κάθε άποψη, έργο.

Αν μέχρι σήμερα δεν το έχετε διαβάσει, να το κάνετε. Μάλιστα, φέτος, 100 χρόνια από τη σύσταση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, εκδόθηκε και ο συγκεντρωτικός τόμος και των τριών μερών του έργου. Όσοι το έχετε ήδη διαβάσει, νομίζω ότι συμφωνείτε πως θα μπορούσε να λήξει εδώ αυτή η λίστα!