Top 100 Of The 70s: 7

A Contract With God

Όχι, το Α CONTRACT WITH GOD του Will Eisner δεν είναι το πρώτο graphic novel που εκδόθηκε ποτέ. Δεν είναι ούτε αυτό που πρωτοχρησιμοποίησε τον συγκεκριμένο όρο. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι δεν είναι καν graphic novel, με τη στενή έννοια του όρου. Τότε τί είναι; Και γιατί όλος αυτός ο ντόρος γύρω από το όνομά του; Η γρήγορη απάντηση είναι ότι πρόκειται για ένα από τα καλύτερα comics, όχι μόνο των 70s, αλλά και όλων των εποχών. Όμως η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ περισσότερα από αυτό.

Ο Eisner, πρωτοπόρος της Golden Age, είχε ήδη κατακτήσει μια θέση στο Πάνθεον των αμερικανικών comics χάρη στο θρυλικό SPIRIT, ένα μοναδικό ένθετο σε εφημερίδες της εποχής. Μετά το τέλος της έκδοσής του SPIRIT, το 1952, ο Eisner πέρασε τις επόμενες δυόμιση δεκαετίες εικονογραφώντας διάφορα έντυπα του αμερικανικού στρατού και πολλών άλλων υπηρεσιών και επιχειρήσεων. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, έβαλε στόχο να δημιουργήσει ένα comic σε διαφορετικό format από τα comic books, magazines και strips, που κυριαρχούσαν μέχρι τότε. Ήθελε ένα μακροσκελέστερο, πολυσέλιδο format, που θα του επέτρεπε να πει την ιστορία που ήθελε, με τον τρόπο που ήθελε, και το οποίο θα πωλούνταν, κατά κύριο λόγο, στα βιβλιοπωλεία. Ο στόχος αυτός επετεύχθη με την έκδοση του Α CONTRACT WITH GOD, το 1978.

Το Α CONTRACT WITH GOD δεν είναι ακριβώς ένα μυθιστόρημα, αλλά μια συλλογή τεσσάρων ιστοριών με ένα κοινό θέμα, τη συμβίωση και τις σχέσεις των ανθρώπων σε μια πολυκατοικία μιας λαϊκής γειτονιάς της Νέας Υόρκης. Οι επιρροές του έργου είναι οι ζωές των Αμερικανών εβραϊκής καταγωγής (όπως και ο ίδιος ο Eisner), η θρησκεία, ο θεσμός της οικογένειας και οι τριβές σε αυτήν, η απώλεια των αγαπημένων ανθρώπων και η απόγνωση που επιφέρει, αλλά και η ματαιοδοξία που οδηγεί σε διάλυση των ηθικών φραγμών, όλα φιλτραρισμένα μέσα από τις προσωπικές αναμνήσεις του ίδιου του Eisner. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στους έντονους ερωτικούς/σεξουαλικούς τόνους που υπάρχουν στο έργο, αλλά και τη χρήση βίας, όχι ως αυτοσκοπό, αλλά πάντα με σοβαρότητα και ενταγμένα στο πλαίσιο της ιστορίας.

Ένα τόσο πρωτοποριακό έργο, δεν θα μπορούσε παρά να συνδυάζεται και με ένα πρωτοποριακό artwork, κάτι για το οποίο ο Eisner ήταν ήδη διάσημος. Εδώ επιλέγει το ασπρόμαυρο σχέδιο (που θα κρατήσει και στα υπόλοιπα graphic novels του). Για την ακρίβεια, η αρχική έκδοση χρησιμοποιούσε καφέ/σέπια χρώμα σε μπεζ/κρεμ σελίδες, κάτι που έδινε ακόμα περισσότερο την αίσθηση της νοσταλγίας, δημιουργώντας ένα πολύ ατμοσφαιρικό αποτέλεσμα. Αυτή η ατμοσφαιρικότητα ενισχύεται επιπλέον και από τη μαεστρική χρήση των σκιών, ενώ μετά την ανάγνωση θα καταλάβετε γιατί κανείς άλλος δεν μπορεί να σχεδιάσει τη βροχή τόσο μοναδικά, όσο ο Eisner. Πέρα, όμως, από αυτό καθαυτό το σχέδιο, και το στήσιμο των σελίδων είναι ιδιαίτερο, με τη χρήση των καρέ να είναι περιορισμένη και αυτή των περιθωρίων σχεδόν ανύπαρκτη, κάτι που δίνει περισσότερο χώρο να “αναπνεύσει” το σχέδιο.

Η επιρροή του A CONTRACT WITH GOD, όμως, ξεφεύγει από το ίδιο το έργο. Υπήρξε ένα πείραμα του Will Eisner, στην αδιάκοπη προσπάθειά του να ανοίγει νέους δρόμους για το Μέσο των comics. Η επιτυχία του A CONTRACT WITH GOD τον δικαίωσε για το στοίχημα που είχε βάλει και “άνοιξε το δρόμο” για να συνεχίσει να παράγει graphic novels, αγγίζοντας τα είκοσι, τα επόμενα χρόνια, με τα περισσότερα από αυτά να κυμαίνονται από πολύ καλά έως αριστουργήματα και να μας παρουσιάζουν μια άλλη πλευρά του Eisner, προσθέτοντας ένα τεράστιο κεφάλαιο στη βιβλιογραφία του.

Πέρα, όμως, από το έργο του Eisner, στην επιτυχία του A CONTRACT WITH GOD, οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, η τεράστια ανάπτυξη του graphic novel (όσο και αν είναι αρκετά θολός ο ορισμός του) ως format στην αγορά των comics, και μπορεί ο όρος να μη χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά σε αυτό, αλλά αυτό ήταν που τον κατέστησε δημοφιλή. Το “μία μεγάλη ιστορία σε έναν τόμο”, όσο μπακαλίστικο και αν ακούγεται (και ασχέτως εάν η πρώτη έκδοση της ιστορίας ήταν σε κάποιο περιοδικό), έγινε το ταχύτερα αναπτυσσόμενο κομμάτι των αμερικανικών comics και το πιο προσιτό στο mainstream κοινό. Έτσι, δεν είναι καθόλου σπάνιο να βρείτε στα ράφια της βιβλιοθήκης μη φανατικών αναγνωστών comics, κάποια από τα WATCHMEN, BONE, MAUS, GHOST WORLD και FROM HELL.

Το Α CONTRACT WITH GOD μπορεί να εκδόθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 και εν πολλοίς να είναι επηρεασμένο από τις αναμνήσεις του Eisner, παρ’ όλα αυτά παραμένει διαχρονικό και επίκαιρο, τόσο για τις ιστορίες του, όσο και για την εκδοτική επανάσταση που προξένησε.