Top 100 Comics Of The 10s

Fables

Ο παραμυθάς πατά εκεί που ο χρόνος δαγκώνει την ουρά του, το ταξίδι τελειώνει εκεί που άρχισε κι όλα έχουν αλλάξει, σαν τις ιστορίες από στόμα σε στόμα…

Με το άρθρο αυτό, ο Ουροβόρος Όφις καταπίνει πολλαπλώς την ουρά του. Το τέλος μιας λίστας που κλείνει με τον ίδιο τίτλο που έκλεισε εκείνη του Top 100 των ‘00s. Ο ίδιος συντάκτης να γράφει για το ίδιο comic, μία δεκαετία αργότερα, σε αμφότερες τις λίστες. Το λες και ταιριαστό, όχι λόγω των λεπτομερειών (το ποιος είναι ο συντάκτης, ή ακόμα και το ότι είναι παραμυθάς), όσο λόγω αυτής της κυκλικότητας, που αποτελεί ίδιον των παραμυθιών, των μύθων, αλλά και της ίδιας της ιστορίας.

Επίσης, διαβάζοντας το προ δεκαετίας άρθρο, τρώω μια κόμπλα πώς να μην γράψω τα ίδια ή παρόμοια, με πιάνει και μια μικρή αγωνία ότι δεν μπορώ να τα γράψω τόσο καλά – κι αυτό ταιριαστό είναι.

Το FABLES θαρρώ το γνωρίζετε. Το μεγαλεπήβολο (και πολλαπλώς βραβευμένο) σχέδιο σύνθεσης μιας νέας μυθολογίας, παραμυθιακής οπτικής και μετα-αφήγησης, χρησιμοποιώντας τα παλιότερα δυνατά υλικά: τις αφηγηματικές μνήμες του ανθρώπου, που επιβίωσαν από στόμα σε στόμα, κάποτε καταγράφηκαν, υπέστησαν επιμέλειες, αλλαγές, παραφθορές, εξευγενίσεις και έφτασαν μέχρι τα σήμερα, όπου εξακολουθούν να βρίσκονται στην καρδιά οποιασδήποτε ιστορίας έχει γραφτεί (και ενδεχομένως οποιασδήποτε πρόκειται να γραφτεί).

Ο Bill Willingham τα γνώριζε πολύ καλά όλα αυτά, ξεκινώντας το FABLES, και δεν το λησμόνησε ποτέ, στα 13 χρόνια (μια ακόμα ενδιαφέρουσα σύμπτωση, αριθμητική αυτή τη φορά – or is it?) που έγραφε το comic. Η πρωτοτυπία βρίσκεται στον τρόπο της αφήγησης και όχι στα “γεγονότα” που συνθέτουν μια ιστορία.

Έτσι, οι χαρακτήρες των παραμυθιών βρίσκονται εξόριστοι στη Νέα Υόρκη (και αργότερα την Β. Αμερική ευρύτερα), κρυμμένοι ανάμεσα στους ανθρώπους, δέσμιοι μοτίβων, παλιών ξορκιών και καταναγκασμών, σε έναν σύγχρονο κόσμο, όπου δεν πρέπει να αποκαλυφθούν – τον μοναδικό κόσμο που μοιάζει ολότελα κενός από μαγεία (με την κυριολεκτική, όχι τη μεταφορική έννοια). Στον κόσμο αυτό, οι χαρακτήρες γίνονται οι ίδιοι αιτία της ύπαρξης των παραμυθιακών αφηγήσεων των ανθρώπων, που, με τη σειρά τους, επηρεάζουν την ίδια τη φύση των χαρακτήρων, σε έναν (ακόμα) ατέρμονο κύκλο ανάδρασης.

Το FABLES θα μπορούσε να πει κανείς πως περιλαμβάνει όλα τα είδη ιστοριών, από τις πιο ανθρωποκεντρικές noir ιστορίες, μέχρι θεϊκά δράματα κοσμικού μεγέθους, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια σπουδή πάνω στην προέλευση, τη φύση και τον προορισμό των ιστοριών.

Στην δεκαετία που μας αφήνει, από το 2010 μέχρι το 2015, στο FABLES ουσιαστικά χτίζεται και ολοκληρώνεται το τελευταίο saga ενός έπους που ακολουθεί μια μυθική-ψυχολογική λογική: Πρώτα οι ήρωες είχαν να αντιμετωπίσουν έναν έξωθεν πανίσχυρο, αλλά τρωτό εχθρό – έναν όμοιό τους, τον Adversary. Έπειτα, σειρά είχε η Κοσμική Σύγκρουση, οι “θνητοί” (για τα δεδομένα της αναλογίας) ενάντια στους Παλιούς Θεούς, την παλιά κοσμική τάξη (εδώ εκπροσωπούμενη από τον Mister Dark), αναζητώντας ένα νέο αύριο.

Και τέλος, στα περίπου εξήντα τεύχη αυτής της δεκαετίας, η πάλη ενάντια στον εσωτερικό εχθρό, την Σκοτεινή Ψυχή τόσο του ατόμου, όσο και της (δικής τους) κοινωνίας, που δεδομένης μιας σειράς όπου πρωταγωνιστούν συμβολικά αρχέτυπα, εκφράζεται με πολύ κυριολεκτικούς όρους, όπως άλλωστε στις παλιότερες αφηγήσεις του ανθρώπου: αδελφή εναντίον αδελφής, σύντροφος εναντίον συντρόφου, ο άνθρωπος ενάντια στο θηρίο (τον λύκο, εν προκειμένω) μέσα του.

Φυσικά, στον χώρο της επικής παραμυθιακής αφήγησης, κανένα έργο δεν εκφράζει καλύτερα την άνθηση και την κατάρρευση του ιδανικού οικοδομήματος, ως αντανάκλαση της προσωπικής ευθύνης, από την ιστορία του Camelot. H Snow White, η Rose Red και πλειάδα άλλων χαρακτήρων, ενδύονται τον ρόλο του Αρθούρου και του Μόρντρεντ, του Μέρλιν και της Μόργκαν λε Φέι, και φυσικά των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης. Ποιός ενδύεται τον ρόλο ποιανού, όμως, και πώς περιπλέκεται το πράγμα, όταν ο ίδιος ο Λάνσελοτ και η Μόργκαν είναι παρόντες και συμμετέχοντες;

Η απάντηση που δίνει το FABLES στην πλειάδα των ερωτημάτων που αναδύονται, είναι πως η βία αποτελεί φύση και παράδοση του ανθρώπου, όμως στον νέο κόσμο που βρίσκεται, ή που θέλει να φτιάξει, είναι επίσης επιλογή – το ίδιο και η άρνησή της.

Αν πρόκειται να διαβάσετε μία μόνο ιστορία από αυτό το comic, όμως, διαβάστε το “Cubs In Toyland”, μια από τις πιο σκληρές, εφιαλτικές, λυτρωτικές και γνήσια όμορφες αφηγήσεις που έχουν πέσει ποτέ στα χέρια μου.

Από αυτά που γράφω, ίσως πιστέψει κανείς πως το FABLES είναι δίχως ψεγάδι. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο, και σας το λέει με το χέρι στην καρδιά ένας άνθρωπος που διάβασε τη σειρά τεύχος-τεύχος, από την αρχή ως το τέλος. Έχει κατά τόπους κοιλιές και fillers, έχει επίσης σημεία όπου η πλέξη της ιστορίας και της μετα-αφήγησης γίνεται κουβάρι και τζίβα – όμως, στο διάβα των δεκατριών ετών, ο μεγαλύτερος όγκος της σειράς, τα αξιομνημόνευτα κομμάτια της, τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης και, πάνω απ’ όλα, οι στιγμές ρίγους, ξεπερνούν συντριπτικά τα όποια σφάλματα.

“Sometimes impossible things are entirely possible, if there’s magic enough in the world.”
― Bill Willingham, Fables, Vol. 15: Rose Red

Καλή χρονιά σε όλους,
κι όταν ξανανοίξετε τα μάτια,
μην ξεχάσετε όσα είδατε.